Η κλιματική αλλαγή, η μόλυνση του περιβάλλοντος και γενικότερα τα δεινά που περνάει ο πλανήτης όχι τόσο επειδή ανήκουν στον κύκλο ζωής του, αλλά επειδή έχουμε βάλει εμείς το χεράκι μας, αναφέρονται όλο και πιο έντονα επιζητώντας μια άμεση λύση. Τα πράγματα θα ήταν απλά, αν αυτές οι λύσεις δεν επηρέαζαν τη ζωή που έχουμε συνηθίσει και βολευτεί να κάνουμε. Κι ακόμα πιο απλά, αν ο καθένας δεν σκεφτόταν «έλα μωρέ, θα το κάνει άλλος για μένα, γιατί να ασχοληθώ;».
Ωστόσο, τα προϊόντα που χρησιμοποιείς, το φαγητό που τρως και ο τρόπος που μετακινείσαι, είναι συνήθειες που μόνο εσύ μπορείς να αλλάξεις και μόνο έτσι θα φανεί η οποιαδήποτε αλλαγή μακροπρόθεσμα.
Υπάρχουν πολλές σελίδες όπου μπορείς να ενημερωθείς κι άλλα τόσα ντοκιμαντέρ που όχι μόνο θα σου μιλήσουν για την επείγουσα κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο πλανήτης, αλλά θα στη δείξει κιόλας. Και για να γίνω πιο συγκεκριμένη εγώ αλλά και για να μην μπορείς να υπεκφύγεις εσύ, το πιο απλό παράδειγμα που μου έρχεται στο μυαλό, όπου μπορείς να βρεις σχετικό υλικό, είναι το Netflix. Έχοντας στις κατηγορίες του αυτή των ντοκιμαντέρ, περιλαμβάνει πολύ ενδιαφέρουσες μίνι σειρές ή ταινίες που αφορούν τη Γη και τη ζωή σ’ αυτή.
Ωστόσο, πέρα από τις συνέπειες που έχουν οι πράξεις σου στον κόσμο, πρέπει να ξέρεις και ποιες είναι αυτές που έχουν οδηγήσει στο απροχώρητο την κατάσταση. Μην περιμένεις σπουδαία και μεγάλα πράγματα, κυρίως είναι απλές καθημερινές συνήθειες που κάνουν τη ζημιά.
Όπως για παράδειγμα όλες οι παρακάτω:
1 Δεν ανακυκλώνεις ηλεκτρικές συσκευές
Αυτό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μεγάλη χαζομάρα του καταναλωτή, καθώς με την ανακύκλωση στις ηλεκτρικές συσκευές, θα μειωνόταν το κόστος των επιχειρήσεων που τις παράγουν και κατ’ επέκταση η τιμή πώλησης. Με λίγα λόγια, αυτό σημαίνει ότι διαλέγοντας απλώς έναν διαφορετικό κάδο από εκείνον που βρίσκεται κάτω από το σπίτι σου, θα συντελούσες στη μείωση της τιμής των εν λόγω προϊόντων, που εσύ αγοράζεις.
Επιπλέον, όχι μόνο δε βοηθάς την τσέπη σου, αλλά βλάπτεις τόσο την υγεία του πλανήτη όσο και τη δική σου. Για παράδειγμα, ενώ το 70% των κινητών τηλεφώνων είναι ανακυκλώσιμα, μόνο το 14%-17% ανακυκλώνεται όντως κάθε χρόνο. Τα υπόλοιπα καταλήγουν στα σκουπίδια, με τις τοξίνες τους εν τέλει να εισέρχονται στο έδαφος και το νερό. Το ίδιο βέβαια συμβαίνει και με τις μπαταρίες.
