Υποθέτω ότι βρισκόμαστε όλοι στην ίδια φάση, δηλαδή στη φάση που παλεύεις να βγάλεις την ύλη του εξαμήνου και δεν πάει πολύ καλά.
Κάπου στη 10η φορά που προσπαθείς να απομνημονεύσεις την ίδια παράγραφο, αναρωτιέσαι «τι κάνω λάθος;». Πολύ θα ήθελα να σου απαντήσω «απολύτως τίποτα», αλλά αναγκαστικά θα σου κάνω πατ πατ στην πλάτη και θα σου πω ότι αυτό που φταίει είναι η τακτική σου.
Το ίντερνετ είναι φίλος μας όμως, κι εκεί θα βρεις κάμποσα hacks ώστε η τακτική αυτή να γίνει πιο αποτελεσματική. Όπως στην περίπτωση της αποστήθισης, την οποία έχεις συνδέσει με την παπαγαλία. Έμαθες να αποστηθίζεις κατά λέξη κείμενα από το δημοτικό και με την ίδια λογική συνεχίζεις μέχρι τώρα στο πανεπιστήμιο. Ναι γιατί δούλεψε τόσο καλά, που θυμόμαστε όλα όσα μάθαμε στο σχολείο…
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι έτσι σχεδιασμένος που οποιαδήποτε πληροφορία την αισθάνεται άχρηστη, θα την αποβάλει. Είναι ένα αναρχοαυτόνομο όργανο θα έλεγε κανείς. Αν νομίζεις ότι θα συνεργαστεί επειδή απλά θα του το ζητήσεις, πλανιέσαι. Θέλει τον τρόπο του, ή για την ακρίβεια τους τρόπους του, που θα βοηθήσουν στην απομνημόνευση πληροφοριών – έστω μέχρι να δώσεις την εξέταση και να εξασφαλίσεις ότι πέρασες τέλος πάντων.
Έχεις λίγο χρόνο να μιλήσουμε για το ✨spaced repetition✨;
Για να καταλάβεις πώς λειτουργεί το spaced repetition, ελληνιστί κατανεμημένη πρακτική, αρκεί να σκεφτείς τη σχέση σου με το αγαπημένο σου τραγούδι. Πώς γίνεται να θυμάσαι καλύτερα τους στίχους κι από τον ίδιο τον καλλιτέχνη σε live συναυλία; Πολύ απλά γιατί έχεις λιώσει το κομμάτι ξανά και ξανά. Το έχεις βάλει να παίξει πολλές φορές σε διάφορα χρονικά διαστήματα και ο εγκέφαλος σου έλαβε το μήνυμα ότι πρέπει να συγκρατήσει τα lyrics. Δεν είναι η άχρηστη πληροφορία που λέγαμε πιο πάνω.
Αυτή η μέθοδος εφαρμόζεται και στο διάβασμα, ακόμα κι αν δεν έχεις περιθώριο 1-2 εβδομάδες. Σε περίπτωση που δίνεις σε 2 μέρες (η πιο συνήθης περίπτωση δηλαδή), χρειάζεται να ακολουθήσεις το εξής πρόγραμμα τεσσάρων επαναλήψεων:
• Η πρώτη γίνεται αμέσως μετά την εκμάθηση του μέρους της ύλης.
• Η δεύτερη επανάληψη έρχεται μετά από λίγο, σε 15-20 λεπτά.
• Η τρίτη επανάληψη ακολουθεί σε 6-8 ώρες
• Τέλος, επιστρέφεις στο κομμάτι αυτό που έμαθες μετά από 24 ώρες για μία τελευταία επανάληψη, έχοντας δώσει το sign στον εγκέφαλο ότι είναι παραπολυσημαντικο να συγκρατήσει αυτή την πληροφορία.
Κοιμήσου και ο εγκέφαλος θα στείλει… τα απαραίτητα μηνύματα
Έρευνες έχουν δείξει πως το καρυδάκι μέσα στο κεφάλι μας βαράει υπερωρίες όσο εμείς κοιμόμαστε. Όχι φτιάχνοντας τα πιο κουλά όνειρα, αλλά αναλύοντας και αποθηκεύοντας τις πληροφορίες που λάμβανε όσο ήμασταν ξύπνιοι. Είχαμε ήδη αρκετούς λόγους να αγαπάμε τον ύπνο, αλλά αν είναι και η λύση στο διάβασμα, τότε το bonding μεγαλώνει κι άλλο! Ακόμα και 1-2 φορές να διαβάσεις κάτι και καπάκια να πέσεις να κοιμηθείς για μισή ωρίτσα, ξυπνώντας θα δεις ότι η πληροφορία αυτή έχει αποτυπωθεί στο μυαλό σου καλύτερα απ’ ό,τι αν συνέχιζες να διαβάζεις ή έκανες κάτι άλλο.
