Εδώ και λίγες ημέρες το αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει δοθεί σε δημόσια διαβούλευση και η συζήτηση περιλαμβάνει και τα μη κρατικά πανεπιστήμια που θέλουν να καταφτάσουν στη χώρα. Παρ’ όλο μάλιστα που δεν έχει ψηφιστεί ακόμα, υπάρχει ήδη ενδιαφέρον από ξένα ιδρύματα ώστε να ανοίξουν παραρτήματα στην Ελλάδα, μόλις μπει σε εφαρμογή το νομοσχέδιο.
Πανεπιστήμιο της Σορβόννης
Πρώτο από τα ιδρύματα αυτά είναι το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, το οποίο φαίνεται να ανυπομονεί να ολοκληρωθούν τα τυπικά. Στην περίπτωσή του, το Γαλλικό Ινστιτούτο είναι αυτό που θα αναλάβει να υλοποιήσει το παράρτημα – το οποίο θα εγκατασταθεί εκεί όπου σήμερα βρίσκεται το Γαλλικό Ινστιτούτο, επί της οδού Σίνα -, ενώ επίσης θα είναι γαλλόφωνο και οι σχολές με τις οποίες θα ξεκινήσει θα είναι Θετικών και Τεχνολογικών Επιστημών. Πέρα από την Ελλάδα στην οποία ελπίζει να εγκατασταθεί πάντως, το Παν/μιο της Σορβόννης λειτουργεί ήδη ένα παράρτημα από το 2006 στο Άμπου Ντάμπι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Πανεπιστήμιο Johns Hopkins και Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου
Το δεύτερο ξένο ίδρυμα, που αναφέρει το realnews.gr που σχεδιάζει τον ερχομό του εδώ είναι το αμερικανικό ιδιωτικό Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, που θέλει να καταφτάσει με μία μόνο σχολή, την Ιατρική, ώστε να προμηθεύει την Ευρώπη με γιατρούς. Ταυτόχρονα, ενδιαφέρον δείχνει και το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Ακόμα, όπως διαβάζουμε στην kathimerini.gr, για την προσέλκυση στην Ελλάδα εµβληµατικών ξένων πανεπιστηµίων, ο κ. Πιερρακάκης δίνει τη δυνατότητα σε όσα ΑΕΙ καταλαµβάνουν µία από τις πρώτες θέσεις σε διεθνή κατάταξη να µπορούν να ιδρύσουν στην Ελλάδα µόνο µία σχολή, αλλά καταβάλλοντας παράβολα και εγγυητικές επιστολές για τρεις σχολές.
Προς το παρόν, εκτός από τις διεργασίες στα 33 ιδιωτικά κολέγια της χώρας, το µόνο που έχει προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες για την ίδρυση παραρτήµατος στην Ελλάδα είναι το ιδιωτικό Πανεπιστήµιο Λευκωσίας σε συνεργασία µε το επενδυτικό σχήµα CVC Capital.
Οι κανόνες που θα ισχύουν στην περίπτωση των μη κρατικών πανεπιστημίων
• Οι φοιτητές τους πρέπει να έχουν δώσει Πανελλαδικές Εξετάσεις και να έχουν ξεπεράσει το χαμηλότερο όριο της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) στις σχολές και τα τμήματα των δημοσίων ΑΕΙ που περιλαμβάνονται στο επιστημονικό πεδίο που θέλουν να σπουδάσουν. Αλλιώς, να είναι κάτοχοι διεθνούς απολυτηρίου (International Baccalaureate-IB).
Για παράδειγμα όπως διαβάζουμε στην kathimerini.gr , εάν κάποιος το 2023 ήθελε να εισαχθεί σε μη κρατικό ΑΕΙ θα έπρεπε να είχε μέσον όρο τουλάχιστον 9,42 για τις σχολές ανθρωπιστικών επιστημών, 9,87 για τις σχολές θετικών επιστημών, 9,31 για τις σχολές επιστημών υγείας και 8,34 για τις σχολές οικονομίας και διοίκησης. Για λόγους συνταγματικής ισονομίας ωστόσο, θα ισχύσει η χαμηλότερη ΕΒΕ – και άρα στο παράδειγμα του 2023 το 8,34. Αυτό όμως θα οδηγήσει στο εξής στρεβλό. Κάποιος μπορεί να βρεθεί να σπουδάζει σε μια περιζήτητη σχολή, όπως η ιατρική, η νομική, η ηλεκτρονικών υπολογιστών, με μέση επίδοση στις Πανελλαδικές 10, 11 ή 12.
