Το 2023 διαφέρει σημαντικά από το 2015 (τυχαία αναφορά) και δεν είναι καν τόσο μεγάλο το διάστημα μεταξύ τους. Είναι αλήθεια ότι το 2020 αποτελεί ένα milestone το οποίο άλλαξε πολλά. Ή έβαλε το χεράκι του να γίνει πιο γρήγορα, μιας και η αλλαγή είχε ξεκινήσει να συμβαίνει από πριν.
Την προκάλεσε σιγά σιγά η Gen Z, που βρίσκεται στο επίκεντρο έχοντας πάρει τη σκυτάλη από τους Μillennials για να αφήσει το δικό της στίγμα. Στα κοινωνικά, τα επαγγελματικά, τα εκπαιδευτικά. Είναι η γενιά που θέλει να εξαφανίσει τα στερεότυπα, να διώξει την τοξικότητα από το εργασιακό περιβάλλον και που απαξιεί περισσότερο από κάθε άλλον για την εκπαίδευσή της, ιδιαίτερα την τριτοβάθμια.
Μεγαλώνοντας στον τεχνολογικό κόσμο, έναν κόσμο που οι προηγούμενες γενιές γνώρισαν σε μεγαλύτερη ηλικία, ανακαλύπτουν ότι πολλές ευκαιρίες κρύβονται εκεί και δεν απαιτούν να φάνε τα χρόνια τους σε πτυχία, μεταπτυχιακά και άλλο παρόμοιο εμπλουτισμό του βιογραφικού.
Γεγονός που έχει αρχίσει να ανησυχεί τα Πανεπιστήμια παγκοσμίως.
Όπως διαβάζουμε στο Πρώτο Θέμα, σύμφωνα με έρευνα της ECMC Group, από τον Ιανουάριο του 2022, μόνο το 51% των εφήβων της γενιάς Z ενδιαφέρεται να ακολουθήσει ένα τετραετές πτυχίο, σε σχέση με το 71% τον Μάιο του 2020. Μέσα σε δύο χρόνια το ποσοστό έχει μειωθεί σημαντικά και αν συνεχίσει με αυτούς τους ρυθμούς, τότε μέχρι το 2030… μάλλον δε θα μας είναι απαραίτητα πανεπιστήμια.
Μια άλλη έρευνα της Morning Consult που δημοσιεύει η Καθημερινή, η οποία διεξήχθη το 2022, έδειξε με τη σειρά της πως μόλις το 41% των εκπροσώπων της γενιάς Ζ «εμπιστεύεται τα κολέγια και τα πανεπιστήμια των ΗΠΑ», το χαμηλότερο ποσοστό από οποιαδήποτε γενιά. Προσθέτει ακόμα, ότι εκείνη τη χρονιά είχαν γραφτεί στην ανώτατη εκπαίδευση 4 εκατομμύρια λιγότεροι έφηβοι σε σχέση με το 2012.
Ενώ ακόμα κι εκείνοι που αποφασίζουν να σπουδάσουν, δεν το κάνουν λόγω της προσφερόμενης μόρφωσης και γνώσης, αλλά για να εξασφαλίσουν μια καλή δουλειά και άρα πολλά χρήματα. Είναι καθαρά υλιστικό το θέμα και δεν μπορείς να τους αδικήσεις, καθώς δεν είναι διατεθειμένοι να μπουν σε πανεπιστημιακά έξοδα (που είναι μεγάλα!) αν δεν είναι σίγουροι ότι θα τα πάρουν πίσω μέσα από την επαγγελματική τους σταδιοδρομία.
Τα δίδακτρα στο εξωτερικό, τα ενοίκια και το κόστος ζωής στην Ελλάδα, λειτουργούν αποτρεπτικά για πολλούς νέους πλέον, ενώ τους κάνει πιο κυνικούς όσον αφορά την επιλογή των σπουδών. Αν μου εγγυάσαι λεφτά, οκ. Αν όχι, tyn!
Εξού και το ότι οι Τέχνες και οι Ανθρωπιστικές Επιστήμες χάνουν συνεχώς έδαφος στις προτιμήσεις, την ίδια ώρα που η Πληροφορική, η Επιστήμη των Δεδομένων, η Τεχνητή Νοημοσύνη και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης κερδίζουν.
Τέλος, μια ακόμη έρευνα της Pew Research το 2014, διαπίστωσε ότι το 63% των Millennials εκτιμούσαν την κολεγιακή εκπαίδευση ή σχεδίαζαν να την αποκτήσουν, ενώ από αυτούς που αποφοίτησαν, το 41% θεωρούσε ότι η σχολική τους εκπαίδευση ήταν πολύ χρήσιμη για να τους προετοιμάσει για την είσοδο στο εργατικό δυναμικό. Αντίθετα, μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι το 56% των εφήβων της Gen Z πιστεύει ότι μια εκπαίδευση βασισμένη σε δεξιότητες (π.χ. εμπορικές δεξιότητες, νοσηλευτική, STEM κ.λπ.) έχει περισσότερο νόημα στο σύγχρονο κόσμο.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για τα εκπαιδευτικά ιδρύματα;
Η Gen Z μοιάζει να σπάει το σύστημα, παρακάμπτοντας την παραδοσιακή εμπειρία του κολεγίου, για να μάθει και να αναπτυχθεί στη δουλειά. Η εστίαση στις θέσεις εργασίας, μεταμορφώνει το τι διδάσκουν στην πραγματικότητα τα Πανεπιστήμια και τα ξένα κολλέγια. Τα πτυχία που οδηγούν σε καλύτερα αμειβόμενες σταδιοδρομίες, όπως η επιστήμη των υπολογιστών, η μηχανική, οι επιχειρήσεις και οι επιστήμες υγείας, αυξάνουν συνεχώς τη δημοτικότητά τους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η επιστήμη των υπολογιστών, όπου ως μάθημα στο UC Berkeley, είναι πλέον το πιο δημοφιλές, από την έβδομη θέση που κατείχε το 2014. Ανταποκρινόμενο στη ζήτηση, το πανεπιστήμιο παρουσίασε πρόσφατα το πρώτο του νέο κολέγιο: το κολέγιο της Πληροφορικής, της Επιστήμης Δεδομένων και της Κοινωνίας. Η επιστήμη των δεδομένων, ένα πτυχίο που καθιερώθηκε μόλις πριν από πέντε χρόνια, είναι πλέον το τρίτο πιο δημοφιλές πτυχίο που προσφέρει το εκπαιδευτικό ίδρυμα.
Ωστόσο, με πολλούς νέους να είναι πρόθυμοι να παρατήσουν εντελώς τη φοιτητική ζωή, αφού δεν τους εγγυάται πλέον σίγουρη επαγγελματική αποκατάσταση και ορισμένες μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας να έχουν αφαιρέσει τα πτυχία τετραετούς φοίτησης από τις επαγγελματικές τους απαιτήσεις, τα Πανεπιστήμια καλούνται να βρουν τρόπο να «παρακαλέσουν» τους νέους να τους εμπιστευτούν, ενώ μέχρι πρότινος συνέβαινε το αντίστροφο.
