Στις μέρες μας, δυστυχώς εξακολουθούν να μη θεωρούνται όλα τα συναισθήματα ισοδύναμα.
Το περισσότερο κοινά αποδεκτό συναίσθημα, η χαρά, αποτελεί μία ένδειξη αυτοπεποίθησης, ασφάλειας κι επιτυχίας. Ακόμα κι αν αρκετές φορές προσποιούμαστε πως τη νιώθουμε, μας έχουν μάθει πως το να δείχνεις χαρούμενος είναι ένας σίγουρος τρόπος που σου εξασφαλίζει φίλους και θαυμαστές.
Έπειτα, ο φόβος αποτελεί πιθανόν το συναίσθημα που πραγματώνεται περισσότερο από τα υπόλοιπα, καθώς ο καθένας μας το έχει αισθανθεί κατά κάποιον τρόπο σε πολλές εκφάνσεις της ζωής του. Όλοι μας έχουμε βρεθεί να φοβόμαστε για την έκβαση μίας κατάστασης προτού καν αυτή υπάρξει, όπως π.χ. όταν πηγαίνουμε να γράψουμε ένα μάθημα στην εξεταστική, όταν θέλουμε να παραιτηθούμε από τη δουλειά μας, όταν ζητάμε από ένα άλλο άτομο να γίνουμε ζευγάρι ή όταν έχουμε να αντιμετωπίσουμε έναν/μία φίλο/η μας για κάτι που έκανε και μας ενόχλησε αρκετά. Και λαμβάνοντας υπόψη, την καθημερινή τρομοκρατία που προκαλούν τα ΜΜΕ, ο φόβος πρόκειται σίγουρα για το συναίσθημα που νιώθουμε περισσότερο απ’ όλα και δεν μπορούμε να του ξεφύγουμε.
Ο θυμός είναι επίσης ένα συναίσθημα, το οποίο οι περισσότεροι από εμάς αντιμετωπίζουμε καθημερινά, παρόλο που δεν το εξωτερικεύουμε πάντα. Είτε βρίσκεσαι κολλημένος/η στην κίνηση, είτε ανακαλύπτεις πως ο/η αδερφός/ή σου έσπασε το αγαπημένο σου αντικείμενο είτε προσπαθείς να συνεννοηθείς με κάποιον που αδιαφορεί για τα όσα λες, ο θυμός, όπως και η χαρά, είναι εξίσου ευρέως αποδεκτό συναίσθημα και θεωρείται απόλυτα φυσιολογικό.
Η λύπη από την άλλη, είναι μία κατηγορία από μόνη της. Για κάποιο άγνωστο λόγο, η λύπη έχει συνδυαστεί στο μυαλό μας με την αποξένωση κι όταν εκφράζεται απόλυτα γίνεται ακόμα και κατακριτέα. Οι φανερές εκφράσεις της λύπης στο πρόσωπο και στην στάση του σώματος, καθώς επίσης και το κλάμα θεωρούνται σημάδια αδυναμίας κι ανασφάλειας. Είναι άδικο που η κοινωνία μας οριοθετεί τόσο στενά ένα συναίσθημα σαν τη λύπη. Είναι καταστροφικό, ανθυγιεινό κι εντελώς άδικο για τη ζωή ενός νέου ατόμου.
Ένας νέος, λοιπόν, που δεν διστάζει να εκφράσει τη λύπη του, είναι στην πραγματικότητα πολύ πιο ψυχικά υγιής από εκείνον που πιέζει τον εαυτό του να μετριάσει το συγκεκριμένο συναίσθημα. Κι αυτό γιατί:
Δεν φοβάται ακόμα και για τα πιο άσχημα συναισθήματά του.
