Αναμφίβολα οι υποψήφιοι των φετινών Πανελληνίων θα έχουν να αντιμετωπίσουν ένα νέο μηχανογραφικό που ουδεμία σχέση θα έχει με τα προηγούμενα, καθώς είναι πιθανό να μην υπάρχει ούτε ένα ΤΕΙ στις επιλογές.
Παράλληλα, όμως, θα “γνωρίσουν” και πολλά νέα τμήματα, αφού το υπουργείο Παιδείας φαίνεται ότι θέλει να έχει πολλά μειωμένου ενδιαφέροντος προγράμματα σπουδών, ώστε να ικανοποιήσει την περίφημη εξαγγελία του περί εισόδου στην ανώτατη εκπαίδευση της χώρας μόνο με το απολυτήριο του Λυκείου.
Αυτό το “μοντέλο” εισόδου στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αφορά τα τμήματα χαμηλής ζήτησης. Για τα υπόλοιπα, δηλαδή τα τμήματα υψηλής ζήτησης, η διαδικασία αναμένεται ακόμη πιο απαιτητική.
Ο νέος χάρτης των ΑΕΙ
Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, η πλειονότητα των πρυτάνεων των ΤΕΙ συμφώνησαν με τον υπουργό Παιδείας για τις συγχωνεύσεις, με ελάχιστες εξαιρέσεις βέβαια που παραμένουν ανολοκλήρωτες. Αυτές λογικά θα πραγματοποιηθούν τους επόμενες μήνες με συνοπτικές διαδικασίες και αφορούν τη συγχώνευση ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, ΤΕΙ Κεντρική Μακεδονίες, ΤΕΙ Θεσσαλονίκης και Διεθνούς Πανεπιστημίου, τη συγχώνευση Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας και τέλος, τη συγχώνευση Πανεπιστημίου Πελοποννήσου με ΤΕΙ Πελοποννήσου.
Όσον αφορά το ΤΕΙ Κρήτης σε Πανεπιστήμιο, κανένα απ’τα δύο ανώτατα ιδρύματα του νησιού δεν δέχτηκε να συνεργαστεί με το υπουργείο Παιδείας.
Ετσι, με το νέο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων να προσφέρει νέες ειδικότητες σε Πληροφορική, Τηλεπικοινωνίες, Γεωπονία και Κοινωνικές Επιστήμες, το Πανεπιστήμιο Ιονίων Νήσων να έχει νέα τμήματα σε Τουρισμό, Περιφερειακή Ανάπτυξη, Εθνομουσικολογίας, το νέο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας με επιπλέον πολυτεχνικές σπουδές και το Πανεπιστήμιο Αθηνών να γιγαντώνεται με 7 νέα τμήματα και ένα νέο πολιτιστικό «πάρκο» (που θα προσφέρει από Κοινωνιολογία μέχρι σπουδές για την 4η Βιομηχανική Επανάσταση και το Διάστημα), τα δεδομένα το επόμενο χρονικό διάστημα φαίνεται ότι αλλάζουν.
Ένα επιπλέον γεγονός που συζητήθηκε αρκετά την χρονιά που μας πέρασε, είναι και η ίδρυση τέταρτης Νομικής σχολής στην Πάτρα, για την οποίο διαφωνούν έντονα τα υπόλοιπα τμήματα Νομικής της χώρας, καθώς δεν υπάρχει λόγος για τη δημιουργία της.
Οι προτιμήσεις των υποψηφίων
Οπως αναφέρει ο σύμβουλος σταδιοδρομίας κ. Χρήστος Ταουσάνης στο «Βήμα», τις προτιμήσεις των υποψηφίων αναμένεται να συγκεντρώσουν στο νέο μηχανογραφικό δελτίο του καλοκαιριού τα παρακάτω:
• Ιδρύεται στα Ιωάννινα και στον Βόλο Τμήμα Ψυχολογίας με τη διαφορά ότι στον Βόλο δεν θα λειτουργήσει νωρίτερα από το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021. Επομένως, στο εφετινό μηχανογραφικό οι υποψήφιοι θα έχουν τη δυνατότητα να δηλώσουν 5 Τμήματα Ψυχολογίας, μία από τις δημοφιλέστερες σχολές τα τελευταία χρόνια για τους μαθητές που προέρχονται από το Ανθρωπιστικό Πεδίο.
