Αυτές οι μέρες είναι αφιερωμένες στο ΕΚΠΑ, μιας και φιγουράρει συνεχώς σε λίστες παγκόσμιας κατάταξης κατακτώντας πολύ καλές θέσεις και αποτελώντας τον νούμερο ένα, βάσει θέσης, εκπρόσωπο της Ελλάδας.
Πριν λίγες ημέρες λοιπόν, μιλάγαμε για τη διάκρισή του στην κατάταξη «Top Universities by Top Google Scholar Citations» της Webometrics, όπου συμπεριλήφθηκε στο Top50 παγκοσμίως, ενώ τώρα έχει άλλον έναν λόγο να υπερηφανεύεται, αφού γίνεται το πρώτο ελληνικό ίδρυμα που καταφέρνει να μπει στα 200 καλύτερα του κόσμου σε γενική κατάταξη, με περισσότερα του ενός κριτήρια.
Όπως αναφέρει στην ανακοίνωσή του το ΕΚΠΑ, η «Webometrics Ranking Web of Universities» που δημοσιεύθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2021 τοποθέτησε το πανεπιστήμιο στην 180η θέση παγκοσμίως μεταξύ 12.000 Πανεπιστημίων. Αυτό σημαίνει ταυτόχρονα ότι σε σχέση με πέρσι, το ίδρυμα κατάφερε να ανέβει 53 θέσεις, από τη 233η στην οποία βρισκόταν.
Από την άλλη, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το ΕΚΠΑ βρίσκεται στην 49η θέση μεταξύ των 3262 Πανεπιστημίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που περιλαμβάνονται στην εν λόγω κατάταξη.
Αυτή καταρτίζεται από τη Cybermetrics (CCHS), μια μονάδα του Ισπανικού Εθνικού Κέντρου Ερευνών (Spanish National Research Council – CSIC), που αποτελεί και το κύριο ερευνητικό ίδρυμα της Ισπανίας. Δίνει πληροφορίες για περισσότερα από 28.000 πανεπιστήμια σύμφωνα με την παρουσία τους στο διαδίκτυο και την απήχηση του ερευνητικού τους έργου.
Τα πανεπιστήμια κατατάσσονται με κριτήρια τα οποία αφορούν κυρίως στην παρουσία και στη δημοτικότητά τους στον παγκόσμιο ιστό, την επίδραση του ερευνητικού τους έργου όπως αυτή αποτυπώνεται στο συνολικό αριθμό ετεροαναφορών των άρθρων και των δημοσιεύσεων των καθηγητών και των ερευνητών τους αλλά και στο ποσοστό των δημοσιεύσεων τους που βρίσκεται στο 10% των πλέον «διαβασμένων» και σημαντικών δημοσιεύσεων παγκοσμίως.
Με βάση τα αποτελέσματά της, μετά το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ακολουθούν το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στη θέση 205, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στη θέση 329, ενώ την πρώτη πεντάδα κλείνουν το Πανεπιστήμιο Πατρών στη θέση 533και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων στη θέση 581. Στην συγκεκριμένη κατάταξη που δημοσιεύτηκε περιλαμβάνονται περίπου 12.000 Πανεπιστήμια παγκοσμίως από τα 30.000 για τα οποία συγκεντρώθηκαν στοιχεία. Ανάμεσα σε αυτά βρίσκονται και Ελληνικά Πανεπιστήμια, και Ιδιωτικοί Φορείς (βλέπε πίνακα 1).
Παρακάτω ο πίνακας με τα Ελληνικά Πανεπιστήμια και Ιδρύματα παροχής υπηρεσιών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης σύμφωνα με τον πίνακα WEBOMETRICS για το 2021 (α’ εξάμηνο):
Θεωρείται από τους πλέον έγκυρους πίνακες κατάταξης παγκοσμίως, διότι στηρίζεται σε στοιχεία άμεσα επαληθεύσιμα στο διαδίκτυο και όχι σε δείκτες που στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό σε συνεντεύξεις, ερωτηματολόγια και «έρευνες γνώμης» οι οποίοι διακατέχονται σε κάποιες περιπτώσεις από μεροληψία ή υποκειμενισμό.
