Περάστε καλά τώρα που μπορείτε στις διακοπές σας, γιατί με το νέο έτος μας περιμένουν σαρωτικές αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση από την υπουργό Παιδείας και εκεί θα μας κοπεί απότομα το γέλιο που μας χάρισαν τα μελομακάρονα και η γενικότερη κραιπάλη των εορτών.
Με μια γενική ματιά, το νέο θεσμικό πλαίσιο που θα παρουσιαστεί στη Βουλή και θα τεθεί για ψήφο περιλαμβάνει αλλαγές όπως τον έναν επιπλέον χρόνο για την ολοκλήρωση σπουδών, αντικειμενικά κριτήρια για τη χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων, ανακατανομή των φοιτητών προκειμένου να μην αποτελούν την πλειοψηφία οι αιώνιοι, αλλαγή νόμου για τις μετεγγραφές και τέλος στη γραφειοκρατία για τη χρηματοδότηση της έρευνας.
Ειδικότερα όμως, όπως διαβάζουμε στο Πρώτο Θέμα, το υπουργείο Παιδείας θέλει να θεσπίσει το ανώτατο όριο σπουδών στα Πανεπιστήμια, όπως είναι γνωστό εδώ και καιρό άλλωστε, με βελτίωση υπέρ των φοιτητών στο αρχικό όριο. Δηλαδή, σύμφωνα με προηγούμενο νόμο η διάρκεια σπουδών είναι ν+2, ενώ η νέα ρύθμιση για τους πρωτοετείς φοιτητές θα είναι ν+3 (κάτι είναι κι αυτός ο ένας χρόνος παραπάνω). Επίσης, αναμένεται και μεταβατική περίοδος για τους φοιτητές, ενώ ταυτόχρονα, θα υπάρχουν διατάξεις για λόγους υγείας και εργασίας αλλά και για άλλες ειδικές περιπτώσεις.
Όσον αφορά την κατάσταση με τους αιώνιους φοιτητές στα Πανεπιστήμια και τα τελευταία στοιχεία που προέκυψαν, οι μισοί πλέον έχουν ξεπεράσει το χρονικό όριο σπουδών.
Είναι πολλά τα χρωστούμενα…
Πιο συγκεκριμένα, από την ανάλυση των στοιχείων αποδεικνύεται ότι εισέρχονται πολλοί φοιτητές στα Πανεπιστήμια, ωστόσο αποφοιτούν λιγότεροι σε σχέση με αυτούς που αποκτούν την πολυπόθητη φοιτητική ιδιότητα. Το χαμηλό ποσοστό της χώρας οφείλεται κατά κύριο λόγο στους αιώνιους φοιτητές, που δημιουργούν την εικόνα αυτή για τα ελληνικά ΑΕΙ.
Στο Πανεπιστήμιο Αθηνών οι εγγεγραμμένοι φοιτητές είναι λίγο περισσότεροι από 100.000, ενώ οι φοιτητές που παρακολουθούν κανονικά τις σπουδές τους και δεν έχουν ξεπεράσει τα προβλεπόμενα έτη σπουδών ανά τμήμα είναι περίπου 50.000 φοιτητές. Παρόμοια είναι η αναλογία σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και στις Πολυτεχνικές Σχολές, όπου οι μισοί από τους φοιτούντες είναι ενεργοί. Μεγαλύτερο αριθμό ενεργών φοιτητών φαίνεται ότι έχει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ενώ από τους περίπου 60.000 φοιτητές που είναι εγγεγραμμένοι στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, ενεργοί είναι περίπου οι μισοί.
Σε ό,τι αφορά την επιστημονική έρευνα, προωθείται η αναμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας των Ειδικών Λογαριασμών Κονδυλίων Ερευνας (ΕΛΚΕ) και η απελευθέρωσή τους από τη γραφειοκρατία. Το θέμα αφορά το μεγαλύτερο μέρος των ερευνητών της χώρας.
Σε επόμενο νομοσχέδιο –εντός του 2020– το υπουργείο μελετά την καθιέρωση ελάχιστης βάσης εισαγωγής στα ΑΕΙ καθώς και τον ενεργό ρόλο των ιδρυμάτων στον προσδιορισμό της κατώτερης βάσης εισαγωγής και του αριθμού εισακτέων.
Μελετάται επίσης η διεύρυνση δυνατότητας δημιουργίας ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων σε συνδυασμό με την απελευθέρωση των μεταπτυχιακών σπουδών, την ανάπτυξη της δυνατότητας εκπαιδευτικών προγραμμάτων εξ αποστάσεως, την ενίσχυση του θεσμού της πρακτικής άσκησης φοιτητών σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς στο γνωστικό αντικείμενο των σπουδών τους.
Στην ευρεία νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου περιλαμβάνεται και η αλλαγή του νόμου για τις μεταγραφές, προκειμένου να δημιουργηθεί «ένα πιο δίκαιο, αλληλέγγυο και ορθολογικό πλαίσιο», όπως λένε οι αρμόδιοι.
Τέλος, η Νίκη Κεραμέως συζητά με τους πρυτάνεις για το νέο βελτιωμένο τύπο πανεπιστημίου που σχεδιάζει, καθώς ολοκληρώθηκε η διαβούλευση του νομοσχεδίου που προβλέπει αξιολόγηση των ΑΕΙ και τη σύνδεσή τους με τη χρηματοδότηση.
«Δεν είναι δυνατόν ο εκάστοτε υπουργός να αποφασίζει ποιο πανεπιστήμιο θα πάρει πόσα χρήματα», τονίζει η κυρία Κεραμέως που κρίνει απαραίτητη τη θέσπιση αντικειμενικών κριτηρίων.
Για τη χρηματοδότηση θα συνυπολογίζονται το κόστος σπουδών ανά φοιτητή στη διάρκεια του προγράμματος σπουδών, καθώς και το μέρος όπου βρίσκεται το Πανεπιστήμιο. Για τον λόγο αυτό θα δημιουργηθεί μια ανώτατη αρχή, η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης, η οποία θα θα αξιολογήσει τις συγχωνεύσεις των ΤΕΙ με τα ΑΕΙ.