Πες τα λίγο με τον εαυτό σου
Μεταξύ μας, παραμιλάμε ούτως ή άλλως, οπότε γιατί να μην το κάνουμε και στο διάβασμα; Το να διαβάσεις δυνατά ένα κομμάτι ύλης ή να παριστάνεις ότι έχεις κάποιον απέναντί σου και του το εξηγείς, είναι πολύ πιο αποτελεσματικό από το να κάνεις την ανάγνωση μέσα στο κεφάλι σου. Έτσι, η πληροφορία γίνεται πιο χειροπιαστή αφού την ακούς πέρα από το να τη διαβάζεις, και εμπεδώνεται καλύτερα. Κι ας ελπίσουμε να μην μπει κανείς στο δωμάτιο εκείνη την ώρα.
Να σου συστήσω τον Μνημονικό Κανόνα
Όπως λέει και το όνομά του, είναι ένας κανόνας που βοηθάει στη διατήρηση μιας πληροφορίας προσπαθώντας να την κάνει πιο ελκυστική για το μυαλό. Στην ουσία τη «μεταμφιέζει» ώστε να γοητεύσει τον εγκέφαλο και να μην την απορρίψει ραγίζοντας τη δική μας καρδούλα. Έστω ότι πρέπει να μάθεις κάποιες βασικές έννοιες για το μάθημα που δίνεις. Παίρνεις τα αρχικά των εννοιών αυτών και δημιουργείς ποιηματάκια, αρκτικόλεξα ή φράσεις. Έτσι αποτυπώνονται ευκολότερα στο μυαλό σου και όταν τα ανακαλείς θυμάσαι σε ποια έννοια αντιστοιχούν. Π.χ. στο σχολείο μαθαίναμε τη φράση «(Κ)Κάνε (Ba)βαριά (Ca)καρδιά (Na)ναύτη (Mg)μάγκα», για να συγκρατήσουμε τη σειρά δραστικότητας των μετάλλων στο μάθημα της Χημείας. You get the point.
Κάνε homemade τεστάκια
Ο καλύτερος τρόπος για να προετοιμαστείς για μία εξέταση, είναι να κάνεις πολλές πρόβες. Φτιάξε εσύ @ ίδι@ τεστάκια στον εαυτό σου και δώσε διάφορες μορφές στην πληροφορία που θέλεις να μάθεις, μέσα από διαφορετικές ερωτήσεις κάθε φορά. Παίρνοντας ένα κομμάτι από το βιβλίο/τις σημειώσεις και αποστηθίζοντάς το αυτούσιο, θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια να το ξεχάσεις. Για να λάβει ο εγκέφαλος το μήνυμα ότι αυτό που διαβάζεις είναι σημαντικό, πρέπει να το αποδομήσεις, να το αναλύσεις και εντέλει να το κατανοήσεις. Μην επαναπαυτείς ωστόσο τεστάροντας μία φορά τον εαυτό σου αμέσως μόλις μάθεις το κομμάτι της ύλης που θέλεις. Αντ’ αυτού δοκίμασε μερικές ώρες μετά ή ακόμα και την επόμενη μέρα, για να δεις αν όντως έχει καταχωρηθεί σωστά στη μνήμη σου.
Με τη δύναμη της τσίχλας
Για ακόμη μεγαλύτερο brain boost, πρόσθεσε στις παραπάνω τακτικές το μάσημα της τσίχλας. Κι όμως μια τόσο απλή συνήθεια, έχει πολλά θετικά effects στο μυαλό σου την ώρα που μελετάς. Έρευνες έχουν δείξει ότι αυτό το συνεχές μασούλημα μειώνει το αίσθημα της πλήξης αυξάνοντας έτσι τη συγκέντρωση, μειώνει το στρες, ενώ ταυτόχρονα βελτιώνει τη μνήμη εξαιτίας της αυξημένης ροής αίματος που προκαλεί στον εγκέφαλο. Στο τέλος βέβαια ίσως χρειαστείς μια επέμβαση γνάθου. Κάποιος να βγει να πει ότι και η σοκολάτα έχει τα ίδια αποτελέσματα. Είναι σημαντικό.
