ΕΚΠΑ, ΑΠΘ, ΟΠΑ και Πανεπιστήμιο Πατρών, κάνουν “challenge accepted” στη νέα πρόκληση της Ευρωπαϊκή Ένωσης για τον ακαδημαϊκό της χάρτη.
Ειδικότερα, τα Ελληνικά Πανεπιστήμια θέλουν να ξεφύγουν από την ελληνική εσωστρέφεια και να αποκτήσουν ένα ευρωπαϊκό κύρος με την οργάνωση αγγλόφωνων προπτυχιακών για Έλληνες. Για τον σκοπό αυτό έχουν ήδη γίνει οι απαραίτητες “συμμαχίες” μεταξύ ελληνικών ΑΕΙ και ευρωπαικών, ενώ και ο υπουργός Παιδείας δηλώνει υποστηρικτής του εν λόγω εγχειρήματος.
Έχει δεσμευθεί, μάλιστα, να καταθέσει νόμο στη Βουλή με τον οποίο θα ορίζονται τα κριτήρια εισαγωγής των Ελλήνων φοιτητών στα ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέλαβε την πρωτοβουλία για τη δημιουργία δικτύων ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων. Πρωταρχικός στόχος είναι η ενίσχυση ενδοευρωπαϊκής έρευνας και ακαδημαϊκής γνώσης, προκειμένου τα ευρωπαϊκά ΑΕΙ να ανταγωνιστούν τα συνεχώς ανερχόμενα ασιατικά ΑΕΙ αλλά και τις παραδοσιακές δυνάμεις των αμερικανικών Πανεπιστημίων. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή έχει δημοσιεύσει πρόσκληση («Erasmus+ – Key Action 2 – European University» όπως ονομάζεται), για την ίδρυση έξι ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, με προθεσμία υποβολής προτάσεων έως τις 28 Φεβρουαρίου, συνολικού προϋπολογισμού 30 εκατομμυρίων ευρώ και διάρκεια τρία έτη.
Ίδρυση δικτύου Πανεπιστημίων με κοινά προγραμμάτων σπουδών
Η Επιτροπή έχει προτείνει το εγχείρημα να αναπτυχθεί σε τρεις φάσεις, ξεκινώντας από την ίδρυση δικτύου πανεπιστημίων με κοινή παροχή προγραμμάτων σπουδών με χρήση μεθόδων εξ αποστάσεως φοίτησης. Θα ακολουθήσει η δημιουργία κοινοπραξιών και κατόπιν η σύσταση ιδρυμάτων.
Οι κοινοπραξίες που θα συσταθούν θα είναι από τρία έως οκτώ πανεπιστήμια χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ενώ έχουν τεθεί και γεωγραφικοί περιορισμοί. Ενδεικτικά, θα προκριθεί τυχόν γεωγραφική διασπορά των ΑΕΙ σε κάθε πρόταση.
Ηδη, ελληνικά ΑΕΙ έχουν μπει στη «μάχη» της διεκδίκησης μιας θέσης στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα. Χαρακτηριστικά, όπως δήλωσε ο πρύτανης του ΑΠΘ Περικλής Μήτκας, το ίδρυμά του μετέχει σε μια πρόταση με τα εξής επτά ΑΕΙ:
το University of Strasbourg από τη Γαλλία το οποίο θα είναι και επικεφαλής της πρότασης, το University of Amsterdam από την Ολλανδία, το University of Freiburg από τη Γερμανία, το Karlsruhe Institute of Technology από τη Γερμανία, το Adam Mickiewicz University in Poznan από την Πολωνία, το Université de HauteAlsace, Mulhouse από τη Γαλλία και το BOKU University of Natural Resources and Life Sciences, από τη Βιέννη.
Επίσης, ως συνεργαζόμενο μέλος της ομάδας, γιατί η Ελβετία δεν περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα, είναι το Πανεπιστήμιο της Βασιλείας.
Από την πλευρά του, το Πανεπιστήμιο Αθηνών έχει καταθέσει πρόταση συνεργαζόμενο με τα πανεπιστήμια Aix-Marseille Université (Γαλλία), Πανεπιστήμιο Βουκουρεστίου (Ρουμανία), Université Libre de Bruxelles (Βέλγιο), Universidad Autonoma de Madrid (Ισπανία), Sapienza Università di Roma (Ιταλία), Stockholms Universitet (Σουηδία) και Eberhard-Karls-Universität Tübingen (Γερμανία).
Στο ίδιο πλαίσιο, όπως δήλωσε η πρύτανης του ιδρύματος Βενετσάνα Κυριαζοπούλου, το Πανεπιστήμιο Πατρών έχει έλθει σε επαφή για την υποβολή πρότασης με τέσσερα πανεπιστήμια, από Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία, ενώ συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις με άλλα πανεπιστήμια.