2 Δεν ανακυκλώνεις γενικότερα
Hot θέμα τα τελευταία χρόνια η ανακύκλωση, στην οποία ομολογουμένως δε βοηθάει ιδιαίτερα η χώρα μας. Γιατί και να θες να κάνεις, δε βρίσκεις τους ανάλογους κάδους πολλές φορές. Μία βόλτα στο κέντρο της Αθήνας με ένα άδειο μπουκάλι νερό (το οποίο πρέπει γρήγορα να αντικαταστήσεις με ένα παγούρι) και θα χρειαστείς πολλή ώρα μέχρι να το ξεφορτωθείς. Ωστόσο, ακόμα κι έτσι, είμαστε σίγουροι ότι τα εν λόγω απορρίμματα φτάνουν εκεί που πρέπει ή ούτε γι’ αυτό είμαστε ικανοί;
Τέλος πάντων, θα έλεγε κανείς ότι προσπαθώ να σε πείσω πως δεν έχει νόημα η ανακύκλωση, αλλά δεν ισχύει σε καμία περίπτωση. Κάνε ό,τι καλύτερο μπορείς σ’ αυτό το κομμάτι και να θυμάσαι ορισμένα τιπς: πλύνε οτιδήποτε έχει υπολείμματα φαγητού προτού το πετάξεις (π.χ κεσεδάκια γιαουρτιού ή μπουκάλι γάλατος), βγάλε το καπάκι από τα μπουκάλια και πέτα τα ξεχωριστά, άδειασε τη σακούλα με τα σκουπίδια στον κάδο και μην τα πετάς όλα μαζί με αυτήν.
3 Σπαταλάς φαγητό
Υπάρχουν πολλές πλευρές από τις οποίες μπορείς να κοιτάξεις το συγκεκριμένο θέμα. Από τη μία, σπατάλη φαγητού σημαίνει και σπατάλη νερού. Τα λαχανικά, τα φρούτα και το κρέας, για να φτάσουν μέχρι το πιάτο σου έχουν απαιτήσει πολύ πότισμα, οπότε και οι 1,3 δισ. τόνοι φαγητού που εκτιμάται ότι καταλήγουν στα σκουπίδια κάθε χρόνο, ισοδυναμεί με σπατάλη 45 δισ. γαλονίων νερού (άμα το γκουκλάρεις σου βγάζει 1.7034353 × 1014 λίτρα!) νούμερο που αδυνατεί να χωρέσει το κεφάλι σου.
Μία άλλη επίπτωση που έχει στον πλανήτη, αρκετά γνωστή σε σχέση με άλλες, είναι η απελευθέρωση μεθανίου τη στιγμή που καταλήγει στις χωματερές. Είτε το φαγητό αρχίσει να αποσυντίθεται είτε όχι, θα παράγει μεθάνιο. Αυτό θεωρείται ότι παίζει σημαντικό ρόλο στο κλίμα και τη θερμοκρασία της Γης σύμφωνα με τους επιστήμονες και άρα στο πρόβλημα που αντιμετωπίζει.
Τέλος, μιας και ένα τέτοιο περιστατικό απασχόλησε τον τελευταίο καιρό, απειλεί τη βιοποικιλότητα του πλανήτη. Η αποδάσωση ιδιαίτερα σε τροπικές περιοχές (βλ. Αμαζόνιος) κοστίζει τη ζωή πολλών ειδών, καταστρέφοντας το φυσικό τους περιβάλλον, με σκοπό τη δημιουργία ακόμη περισσότερων εδαφών, που θα χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή τροφίμων.
4 Τρως συχνά fast food
Εκτός του ότι κάνεις κακό στον εαυτό σου, καθώς σύμφωνα με μελετητές το fast food έχει συνδεθεί με πονοκεφάλους, κατάθλιψη, πρόωρη γήρανση κ.α, η μπάλα παίρνει και το περιβάλλον. Οπότε ίσως ήρθε η ώρα να αφήσεις για λίγο τις παραγγελίες και τα Mc και να εκτιμήσεις τα ταπεράκια της μαμάς ή και την τέχνη της μαγειρικής.