Εάν ήσουν πλημμυρισμένος/η από χαρά, θα έκρυβες το χαμόγελο σου; Εάν έβλεπες μία χτυπημένη γάτα στον δρόμο, καθώς περπατούσες στο απέναντι πεζοδρόμιο ή περνούσες από δίπλα της με το αυτοκίνητο, δεν θα έπαιρνες μία έκφραση δυσαρέσκειας; Εάν είχες μία κακή μέρα στη σχολή/δουλειά κι όταν γύριζες σπίτι, ανακάλυπτες πως ο/η συγκάτοικος/αδερφός/ή σου είχε φάει ολόκληρη την σοκολάτα που υπήρχε στο ντουλάπι και λαχταρούσες από το πρωί, δεν θα εκνευριζόσουν πολύ; Εάν προσπαθούσες να βρεις το διακόπτη για το φως σ’ ένα σκοτεινό δωμάτιο μη γνωρίζοντας πως εκεί βρίσκεται κρυμμένος/η κάποιος/α φίλος/η σου, περιμένοντας να σε τρομάξει, δεν θα πηδούσες στον αέρα τρομοκρατημένος/η, ενώ πεταγόταν μπροστά σου κι ούρλιαζε;
Επομένως, όταν είσαι στεναχωρημένος/η, γιατί δεν κλαις; Γιατί να μην ξεσπάσεις σε κλάματα κι αναφιλητά; Γιατί να αφαιρείς από τον εαυτό σου το δικαίωμα να εκφράσει τη λύπη του;
Ένας νέος που αγνοεί τη θλίψη και τη θάβει όσο πιο βαθιά γίνεται, δεν καταφέρνει τίποτα παρά να εξαπατά τον εαυτό του σε μία σημαντική πτυχή της ζωής του. Η λύπη ή το κλάμα δεν πρόκειται για κάποια ένδειξη αδυναμίας, αλλά μία ένδειξη πως είσαι άνθρωπος κι έχεις αισθήματα πέρα από εκείνα που προτιμάς συνήθως να δείχνεις μπροστά σε κόσμο. Άλλωστε, έχει ανακαλυφθεί ότι είμαστε τα μόνα θηλαστικά που δακρύζουν για συναισθηματικούς λόγους. Επομένως, το κλάμα ως μέσο έκφρασης είναι ένα από τα πράγματα που μας καθιστούν… ανθρώπους!
Γνωρίζει τις θεραπευτικές ιδιότητες που έχουν τα δάκρυα.
Οι δακρυγόνοι αδένες, με τα δάκρυα, είναι ο πιο φυσικός τρόπος να απελευθερωθεί κανείς από το συναισθηματικό στρες, το άγχος, τη θλίψη, την απογοήτευση, την αγανάκτηση. Πρόκειται για μία κάθαρση ψυχής, μία ανασυγκρότηση του μυαλού. Όταν κλαίμε είναι σαν να έχουμε μία μικρή διαρροή όλων των αρνητικών συναισθημάτων που προκαλούνται από το άγχος. Οι θεραπευτικές ιδιότητες των δακρύων δεν περιορίζονται μόνο σε δάκρυα λύπης, αλλά και δάκρυα χαράς. Σε κάθε περίπτωση όμως, ερχόμαστε αντιμέτωποι με ένα πολύ δυνατό συναίσθημα. Επιτρέποντας σ΄αυτό το δυνατό συναίσθημα να παραμένει στο σώμα μας και να πολλαπλασιάζεται μπορεί να αποβεί επικίνδυνο τόσο σωματικά όσο και ψυχικά.
Πέρα από την έκφραση συναισθημάτων και την ανακούφιση από το άγχος, τα δάκρυα έχουν επιστημονικά αποδειχτεί ωφέλιμα, καθώς απελευθερώνουν τοξίνες, βοηθούν στην καλή όραση, ενυδατώνουν τα μάτια και σκοτώνουν σε μόλις πέντε έως δέκα λεπτά, το 90%-95% του συνόλου των βακτηρίων που εγκαθίστανται στην περιοχή και μπορούν να αποβούν βλαβερά για την όραση
Κατανοεί πόσο καλό κάνει το κλάμα στην υγεία του.
Πρόσφατες ψυχολογικές μελέτες έδειξαν πως τα δάκρυα που προκαλούνται από θλίψη απομακρύνουν τις τοξίνες που δημιουργεί το συναισθηματικό στρες και ταυτόχρονα προκαλούν την απελευθέρωση των ενδορφινών στον εγκέφαλο, τις γνωστές κι ως ορμόνες της χαράς, οι οποίες δρουν κι ως φυσικό παυσίπονο ή μάλλον ως φυσικό αντικαταθλιπτικό. Επιπλέον, το κλάμα περιορίζει το μαγγάνιο που υπάρχει στον οργανισμό μας, ένα ιχνοστοιχείο που λειτουργεί ως ρυθμιστής της διάθεσης κι όταν τα επίπεδά του είναι υψηλά, παρουσιάζουμε συμπτώματα άγχους, φόβου και κατάθλιψης. Έτσι, όταν το μαγγάνιο «ελευθερώνεται» με τα δάκρυα, η διάθεσή μας ανεβαίνει.