Ωστόσο, η βάση εισαγωγής στις αντίστοιχες σχολές των δημοσίων ΑΕΙ είναι πολύ υψηλότερη. Ενδεικτικά, η βάση της Ιατρικής Αθηνών ήταν 19.000 μόρια (δηλαδή μέση επίδοση στα 4 εξεταζόμενα μαθήματα 19), της Νομικής Αθηνών 18.125 μόρια (μέση επίδοση 18,125) και των Μηχανικών Η/Υ του ΕΜΠ 18.820 μόρια (18,82). Βέβαια, ο κ. Πιερρακάκης πρόσθεσε ότι «πρόκειται για ελάχιστο όριο. Η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) θα θέτει τα δικά της κλιμακούμενα κριτήρια, όπως επίσης μπορεί να έχει θέσει αυστηρά κριτήρια εισαγωγής και το μη κερδοσκοπικό ΑΕΙ».
• Τα μη κερδοσκοπικά παραρτήματα ξένων ΑΕΙ θα λειτουργούν υπό την εποπτεία της ΕΘΑΑΕ, ως Νομικά Πρόσωπα Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης. Ο κ. Πιερρακάκης τόνισε ότι τα παραρτήματα των ξένων ΑΕΙ στην Ελλάδα θα είναι μη κερδοσκοπικά, όμως η ρύθμιση αναφέρει ότι τα μητρικά ΑΕΙ θα πρέπει να είναι αναγνωρισμένα στη χώρα τους και από τον ελληνικό ΔΟΑΤΑΠ και θα μπορούν να είναι «κρατικά ή μη», χωρίς να διευκρινίζει ότι πρέπει να είναι και μη κερδοσκοπικά.
• Η συμμετοχή του μητρικού ιδρύματος ορίζεται είτε με απευθείας συμμετοχή του επί του κεφαλαίου ίδρυσης είτε μαζί με άλλα νομικά ή φυσικά πρόσωπα μέσω συμφωνιών ακαδημαϊκής συνεργασίας που θεμελιώνουν τη σχέση εποπτείας του μητρικού ιδρύματος επί του παραρτήματός του. Δηλαδή δεν αποκλείεται η συνεργασία να είναι με τη μέθοδο του franchising, όπως ισχύει τώρα.
• Οι τίτλοι σπουδών θα σφραγίζονται από το υπουργείο Παιδείας και θα αποκτούν χαρακτήρα εκτελεστής διοικητικής πράξης. Δε θα απαιτείται αναγνώριση από το ΔΟΑΤΑΠ, ενώ οι τίτλοι θα συνοδεύονται όχι μόνο από επαγγελματικά δικαιώματα, όπως τώρα, αλλά και ακαδημαϊκά, που προσφέρουν τη δυνατότητα μεταπτυχιακών σπουδών σε δημόσιο ΑΕΙ.
• Η αίτηση αδειοδότησης θα αξιολογείται από την ΕΘΑΑΕ.
Η επιχειρηματολογία του Υπουργού Παιδείας υπέρ των ιδιωτικών πανεπιστημίων
Για να στηρίξει το σχέδιο αυτό της κυβέρνησης, ο Κυριάκος Πιερρακάκης τονίζει ότι πάνω από 40.000 Έλληνες σπουδάζουν στο εξωτερικό, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι στην Κύπρο (18.000). Ακολουθούν βάσει αριθμού Ελλήνων φοιτητών η Βρετανία (9.500) και η Βουλγαρία (4.200). Την ίδια στιγμή, στην Ελλάδα υπάρχουν 33 εν λειτουργία ιδιωτικά κολέγια ως παραρτήματα ευρωπαϊκών ΑΕΙ με περίπου 32.000 φοιτητές. Ο υπουργός Παιδείας λοιπόν, επισημαίνει πως «παρά την κατάσταση αυτή, η Ελλάδα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο δεν μπορεί να ορίσει ακαδημαϊκά κριτήρια για τη λειτουργία τους», ο οποίος εκτίμησε ότι από τον Σεπτέμβριο του 2025 αναμένεται η λειτουργία των μη κρατικών ΑΕΙ.