Διότι οι εταιρίες με το εν λόγω φαγητό κάνουν τεράστιες σπατάλες, τόσο κατά την παραγωγή και το πακετάρισμα, όσο και στο ίδιο το φαγητό, πράγμα που οδηγεί σε εξίσου μεγάλες ποσότητες εκπομπών. Π.χ για να κατασκευαστεί ένα Big Mac εκπέμπονται 1-3,5 κιλά διοξειδίου του άνθρακα. Για ένα μόνο Mac! Επιπλέον, τίθεται και ζήτημα συσκευασίας, με τις περισσότερες αλυσίδες και μη, να χρησιμοποιούν πλαστικό ή ακόμα και φελιζόλ, του οποίου ο χρόνος ζωής διαρκεί 900 χρόνια!
5 (Εξακολουθείς να) χρησιμοποιείς πλαστικές σακούλες
Έχει γίνει πολύς λόγος για το συγκεκριμένο θέμα και δικαίως. Με τις σακούλες να μολύνουν τους ωκεανούς σε τεράστιες ποσότητες και να απειλούν τη θαλάσσια ζωή, καθώς είναι υπαίτιες για το θάνατο ψαριών, φαλαινών, θαλάσσιων πουλιών κ.ο.κ, μπορούμε να πούμε ότι το ζήτημα αξίζει την προσοχή του κόσμου.
Για αρχή, χρησιμοποίησε για τα ψώνια σου υφασμάτινες τσάντες, τις οποίες θα κουβαλάς μαζί σου κάθε φορά που θα πηγαίνεις είτε στο σούπερμαρκετ είτε για άλλα ψώνια, ενώ επίσης, όπως είπαμε και στο #2, για την ανακύκλωση χρησιμοποίησε επίσης μια υφασμάτινη μεγάλη τσάντα, την οποία θα αδειάζεις κάθε φορά στον κάδο και θα ξαναχρησιμοποιείς για τον ίδιο σκοπό. Γενικότερα, απόφυγε όσο μπορείς τις πλαστικές σακούλες και θα έχεις κάνει ένα σημαντικό βήμα.
6 …και πλαστικά καλαμάκια
Το πλαστικό όταν ανακαλύφθηκε θεωρήθηκε ο νέος χρυσός, καθώς είναι εύκολο και φτηνό κατά την κατασκευή του, δεν κοστίζει πολλά στις εταιρείες, αλλά ούτε και στον καταναλωτή. Ωστόσο, αποδείχθηκε πως είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση, λόγο της διάρκειας αποσύνθεσής του και γενικότερα της καταστροφής του.
Σήμερα, φωνάζουν συνεχώς να αντικαταστήσουμε τα πλαστικά καλαμάκια με χάρτινα ή μεταλλικά που είναι πιο λειτουργικά. Τόσο εμείς σε προσωπικό επίπεδο, όσο και τα μαγαζιά εστίασης. Για να καταλάβεις, σύμφωνα με το CNN, στις Η.Π.Α. καθημερινά χρησιμοποιούνται, και άρα καταλήγουν στα σκουπίδια, πάνω από 500 εκατ. καλαμάκια. Ένα πλαστικό προϊόν δηλαδή που δεν είναι ανακυκλώσιμο, καταναλώνεται σε τεράστιες ποσότητες καθημερινά ανά τον κόσμο, οπότε μπορείς να φανταστείς και πόσο τεράστιες είναι και οι ποσότητες που καταλήγουν στους ωκεανούς και τις ακτές. Πολλές χώρες έχουν ήδη κάνει κάποια βήματα τόσο με τα καλαμάκια όσο με το πλαστικό γενικότερα, ενώ κινούνται προς ολική απαγόρευση σε κάποια χρόνια.
7 Χρησιμοποιείς προϊόντα scrub για απολέπιση
Εκτός από τα μεγάλα πλαστικά όπως εμείς τα ξέρουμε (μπουκάλια, κουτάκια, κλπ) υπάρχουν και τα μικροπλαστικά, τα οποία βλάπτουν επίσης το περιβάλλον αλλά και την υγεία μας. Αυτά είτε υπάρχουν ήδη σε κάποια προϊόντα, είτε διαμορφώνονται από μεγαλύτερα κομμάτια πλαστικού, τα οποία επιπλέοντας στο νερό κάτω από τη θερμότητα του ηλίου αλλά και λόγω της αλμυρότητας του νερού, διασπώνται σε πολύ μικρά κομμάτια. Τα μικροπλαστικά αυτά θεωρούνται ακόμη πιο επικίνδυνα, καθώς καταλήγοντας στις θάλασσες και τους ωκεανούς συχνά γίνονται τροφή για τα ψάρια και θεωρείται πως έχουν μπει στη διατροφική αλυσίδα.