Βασική αρχή της συγκεκριμένης κατάταξης είναι ότι στη σημερινή εποχή η πλειονότητα των σημαντικότερων δραστηριοτήτων ενός ακαδημαϊκού ιδρύματος πρέπει να ανακλάται κατ’ ανάγκη στον παγκόσμιο ιστό. Η κατάταξη δημοσιεύεται για 18η χρονιά, από το 2004, και ανανεώνεται δύο φορές το χρόνο κάθε Ιανουάριο και Ιούλιο.
Στη φετινή κατάταξη υπάρχει μια αλλαγή στη μεθοδολογία εκπαίδευσης με μείωση των κριτηρίων από τέσσερα σε τρία. Καταργήθηκε το κριτήριο της «Παρουσίας» (Presence Rank) το οποίο λάμβανε το 5% της συνολικής βαθμολογίας και αφορούσε το συνολικός όγκο περιεχομένου (ιστοσελίδων, εγγράφων, κλπ) που δημοσιεύεται από το δικτυακό τομέα του ιδρύματος όπως αυτή παρέχεται από τη μηχανή αναζήτησης Google.
Πλέον η κατάταξη κάθε Πανεπιστημίου βασίζεται στα εξής τρία κριτήρια:
- Απήχηση – Ορατότητα (Impact Rank) 50%: Η ποιότητα του περιεχομένου αξιολογείται από τη δημοτικότητά του, δηλαδή από τον αριθμό των εξωτερικών δικτυακών συνδέσμων σε περιεχόμενο του ιδρύματος. Υπολογίζει ουσιαστικά τα «backlinks» δηλαδή τους συνδέσμους που έχουν άλλες σελίδες προς την ιστοσελίδα του Ιδρύματος που αξιολογείται. Η δημοτικότητα του περιεχομένου θεωρείται ότι αναγνωρίζει την αξία του ιδρύματος, την ακαδημαϊκή του επίδοση, την αξία και τη χρησιμότητα της δημοσιευμένης πληροφορίας ή υπηρεσίας που παρέχει το ίδρυμα.
- Ανοιχτό Επιστημονικό Περιεχόμενο (Openness Rank) 10%. Αξιολογείται η συμμετοχή του ιδρύματος στα ανοιχτά επιστημονικά πρότυπα του παγκόσμιου ιστού μέσω του πλήθους των εγγράφων που καταλογογραφούνται στο Google Scholar και των αριθμό των ετεροαναφορών σε αυτά. Πρακτικά η μελέτη των ετεροαναφορών θεωρείται το εγκυρότερο κριτήριο αποτίμησης του επιστημονικού – ερευνητικού έργου ενός Πανεπιστημίου. Στο κριτήριο αυτό δεν ενδιαφέρει το πόσα άρθρα έχουν γραφτεί από τους καθηγητές του Πανεπιστημίου αλλά πόσες αναφορές του ονόματος και του έργου του έχουν γίνει σε άρθρα και έρευνες άλλων συγγραφέων και καθηγητών άλλων Πανεπιστημίων.
Ο αριθμός ετεροαναφορών και κατά συνέπεια η βαθμολογία του κάθε Πανεπιστημίου υπολογίζεται από το άθροισμα των ετεροαναφορών των πρώτων 210 προφίλ Καθηγητών και Ερευνητών του Πανεπιστημίου μείον τις ετεροαναφορές των είκοσι πρώτων προφίλ.
- Αριστεία (Excellence Rank) 40%. Ποσοστό των δημοσιεύσεων του ιδρύματος στο 10% των περισσότερο αναφερόμενων δημοσιεύσεων σε κάθε επιστημονικό πεδίο. Ο δείκτης αυτός προέρχεται από τη SCImago και περιλαμβάνει στοιχεία της πενταετίας 2015-2019 σε 27 διαφορετικά επιστημονικά πεδία.
Η επιτυχία του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου αποτελεί απόρροια της στρατηγικής διεθνοποίησης και εξωστρέφειας που υλοποιείται τα τελευταία χρόνια και αποδίδει καρπούς καθιστώντας το ίδρυμα ένα διεθνώς αναγνωρισμένο ‘research oriented’ Πανεπιστήμιο, στο οποίο αναπτύσσονται σημαντικές ερευνητικές συνεργασίες υψηλής επίδοσης και αναγνώρισης από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα.