Συγκεκριμένα τα τμήματα
«Φιλοδοξία είναι η δημιουργία ενός ενιαίου πανεπιστημιακού χώρου, όπου οι φοιτητές, οι πανεπιστημιακοί, οι ερευνητές και το διοικητικό προσωπικό θα μετακινούνται και θα συνεργάζονται», αναφέρει ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών Θάνος Δημόπουλος. Ενδεικτικό της δυναμικής του εγχειρήματος είναι ότι κοινοπραξία των οκτώ ΑΕΙ, στην οποία μετέχει το ΕΚΠΑ, μπορεί, εν δυνάμει, να εμπλέξει συνολικά 384.000 φοιτητές και 55.000 μέλη διδακτικού και μη διδακτικού προσωπικού.
Τα μαθήματα θα γίνονται στα αγγλικά και θα είναι δωρεάν. Σε κάθε ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο θα εμπλακούν μόνο ορισμένα τμήματα κάθε μεμονωμένου ΑΕΙ, οι φοιτητές των οποίων θα μπορούν να παρακολουθήσουν τα μαθήματα του κοινού προγράμματος σπουδών είτε εξ αποστάσεως είτε, εάν το επιλέξουν, στην έδρα ενός άλλου ΑΕΙ.
Η διαφορά από το Erasmus είναι ότι οι φοιτητές που θα μετέχουν στο ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο υποχρεωτικά θα πρέπει να ολοκληρώνουν τα μαθήματά τους σε αυτό και δεν θα μπορούν να «επιστρέφουν» για το ίδιο μάθημα στο ΑΕΙ τους.
Γι’ αυτό άλλωστε κρίνεται ότι θα απαιτηθεί συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, ώστε να διευκρινιστεί ποιον τίτλο θα φέρει το πτυχίο κάθε φοιτητή, δηλαδή εάν το πτυχίο θα χορηγείται από το ευρωπαϊκού ή από κάθε ΑΕΙ που μετέχει στην κοινοπραξία του ευρωπαϊκού πανεπιστημίου.
Στα τέλη της τρέχουσας ακαδημαϊκής χρονιάς αναμένεται να έχουν ανακοινωθεί οι προτάσεις που θα χρηματοδοτηθούν από την Ε.Ε., ώστε τον Σεπτέμβριο του 2019 να ξεκινήσουν οι προετοιμασίες για τα πρώτα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια.
Αγγλόφωνο ΟΠΑ
Το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών κάνει το μεγάλο βήμα για την οργάνωση αγγλόφωνων προπτυχιακών προγραμμάτων σε συνεργασία με ευρωπαϊκά πανεπιστήμια.
Οπως εξήγησε ο πρύτανης του ιδρύματος κ. Εμμανουήλ Γιακουμάκης, η έναρξη θα γίνει με τη λειτουργία τριών αγγλόφωνων προπτυχιακών προγραμμάτων, ένα για κάθε σχολή του ΟΠΑ. Μάλιστα, αυτή τη στιγμή το ίδρυμα επεξεργάζεται πρόταση προς το υπουργείο Παιδείας για το πώς θα επιλέγονται οι φοιτητές των αγγλόφωνων προγραμμάτων. Αναμένεται να δοθεί η δυνατότητα και σε Ελληνες να μπορούν να φοιτήσουν αλλά και σε ξένους, οι οποίοι εύλογα θα καταβάλουν δίδακτρα.
Ευρύτερα, η απουσία θεσμικού πλαισίου στην Ελλάδα για δίδακτρα ή τέλη εγγραφής είναι ένα κομβικό σημείο στην οργάνωση προπτυχιακών προγραμμάτων αλλά και στη σχετική συνεργασία των ελληνικών με ξένα ΑΕΙ.
Από την άλλη, τα ελληνικά ΑΕΙ διεκδικούν την ενίσχυση της αξίας των πτυχίων τους στο πλαίσιο μιας διεθνοποιημένης αγοράς εργασίας.
Το υπουργείο Παιδείας θεωρεί ότι οι απορροφήσεις των περιφερειακών ΤΕΙ από τα πανεπιστήμια, που το ίδιο προωθεί, θα ενισχύσουν τη θέση των ελληνικών ΑΕΙ. Η θέση αυτή ωστόσο παραβλέπει – υποβαθμίζει τα βαρίδια που θα προσθέσουν τα (πολλών ταχυτήτων) ΤΕΙ στα ήδη υπάρχοντα προβλήματα των πανεπιστημίων.
