Επικρατεί η άποψη ότι τα 20s είναι η καλύτερη δεκαετία της ζωής μας, όταν στην πραγματικότητα είναι αυτή που μας δημιουργεί τις περισσότερες ανασφάλειες και μας ασκεί πίεση, όπως τα έχουμε πει και εδώ. Μέσα σε αυτά τα 10 χρόνια, σύμφωνα με τις κοινωνικές απαιτήσεις, πρέπει να τελειώσεις ένα καλό πανεπιστήμιο (τονίζουμε το ΚΑΛΟ), να βρεις μια εξίσου καλή δουλίτσα, να μείνεις στο δικό σου σπιτάκι, να κατασταλάξεις σε μια μόνιμη σχέση και γενικά να λύσεις όλα σου τα προβλήματα για το υπόλοιπο της ζωής σου.
Ενώ λοιπόν πασχίζουμε από μεγάλο άγχος, το οποίο κάποιοι ονομάζουν νεανική ανησυχία, τίποτα το σοβαρό, οι απαιτήσεις συνεχώς αυξάνονται, ρίχνοντας λάδι στη φωτιά (βλ. μείωση της αξίας του πτυχίου στην αγορά εργασίας κι απόκτηση 1-2 τουλάχιστον μεταπτυχιακών). Και δεν πρόκειται για μια διαπίστωση μεταξύ μας, αλλά συμπεράσματα ερευνών που επικεντρώνονται σε σχετικά θέματα.
Σε μια αντίστοιχη προχώρησε και το Κέντρο Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΚΑΝΕΠ) της ΓΣΕΕ, με τίτλο: «Τα σχολικά όνειρα, οι σπουδές και η μελλοντική εργασία φοιτητών/-τριών ελληνικών ΑΕΙ: Διαδρομές μεταξύ της ελπίδας και της ματαίωσης». Ναι, είναι ένα θέμα που μας αγγίζει όλους, ιδιαίτερα αυτό το μεγάλο ποσοστό ατόμων που μπήκαν σε μια Σχολή και συνειδητοποίησαν ότι δεν τους ικανοποιεί καθόλου.
Η συγκεκριμένη έρευνα πραγματοποιήθηκε το διάστημα Δεκέμβριος 2020 – Απρίλιος 2021, με τη μορφή ερωτηματολογίου, και αξιολογεί τη συμβολή της εκπαίδευσης ως προς την εκπλήρωση των προσωπικών και επαγγελματικών στόχων στους κόλπους της ελληνικής κοινωνίας-οικογένειας. Συνολικά συμμετείχαν 1.856 φοιτητές και φοιτήτριες από διάφορα τμήματα έξι ελληνικών πανεπιστημίων, ενώ διενεργήθηκαν και συνεντεύξεις με ανοιχτού τύπου ερωτήσεις (ποιοτικό σκέλος), στις οποίες ανταποκρίθηκαν και συμμετείχαν συνολικά 163 άτομα.
Σύμφωνα με τους συμμετέχοντες, οι 5 πρώτοι παράγοντες επίδρασης στην επιλογή σπουδών είναι:
• η κλίση και η βαθμολογία στα μαθήματα,
• η συμπάθεια ή αντιπάθεια προς αυτά και
• το κύρος της σχολής και το γόητρο του επαγγέλματος.
Στους πιο πρακτικούς λόγους από την άλλη, οι φοιτητές τοποθετούν το αναμενόμενο κόστος σπουδών και την έδρα της σχολής, καθώς και τη δυνατότητα παράλληλης εργασίας.
Πιο συγκεκριμένα όμως, η έρευνα ανέδειξε τους ακόλουθους παράγοντες, ως κυριότερους, σε ό,τι αφορά στην επιλογή σπουδών:
- Το σύστημα πρόσβασης-εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στη χώρα μας (με τα δομικά χαρακτηριστικά-παθογένειές του), το οποίο σε συνδυασμό με την απουσία ποιοτικού-αποτελεσματικού Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού αγνοεί πολλές φορές τις δυνατότητες, τις κλίσεις και τις προτιμήσεις των ίδιων των φοιτητών/τριων.
- Την εγγύτητα τμήματος/σχολής στον τόπο μόνιμης κατοικίας καθώς και το αναμενόμενο κόστος σπουδών.
- Την προσδοκία υψηλής ποιότητας σπουδών και τη δυνατότητα θετικών προοπτικών απασχόλησης αλλά και εξασφάλισης υψηλού εισοδήματος και κοινωνικής ανόδου.
Όπως αναφέραμε και στην αρχή όμως, οι απαιτήσεις πλέον έχουν μεγαλώσει πολύ και οι «απλές» σπουδές φαντάζουν ανεπαρκείς.
Οι φοιτητές θεωρούν ότι οι προπτυχιακές/μεταπτυχιακές σπουδές δεν επαρκούν για μια επιτυχημένη επαγγελματική σταδιοδρομία και το γεγονός αυτό τους κάνει να συνειδητοποιούν ότι τελικά δεν τους παρέχουν τα κατάλληλα εφόδια, αποτελώντας έναν σχετικά αδύναμο παράγοντα προσδιορισμού του εργασιακού τους μέλλοντος.
Οι ίδιοι λοιπόν, δηλώνουν ότι νιώθουν μεγάλη ψυχολογική επιβάρυνση, αγωνία κι αβεβαιότητα σχετικά με το επαγγελματικό τους μέλλον και επικεντρώνονται κυρίως στις εκπαιδευτικές επιλογές που θα πρέπει να κάνουν, αφού πιστεύουν ότι θα επηρεάσουν και το επαγγελματικό τους μέλλον.
Οι περισσότεροι λοιπόν αναφέρουν ότι θα προχωρήσουν σε μεταπτυχιακές σπουδές ή ακόμα και σε άλλο προπτυχιακό τίτλο σπουδών, ενώ σημαντικός αριθμός δηλώνει ότι θα επιδιώξει διδακτορικές σπουδές και ότι γενικότερα θα επιδιώκει διαρκώς την απόκτηση όλο και περισσότερων εκπαιδευτικών και επαγγελματικών προσόντων μέσω της διά βίου μάθησης.
Αυτό αποδεικνύεται κι από την τεράστια αύξηση στον αριθμό των νέων που λαμβάνουν μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών, με το ποσοστό να ξεπερνά το 23% τα τελευταία 4 χρόνια.
Ολόκληρη την έρευνα μπορείτε να τη δείτε ΕΔΩ.
