Στην Ελλάδα της κρίσης, σχολές με ισχυρό αποτύπωμα επιβίωσαν και ενισχύθηκαν, τόσο στην αγορά εργασίας όσο και στην κοινωνία. Τρανταχτά παραδείγματα, οι ιατρικές και οι νομικές, ενώ σχολές με αντικείμενα που συνάδουν με τα επαγγέλματα του μέλλοντος ή τις κοινωνικές τάσεις, όπως η ψυχολογία, η ευεξία, η καλή διατροφή και το fitness, κέντρισαν κατά πολύ το ενδιαφέρον.
Αντίθετα, πτώση παρουσιάστηκε στις σχολές πολιτικών μηχανικών και αρχιτεκτόνων, με τους 18χρόνους να αποφεύγουν την εισαγωγή τους σε αυτές.
Ειδικότερα, όπως διαβάζουμε στο αφιέρωμα της Καθημερινής, η τάση για «πτυχίο με κύρος» ενισχύθηκε λόγω της κρίσης. Αυτό προκύπτει από τις αυξομειώσεις του αριθμού των υποψηφίων που δήλωσαν στο μηχανογραφικό δελτίο τις διάφορες σχολές κατά την έναρξη της κρίσης, το 2009, και μία δεκαετία αργότερα, το 2018.
Έτσι, από την επεξεργασία των σχετικών στοιχείων του υπουργείου Παιδείας από τον μαθηματικό-αναλυτή κ. Στράτο Στρατηγάκη, προκύπτουν τα εξής:
– Οι παραδοσιακές και πλέον περιζήτητες σχολές της Αθήνας, ανά επιστημονικό πεδίο, εδραίωσαν τη θέση τους. Χαρακτηριστικά, το 2009 την Ιατρική Σχολή Αθηνών είχαν πρώτο στόχο 958 υποψήφιοι και το 2018 ο αριθμός σχεδόν τριπλασιάστηκε, σε 2.545. Οι αντίστοιχοι αριθμοί για τη Νομική Σχολή Αθηνών είναι 1.487 και 2.021, ενώ το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ του ΕΜΠ το 2009 δήλωσαν ως πρώτο στόχο 1.084 υποψήφιοι και το 2018 1.491.
– Αντίθετα, στα ίδια επίπεδα παρέμειναν μεν παραδοσιακές σχολές (π.χ. φιλολογία, φαρμακευτική, φυσικό, ιστορίας – αρχαιολογίας, ΜΜΕ) αλλά με υψηλή ανεργία δε.
– Ωστόσο υπάρχουν σχολές για τις οποίες η ζήτηση από τους 18χρονους εκτινάχθηκε μέσα στη δεκαετία, χωρίς το αντικείμενό τους να έχει σαφείς και καλές επαγγελματικές προοπτικές. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι το Τμήμα Ψυχολογίας Αθήνας. Το 2009 μόλις 155 υποψήφιοι το είχαν ως πρώτο στόχο αλλά το 2018 ο αριθμός σχεδόν δεκαπλασιάστηκε, σε 1.476. Επίσης, σημαντική αύξηση παρουσίασε η ζήτηση για τις θέσεις του Τμήματος Φυσικής Αγωγής (605 το 2009 έναντι 1.260 το 2018) και της Βιολογίας (226 το 2009 και 729 το 2018). Οπως ανέφερε στην «Κ» ο κ. Στρατηγάκης, «οι εκρηκτικές αυξήσεις μπορούν να αποδοθούν και στην περιοδική αλλαγή των προτύπων ζωής, με βάση τη μόδα».
– Αυξητική είναι η ζήτηση για ναυτιλιακές σπουδές καθώς και για τα τμήματα πληροφορικής. Αυτό αποδίδεται στις σταθερές επαγγελματικές προοπτικές που έχουν τα σχετικά επαγγέλματα.
– Στον αντίποδα, κατακρημνίστηκαν οι αρχιτεκτονικές και σχολές πολιτικών μηχανικών. Ενδεικτικά, τη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ το 2009 είχαν ως πρώτο στόχο 1.095 υποψήφιοι, και ο αριθμός αυτός το 2018 έπεσε στους 290.
– Ιδιαίτερη συμπεριφορά είχαν οι στρατιωτικές και οι αστυνομικές σχολές. Είχαν τη μεγαλύτερη αύξηση ενδιαφέροντος από πλευράς των υποψηφίων το 2012, ακόμη και έναντι του 2009, αλλά πλέον η ζήτηση για τις θέσεις τους έχει επανέλθει σε σταθερότητα, χωρίς έντονες διακυμάνσεις.
