Αν κάτι έχει απασχολήσει πολύ τους φοιτητές, ή ακόμα περισσότερο τους μελλοντικούς, σε ό,τι αφορά τις αλλαγές που έρχονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αυτό είναι το όριο φοίτησης που αναμένεται να μπει στα πανεπιστήμια. Η αλήθεια είναι ότι το φαινόμενο των αιώνιων φοιτητών είναι αρκετά έντονο στη χώρα μας, το ίδιο έντονοι όμως είναι και οι λόγοι που οδηγούν σε αυτό. Εξού λοιπόν και οι αντιδράσεις που έχει προκαλέσει και οι συζητήσεις γύρω από το νομοσχέδιο, με τους «κατά» να υποστηρίζουν ότι η συγκεκριμένη ομάδα φοιτητών δεν επηρεάζει πουθενά το πανεπιστήμιο αλλά και τον Έλληνα φορολογούμενο, τον οποίο είχε επικαλεστεί η Υπ. Παιδείας.
Ανάμεσα σε αυτούς που αντιτίθενται στην εν λόγω ρύθμιση του νομοσχεδίου φαίνεται να είναι και το Παν/μιο Θεσσαλίας, με το ποσοστό που σημειώνει στο «πρόβλημα» να είναι 18%.
Οι επίκουροι καθηγητές Βανέσσα Κατσαρίδη και Γιώργος Σταμπουλής, λοιπόν, όπως διαβάζουμε στο taxydromos.gr, έκαναν μια μελέτη με τίτλο «Ανασκόπηση Ακαδημαϊκού Προσωπικού στην Ευρώπη και στην Ελλάδα – Σχέση αριθμού φοιτητών με αριθμό διδασκόντων και Χρηματοδότηση – Υπάρχουσα κατάσταση στην Ελλάδα σε σχέση με τις ευρωπαϊκές χώρες», ώστε να εξετάσουν τα δεδομένα της χώρας αλλά και της Ευρώπης, καταλήγοντας πως το φαινόμενο του «αιώνιου φοιτητή» είναι παγκόσμιο.
Παγκόσμια ωστόσο, δεν είναι ο ορισμός ορίου φοίτησης και η διαγραφή φοιτητών σε περίπτωση που το ξεπεράσουν.
Σχετικά με την παραπάνω μελέτη όμως, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2015 (τα νεότερα διαθέσιμα) έδειξαν ότι ο αριθμός προπτυχιακών των φοιτητών έως το νιοστό έτος (όπου ν ο ελάχιστος χρόνος σε έτη για ολοκλήρωση των σπουδών) είναι περίπου το 50% του συνόλου των φοιτητών.
Η αναλογία φοιτητών έως το νιοστό έτος προς διδάσκοντες για το σύνολο των τακτικών διδασκόντων είναι πάνω από 19 φοιτητές για κάθε τακτικό διδάσκοντα. Ακόμη, και παίρνοντας μόνο τους έως ν έτη φοιτητές, αυτή η τιμή είναι 44% μεγαλύτερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο για όλα τα επίπεδα σπουδών.
Αναφορικά με την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο γενικότερα, καταγράφεται μεγάλη απόκλιση μεταξύ της θεωρητικής και της πραγματικής διάρκειας των σπουδών. Οι αιτίες που επισημαίνονται και από τους διεθνείς οργανισμούς είναι ποικίλες και αφορούν την κρίση, το μορφωτικό επίπεδο και το εισόδημα των γονέων, αλλά και τους πόρους που το κράτος επενδύει στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.
Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ ο μέσος χρόνος αποφοίτησης στον θεωρητικό χρόνο σπουδών είναι μόνο 39% των φοιτητών, ενώ το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 67% μετά από 3 έτη. Μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο το ποσοστό ξεπερνά το 70%. Στις ΗΠΑ το ποσοστό αποφοίτησης στον θεωρητικά προβλεπόμενο χρόνο είναι 39,4%, ενώ σε χρόνο ν+3 χρόνια είναι μόλις 60% (50% στα ιδιωτικά).
Τα παραπάνω λοιπόν, δείχνουν ότι μιλάμε για ένα διεθνές ζήτημα, για το οποίο όμως πολλές χώρες προτιμούν άλλες πολιτικές αντιμετώπισής του, οι οποίες σύμφωνα με τη μελέτη, «συνδέονται με χρηματοδότηση της φοιτητικής μέριμνας, με αύξηση των υποτροφιών ή/και χρηματοδότηση των σπουδών, με υιοθέτηση ενισχυτικής διδασκαλίας και όλα αυτά με εξαιρετικά αποτελέσματα. Καμία χώρα δεν υιοθετεί σαν κίνητρο για ολοκλήρωση των σπουδών στον προβλεπόμενο χρόνο, τη διαγραφή των φοιτητών, αντιθέτως μία σειρά από χώρες υιοθετούν πρακτικές αντιμετώπισης του φαινομένου με βελτιωμένα αποτελέσματα».
