Είναι ολοφάνερο πως ο κορωνοϊός βρήκε απροετοίμαστο τον μισό πλανήτη και ακόμα και πολύ καλά οργανωμένες χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, έχουν υποστεί τεράστια ζημιά. Δεν είναι, για την ώρα, η οικονομία που έχει πληγεί, όσο το εφιαλτικό νούμερο νεκρών που συνεχώς αυξάνεται.
Το σίγουρο και θλιβερό ταυτόχρονα, είναι πως και μετά το τέλος της καραντίνας πολλά πράγματα θα είναι διαφορετικά. Οι συνήθειες μας θα αλλάξουν, οι αποστάσεις από τους υπόλοιπους θα παραμείνουν, ενώ και το φετινό καλοκαίρι προβλέπεται περίεργο, διαφορετικό και κυρίως χωρίς τουρίστες.
Η πανδημία, εκτός των άλλων παραγόντων, βρήκε και χιλιάδες ευρωπαίους φοιτητές να συμμετέχουν στο πρόγραμμα Erasmus, οι οποίοι αναγκαστικά το διέκοψαν προκειμένου να γυρίσουν με ασφάλεια στην χώρα τους. Σύμφωνα με τον Κωστή Γιαννίδη, πρόεδρο του Δικτύου Φοιτητών Eramsus, το 36% των φοιτητών του Erasmus επέστρεψε πίσω στα σπίτια του. Άλλοι συνεχίζουν να σπουδάζουν διαδικτυακά, αν και δυστυχώς μερικά Πανεπιστήμια δεν προσφέρουν μαθήματα μέσω διαδικτύου κι αυτό «είναι ένα πρόβλημα για τους φοιτητές, που αισθάνονται ανασφαλείς για το εάν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στις σπουδαστικές τους υποχρεώσεις».
Στον ιστότοπο της, πάντως, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιχειρεί να απαντήσει σε ανάλογα ερωτήματα και απευθύνει την παράκληση «τα Πανεπιστήμια και οι σχολές να επιδεικνύουν όσο το δυνατόν περισσότερη ελαστικότητα και πραγματισμό». Σε πολλές περιπτώσεις οι φοιτητές μπορούν να κρατήσουν τα χρήματα και όποιος λόγω κορωνοϊού διακόπτει την παραμονή του σε άλλη χώρα, μπορεί να αιτηθεί τα χρήματα του ταξιδιού επιστροφής.
Από την άλλη, το πως θα συνεχιστεί το πρόγραμμα Erasmus και για το επόμενο εξάμηνο είναι άγνωστο. Το γεγονός ότι η κανονικότητα στην Ευρώπη θα αργήσει να επανέλθει, αλλά και το ότι η πανδημία θα συνεχίσει να υπάρχει, θα επηρεάσουν σίγουρα το φοιτητικό πρόγραμμα.
Ως πρόεδρος της Επιτροπής Εκπαίδευσης και Πολιτισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η ευρωβουλευτής Ζαμπίνε Φερχάγεν από το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα, κάνει προσπάθειες για να δοθεί στο πρόγραμμα, παρά την κρίση, διπλή και τριπλή επιδότηση από τον κοινοτικό προϋπολογισμό της επόμενης επταετίας. Κατά την γνώμη της οι πόροι είναι αναγκαίοι για να διευρυνθεί το πρίσμα σπουδών, να γίνει το πρόγραμμα πιο συνεκτικό και να εμπλουτισθεί με προσφορές σε ανθρώπους με αναπηρίες.
Εάν το επόμενο εξάμηνο θα μπορέσουν οι φοιτητές να φοιτήσουν σε πανεπιστήμια στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus ή να κάνουν πρακτική εξάσκηση, εξαρτάται από το πόσο γρήγορα οι χώρες θα επανακτήσουν τον έλεγχο της πανδημίας. «Πρέπει να επιστρέψουμε όσο πιο γρήγορα γίνεται στην ελεύθερη διακίνηση διεθνώς», λέει.
Όσον αφορά το πρόγραμμα Erasmus, από το 1987 πάνω από δέκα εκατομμύρια νέοι Ευρωπαίοι ταξίδεψαν σε άλλες χώρες της γηραιάς ηπείρου για να σπουδάσουν πέντε μήνες ή ένα χρόνο, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ακολούθησε και η δυνατότητα για πρακτική εξάσκηση, εθελοντική εργασία και άλλα προγράμματα ανταλλαγών. Το 2018, 853.000 νέοι πέρασαν κάποιο χρονικό διάστημα στο εξωτερικό.
Όσοι φοιτητές έχουν καταφέρει να συμμετάσχουν στο Erasmus, γνωρίζουν από πρώτο χέρι πως η εμπειρία μένει αξέχαστη. Πέντε μήνες αρκούν για να αλλάξει η ζωή. Αυτό υποστήριξε το 2015 και ο Αλμπέρτο Σπάτολα που είχε επιλέξει τη Λουμπλιάνα για το εξάμηνο με το πρόγραμμα. «Ήταν εντυπωσιακό να παρατηρεί κανείς τις αλλαγές και βελτιώσεις ανάμεσα σε δύο γενιές» είχε πει.
Ο Αλμπέρτο σε ηλικία πια 29 ετών, είχε σκοπό στις αρχές Μαρτίου να ταξιδέψει στις Βρυξέλλες, για να ξεκινήσει πρακτική άσκηση στο Δίκτυο Φοιτητών Erasmus ESN και να μάθει γαλλικά. Αντ’ αυτού βρίσκεται εγκλωβισμένος στην πόλη του, την Γένοβα, και τηλεφωνεί μέσω Skype.
«Φοβάμαι μήπως η κορωνοκρίση οδηγήσει στο να μην θεωρούμε πλέον την κινητικότητα ως συστατικό στοιχείο της ζωής μας, αλλά ως είδος πολυτέλειας που δεν θα το θέλουμε πια». Ιδιαίτερα σε εποχές αύξησης του εθνικισμού, και η Ιταλία είναι μια τέτοια περίπτωση, θα πρέπει να επενδυθούν περισσότερα χρήματα, για να μπορούν νέοι άνθρωποι να συλλέγουν εμπειρίες, όπως γίνεται με το πρόγραμμα Erasmus.
