Ας μιλήσουμε λίγο για θέληση και πείσμα. Για την Ανδριάνα Σαμοΐλη, που παρά τις αντιξοότητες που συνάντησε σαν τυφλή φοιτήτρια Μαθηματικών (ενός από τα πιο δύσκολα τμήματα), κατάφερε να πάρει το πτυχίο της και να γίνει η πρώτη τυφλή απόφοιτος του ΕΚΠΑ ύστερα από 40 χρόνια!
Δυστυχώς, είναι στη φύση των ανθρώπων να παραπονιούνται και να βρίσκουν συνεχώς δικαιολογίες σε οποιαδήποτε κατάσταση κι αν βρίσκονται. Σαν φοιτητές δε, το έχουμε κάνει επάγγελμα. Μπορούμε να βρούμε πανεύκολα 1000 συν 1 λόγους να δικαιολογήσουμε τα χρωστούμενα και να γκρινιάξουμε για το πρόγραμμα, τους βαθμούς των καθηγητών και τις εξεταστικές, αλλά η ουσία του προβλήματος βρίσκεται σε εμάς. Και μπροστά σε τέτοια παραδείγματα θέλησης και επιμονής, δεν μπορούμε να πούμε και πολλά.
Η 26χρονη Ανδριάνα Σαμοΐλη είναι η κοπέλα που μας αναγκάζει να βγάλουμε το καπέλο μπροστά της κι απλώς να χειροκροτήσουμε. Όχι λόγω της ιδιαιτερότητάς της, αλλά λόγω του πείσματός της να ξεπεράσει όλα τα εμπόδια και τις δυσκολίες με τα οποία ήρθε αντιμέτωπη, για να πετύχει το στόχο της.
Για να πάρουμε την ιστορία από την αρχή, όπως αποκάλυψε η ίδια σε συνέντευξή της στην «Καθημερινή», γεννήθηκε στην Κέρκυρα κι από μικρή ηλικία (πριν πάει Δημοτικό) βρέθηκε στο Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών στην Αθήνα. Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση φοίτησε σε Μουσικό Γυμνάσιο και Λύκειο, όπου είχε τη βοήθεια καθηγητών ειδικής αγωγής για τα προβλήματα οράσεως. Το ίδιο συνέβη και στις σπουδές της. Οι καθηγητές της στάθηκαν δίπλα της και κατέλαβαν σημαντικές προσπάθειες για να διευκολύνουν το έργο της φοιτήτριάς τους.
Το ΕΚΠΑ απευθύνθηκε σε ειδικούς σε Ελλάδα και Ιαπωνία για να βρει λύσεις για την εκπαίδευσή της, καθώς τα σύγχρονα συστήματα μπορούν να μετατρέψουν τις λέξεις σε γλώσσα Μπράιγ, αλλά δεν είναι ικανά να το κάνουν για τα μαθηματικά σύμβολα. Όπως είπε η ίδια, κατά τη διάρκεια των σπουδών η καθηγήτριά της στη Φυσική στο σχολείο, Όλγα Μαλεζά, της διάβαζε τις σημειώσεις των πανεπιστημιακών και τα συγγράμματα κι εκείνη τις έγραφε στην ειδική γραφομηχανή για τη γλώσσα Μπράιγ. «Τα πλήκτρα της γραφομηχανής για τη γλώσσα Μπράιγ είναι σκληρά. Ένιωσα πως τελικά θα πάθω τενοντίτιδα. Ήταν πολύ κουραστικό», είπε χαρακτηριστικά.
Τα μαθηματικά αποτελούνται από πλήθος συμβόλων, τύπων και διαγραμμάτων και όπως σημειώνει ο πρόεδρος του Τμήματος Μαθηματικών ΕΚΠΑ, Αριστείδης Κοντογεώργης, «Δεν υπήρχε κανένα βιβλίο μαθηματικών τόσο στα ελληνικά όσο και σε άλλη γλώσσα, που να μπορούσε να διαβάσει». Στη συνέχεια πρόσθεσε πως:
H Ανδριάνα έπρεπε να βασιστεί σε εθελοντές που θα της διάβαζαν το βιβλίο και θα το πληκτρολογούσε στην ειδική γραφομηχανή της ώστε να μπορέσει να το μελετήσει αργότερα με την ησυχία της.
Η επόμενη κίνηση όμως, ήταν να στραφούν στον καθηγητή του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Αντώνη Τσολομύτη, ο οποίος ειδικεύεται στο TeX (γλώσσα προγραμματισμού), ώστε να μετατρέψει το TeX για να μπορεί να στοιχειοθετεί τα βιβλία των διδασκόντων του τμήματός μας σε μορφή Μπράιγ με μαθηματικά. Πράγμα που επιτεύχθη και όπως χαρακτηριστικά είπε ο κ. Κοντογεώργης: «Η έκφραση της Ανδριάνας όταν ψηλάφησε την πρώτη δοκιμαστική εκτύπωση αλλά και η χαρά της αμέσως μετά θα μου μείνει αξέχαστη».
Απευθύνθηκε επίσης έκκληση βοήθειας και σε Ιαπωνέζους ερευνητές, και συγκεκριμένα στον καθηγητή Κατσουχίτο Γιαμαγκούτσι που είναι και ο ίδιος τυφλός, για να αποδοθούν τα σύμβολα των μαθηματικών με τρόπο κατανοητό για την Ανδριάνα.
Κάπως έτσι λοιπόν, η 26χρονη κατάφερε να αποφοιτήσει από το Τμήμα και κάνει όνειρα για τη συνέχεια. Όπως δηλώνει:
Θέλω να συνεχίσω με μεταπτυχιακές σπουδές στα θεωρητικά μαθηματικά. Αλλά επιθυμώ και να διδάξω μαθηματικά σε παιδιά με προβλήματα όρασης. Θέλω να τα βοηθήσω, όπως πήρα και εγώ βοήθεια. Ο δρόμος άνοιξε για να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους.
Άλλοι τυφλοί απόφοιτοι του εν λόγω τμήματος στο ΕΚΠΑ, είναι ο Ιωάννης Μενεΐδης, ο οποίος τελείωσε τη Σχολή τη δεκαετία του ’60 (με ακόμη πιο σοβαρά προβλήματα κι εμπόδια) και η Σουζάνα Οικονόμου στις αρχές του ’80. Ο πρώτος μάλιστα, επινόησε έναν τρόπο γραφής μαθηματικών σε Μπράιγ, ο οποίος όμως διαφέρει από την κωδικοποίηση Μπράιγ-Νέμεθ που χρησιμοποιείται σήμερα.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Μαθηματικού: «Όταν η Ανδριάνα ξεκίνησε να σπουδάζει μαθηματικά δεν υπήρχε κανένα πανεπιστημιακό σύγγραμμα μαθηματικών διαθέσιμο ώστε να μπορεί να διαβάζει, και τα πάντα έπρεπε να ξεκινήσουν από την αρχή. Με το τέλος των σπουδών της το σύνολο σχεδόν των μαθημάτων που επέλεξε είναι διαθέσιμο σε μορφή Μπράιγ.»