Για φέτος αναμένεται να ενισχυθεί η ζήτηση των υποψηφίων των Πανελλαδικών Εξετάσεων –να σημειωθεί ότι πρέπει να υποβάλουν το μηχανογραφικό τους δελτίο έως και τη Δευτέρα 15 Ιουλίου και η προθεσμία είναι αποκλειστική– τόσο προς τις υψηλόβαθμες περιζήτητες σχολές αλλά και προς εκείνες με παραδοσιακά αντικείμενα σπουδών.
Οι φετινές βάσεις εισαγωγής
Σαφές πτωτικό πλαίσιο έχει διαμορφωθεί για τις βάσεις εισαγωγής στην πλειονότητα των ΑΕΙ. Βεβαίως, καθώς υπάρχουν σχολές διαφόρων ταχυτήτων, ανάλογη θα είναι και η πτώση: μικρότερη στα βαθμολογικά ρετιρέ, μεγαλύτερη στα χαμηλής ζήτησης περιφερειακά τμήματα. Θεωρείται επίσης σίγουρο ότι φέτος, μετά την αναβάθμιση των ΤΕΙ σε πανεπιστήμια και τη σημαντική αύξηση των θέσεων εισαγωγής, θα υπάρξουν πανεπιστημιακά τμήματα στα οποία θα εισαχθούν υποψήφιοι με μέσον όρο 4 και 5. Στον αντίποδα, στοίχημα είναι εάν η Ιατρική Σχολή Αθηνών θα διατηρηθεί πάνω από το όριο των 19.000 μονάδων – πέρυσι η βάση της ήταν 19.029 μονάδες.
Ειδικότερα, συνολικά 102.000 υποψήφιοι διεκδικούν 79.631 θέσεις (78.335 σε ΑΕΙ και 1.296 σε στρατιωτικές και σχολές της Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής).
Για τη μεγαλύτερη κατηγορία υποψηφίων –τους 86.000 των Γενικών Λυκείων–, η έως τώρα βαθμολόγηση των γραπτών της Νεοελληνικής Γλώσσας Γενικής Παιδείας, όπου το θέμα της Εκθεσης αφορούσε τον ρόλο του πολίτη για την προάσπιση και διάδοση των αξιών της δημοκρατίας, επιβεβαιώνει τις αρχικές εκτιμήσεις ότι η πλειονότητα των υποψηφίων δυσκολεύτηκε. Διαφαίνεται μία υπερσυσσώρευση επιδόσεων μεταξύ 13-17. Στα μαθήματα προσανατολισμού ανά επιστημονικό πεδίο παρατηρούνται τα εξής:
– Στο 1ο πεδίο (ανθρωπιστικών, νομικών και κοινωνικών επιστημών) ο γενικός βαθμός δυσκολίας των θεμάτων ήταν στα ίδια επίπεδα με πέρυσι (Αρχαία, Λατινικά) ή χαμηλότερος (στην Ιστορία). Αρα, οι καλύτερες επιδόσεις σε συνδυασμό με την αύξηση των θέσεων που πιέζει τις βάσεις, θα τις εξισορροπήσουν.
– Στο 2ο πεδίο (θετικών και τεχνολογικών επιστημών) τα θέματα σε Μαθηματικά, Φυσική και Χημεία ήταν δυσκολότερα από πέρυσι, και κυρίως στα δύο τελευταία. Αυτό θα πιέσει έντονα πτωτικά τις επιδόσεις, χωρίς να αποκλείεται η πλέον περιζήτητη σχολή –των Η/Υ του ΕΜΠ– να βρεθεί κάτω από τις 18.000 μονάδες (πέρυσι ήταν 18.240).
– Για το 3ο πεδίο (υγείας και ζωής) η Βιολογία και η Χημεία αποτελούν τα δύο μαθήματα υψηλής βαρύτητας. Ο βαθμός δυσκολίας στα θέματα της Βιολογίας κρίθηκε στα ίδια επίπεδα με πέρυσι, και δεν δυσκόλεψε τους αριστούχους του πεδίου, ωστόσο η Χημεία ήταν πολύ δύσκολη. Αυτά, σε συνδυασμό με τη μεγαλύτερη του 2018 δυσκολία των θεμάτων στη
Φυσική, θα ψαλιδίσουν βαθμούς και άρα μονάδες από τις βάσεις εισαγωγής. Το ψαλίδισμα θα είναι μικρότερο στις ιατρικές, αλλά θα διευρύνεται στις χαμηλότερες βάσεις του πεδίου.
– Οι επιδόσεις των υποψηφίων του 4ου πεδίου (οικονομίας και πληροφορικής) στα Μαθηματικά εκτιμώνται χαμηλότερες από πέρυσι, και στα ίδια επίπεδα στις Αρχές Οικονομικής Θεωρίας και στην Πληροφορική. Ωστόσο, λόγω της αύξησης των θέσεων εισαγωγής το πλαίσιο για τις βάσεις συγκριτικά με πέρυσι είναι πτωτικό.