Προϊόντα λοιπόν που τα περιλαμβάνουν στα συστατικά τους είναι κυρίως σαπούνια, σαμπουάν, απορρυπαντικά, αφρόλουτρα, κ.ο.κ. Σε σημαντικές ποσότητες όμως, συναντάται και στις διάφορες κρέμες για scrub. Όσο εσύ κάνεις την απολέπισή σου δηλαδή, χιλιάδες μικροπλαστικά καταλήγουν στο νερό. Οπότε, ψάξε να βρεις έναν άλλο τρόπο να διώξεις τα νεκρά κύτταρα από το δέρμα σου, λιγότερο βλαβερό για το περιβάλλον και κατ’ επέκταση για εσένα.
8 Χρησιμοποιείς αλόγιστα χαρτί
Το χαρτί υπάρχει ΠΑΝΤΟΥ στην καθημερινότητά μας. Και να θέλουμε δηλαδή, δύσκολα μπορούμε να το αποφύγουμε. Σίγουρα όμως, μπορούμε να περιορίσουμε τη χρήση του σημαντικά, αλλά και να βοηθήσουμε στην ανακύκλωσή του. Είναι γνωστό πως μοναδική πηγή χαρτιού είναι τα δέντρα, όπως επίσης γνωστό είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης όσον αφορά το «πράσινο» που τον καλύπτει. Η αποδάσωση και η υλοτόμηση αποτελεί τεράστιο πρόβλημα στην εποχή μας, το οποίο όλο και αυξάνεται, ενώ την ίδια ώρα η ατμόσφαιρα ασφυκτιά όλο και περισσότερo από το διοξείδιο του άνθρακα. Μη βάζεις κι εσύ το χεράκι σου σε όλο αυτό με την αλόγιστη κατανάλωσή του.
9 Πίνεις πολύ καφέ
Εδώ ξέρω ότι χτυπάω στο ευαίσθητο σημείο πολλών, αλλά δυστυχώς έτσι έχουν τα πράγματα. Μία από τις αγαπημένες συνήθειες παγκοσμίως, η οποία συνοδεύει το πρωί, το μεσημέρι, το απόγευμα και ακόμα και το βράδυ ορισμένους, έχει το δικό της αντίκτυπο πάνω στον πλανήτη. Και λογικά επειδή έχει τόση ζήτηση, καθώς αποτελεί το δεύτερο πιο εμπορικό προϊόν στον κόσμο, μετά το πετρέλαιο.
Η παραγωγή και το εμπόριο του καφέ όμως, δεν προκαλούν μόνο αποδάσωση και μόλυνση του νερού, αλλά η ίδια η διαδικασία άλεσης του κόκκου οδηγεί σε πολύ μεγάλες σπατάλες.
Σε περίπτωση που θες να κάνεις κάποια βήματα προς ουσιαστικές αλλαγές, μπορείς να ξεκινήσεις από την αγορά προϊόντων που θα αντικαταστήσουν τα πλαστικά που χρησιμοποιούσες μέχρι στιγμής, όπως: οδοντόβουρτσα από μπαμπού, παγούρι, μεταλλικά καλαμάκια, υφασμάτινες τσάντες για τα ψώνια σου κλπ. Σίγουρα μπορείς να τα βρεις στο e-shop της Greenpeace, αλλά αν ψαχτείς, υπάρχουν διάφορες σελίδες που πουλούν αντίστοιχα προϊόντα. Στη συνέχεια, προσπάθησε να μετριάσεις συνήθειες που βλάπτουν το περιβάλλον και κατ’ επέκταση εσένα, και με τον καιρό θα δεις ότι η «αποτοξίνωση» δεν ήταν και τόσο δύσκολη τελικά.