Τέλος, αν το πρόβλημα συνεχίζει να υπάρχει ακόμα κι αφού κλάψεις, δεν υπάρχει αμφιβολία πως σαν ενέργεια θα σε κάνει να απελευθερώσεις όλα τα άσχημα συναισθήματα που σε καταβάλλουν, έστω και στιγμιαία. Το κλάμα είναι ένας πολύ υγιής τρόπος να έρθουμε αντιμέτωποι με τα προβλήματά μας, καθώς κλαίγοντας εξωτερικεύουμε τη θλίψη, την οργή ή την αγανάκτησή μας και είναι πολύ πιο εύκολο να σκεφτούμε καθαρά και να αντιμετωπίσουμε πιο ορθολογικά ό,τι μας βαραίνει.
Δεν ενδιαφέρεται για τα στερεότυπα των φύλων και τις κοινωνικές απαιτήσεις.
Μπορεί ο άνθρωπος να έχει εξελιχθεί σε πάρα πολλούς τομείς έως σήμερα, ωστόσο αρκετοί είναι οι νέοι που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν το κλάμα ως κάτι το μεμπτό και για τα δύο φύλα κι όχι ως κάτι το φυσιολογικό, κάτι το ανθρώπινο. Αν μία γυναίκα κλαίει, είναι επειδή είναι άστατη, κυκλοθυμική, υπερβολική ή το πιο παράλογο συμπέρασμα που εξάγεται, επειδή χρειάζεται την προσοχή των άλλων. Αν ένας άντρας κλαίει, είναι αδύναμος, δειλός, όχι και τόσο ανδροπρεπής. Όλες αυτές οι γενικεύσεις λοιπόν οδηγούν και τα δύο φύλα να καταπιέζουν τα αισθήματα θλίψης και στεναχώριας όσο πιο βαθιά γίνεται.
Παρόλο που πρόκειται για μία άνιση μάχη που μπορεί να κερδηθεί με ένα βήμα τη φορά, οφείλουμε σαν το μέλλον αυτής της κοινωνίας να σπάσουμε τους κοινωνικούς περιορισμούς που αιωρούνται πάνω από τα δύο φύλα. Γι’ αυτό εκείνος που επιτρέπει στον εαυτό του να εκφράσει ελεύθερα τη λύπη του δημοσίως, δεν είναι μόνο γενναίος αλλά κι ακτιβιστής για τη δημιουργία μίας συναισθηματικά υγιέστερης κοινωνίας.
Εμπνέει και τους υπόλοιπους γύρω του να μην καταπιέζουν τα συναισθήματά τους.
Προσωπικά, μου αρέσει να αφήνω τον εαυτό μου να εκφράζεται ελεύθερα όταν νιώθει θλίψη και κατ’ επέκταση κλαίω όποτε νιώθω την ανάγκη να το κάνω, χωρίς να έχει σημασία το που βρίσκομαι. Κάθε φορά που νιώθουμε συντετριμμένοι, όλοι μας προσπαθούμε να διώξουμε εκείνο τον καταθλιπτικό δαίμονα που μας έχει κυριεύσει και επιθυμεί να μας διαλύσει ψυχικά. Όταν επιτρέπουμε στον εαυτό μας να νιώσει τον πόνο, ενθαρρύνουμε και τους υπόλοιπους είτε πρόκειται για γνωστούς είτε για άγνωστους, να συνδεθούν και να αλληλεπιδράσουν με τον πόνο μας. Το να γνωρίζεις πως δεν είσαι μόνος/η όταν σκέφτεσαι, όταν αισθάνεσαι ή όταν αντιδράς μ’ έναν συγκεκριμένο τρόπο είναι συναισθηματικά απελευθερωτικό και σε κάποιες περιπτώσεις, σώζει ζωές. Αρκεί να θυμηθούμε πως είναι αρκετά επικίνδυνο να κρατάμε μέσα μας αρνητικά συναισθήματα. Έτσι, ένας νέος που αποδέχεται τη θλίψη όταν εκείνη τον κοιτάζει κατάματα, εμπνέει και τους υπόλοιπους να κάνουν το ίδιο.
Όταν είμαστε ειλικρινείς με τα συναισθήματα και το σώμα μας, δίνουμε στον εαυτό μας τη δυνατότητα να αποδίδει στο μέγιστο, ακόμα κι όταν βιώνουμε θλίψη και πόνο.
Παρατηρώντας γύρω μας, την αλματώδη ανάπτυξη των ψυχοθεραπειών και την έντονη παραγωγή και κατανάλωση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, θα πρέπει να εκτιμάμε περισσότερο την ικανότητα μας να κλαίμε και να επωφελούμαστε το φυσικό αυτό αναλγητικό μας.
Το κλάμα δεν πρέπει να εκλαμβάνεται σαν ένδειξη αδυναμίας, αλλά σαν ένδειξη εσωτερικής δύναμης και συναίσθησης.