• Στο ίδιο μήκος κύματος σε προτιμήσεις πορεύεται και η Νομική, μια σχολή «στεφανωμένη» με κύρος. Φαίνεται λοιπόν πως εκτός από την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και την Κομοτηνή, οι υποψήφιοι θα έχουν άλλη μία ευκαιρία πρόσβασης στη σχολή αυτή και στην Πάτρα. Σημαντικό στοιχείο αποτελεί το ότι, σύμφωνα με τις δηλώσεις του υπουργού Παιδείας, ο αριθμός των εισακτέων δεν θα αυξηθεί σημαντικά. Αρα η ίδρυση μιας ακόμα Νομικής θα διασπείρει γεωγραφικά τις επιλογές των υποψηφίων αλλά δεν θα αυξήσει τις θέσεις.
• Ενα νέο τμήμα, το οποίο αναμένεται επίσης να δώσει νέες ευκαιρίες στους αποφοίτους, είναι το Τμήμα Γλωσσικών και Διαπολιτισμικών Σπουδών με έδρα τον Βόλο. Η Ελλάδα φιλοξενεί πολλά hotspots και η έλευση χιλιάδων ανθρώπων στη χώρα μας ανοίγει νέους δρόμους απασχόλησης στη διαπολιτισμική εκπαίδευση, καθώς έως τώρα δεν υπήρχε σε προπτυχιακό επίπεδο αντίστοιχη σχολή.
• Τα Τμήματα Φυσικοθεραπείας (και Εργοθεραπείας) με βάση υψηλότερη από πολλά τμήματα πανεπιστημίου, ακόμα και ως ΤΕΙ ήταν επιλογή πολλών υποψηφίων καθώς οι απόφοιτοι έχουν αρκετές διεξόδους σε διάφορους τομείς και απασχόληση σε όλα τα ηλικιακά επίπεδα του πληθυσμού. Με την «πανεπιστημιοποίησή» τους αναμένεται να προσελκύσουν ακόμα εντονότερο ενδιαφέρον από τους υποψηφίους του Πεδίου Επιστημών Υγείας και Ζωής.
Έως τώρα επικρατεί μια ασάφεια στις τάξεις των υποψηφίων με τα επαγγελματικά δικαιώματα των προγενέστερων ΤΕΙ Μηχανολόγων, Ηλεκτρολόγων, Ναυπηγών και Πολιτικών Μηχανικών κ.λπ., τμήματα που μετεξελίσσονται σε πανεπιστημιακά, αλλά όπως φαίνεται επί του παρόντος εξακολουθούν να έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους αποφοίτους των ΤΕΙ και όχι με τους αποφοίτους των αντίστοιχων τμημάτων του Πολυτεχνείου, οι οποίοι εγγράφονται στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος. Το δεδομένο αυτό έχει προκαλέσει έντονους προβληματισμούς για το αν οι μελλοντικοί απόφοιτοι αυτών των τμημάτων θα έχουν πράγματι διαφορές στην αγορά εργασίας από τους ήδη υπάρχοντες αποφοίτους των ΤΕΙ.
Νέα τμήματα
Τα τμήματα που εμφανίζονται για πρώτη φορά στο μηχανογραφικό ως προγράμματα σπουδών είναι τα παρακάτω:
- Τεχνολογιών Ψηφιακής Βιομηχανίας, με έδρα τα Ψαχνά, το οποίο εντάσσεται στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
- Συστημάτων Ενέργειας στη Λάρισα, στο νέο και αναμορφωμένο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, στο οποίο εντάσσονται απόφοιτοι των ΤΕΙ Ηλεκτρολόγων, Μηχανολόγων και Πολιτικών Μηχανικών.
- Πολιτισμού, Δημιουργικών Μέσων και Βιομηχανιών, με έδρα τον Βόλο.
- Παιδαγωγικό Τμήμα Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Αθηνών.
- Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας, με έδρα τα Ψαχνά, Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αρκετά όμως είναι και τα νέα τμήματα που σχετίζονται με τις γεωπονικές σπουδές. Ενδεικτικά, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο επεκτείνεται και ιδρύει τα εξής τμήματα:
- Δασολογίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος στο Καρπενήσι.
- Διοίκησης Γεωργικών Επιχειρήσεων και Συστημάτων Εφοδιασμού στη Θήβα, προερχόμενο από το ΤΕΙ της Στερεάς Ελλάδας Διοίκησης Συστημάτων Εφοδιασμού.
- Περιφερειακής και Οικονομικής Ανάπτυξης στην Αμφισσα.
Τα προαναφερθέντα τμήματα θα ξεκινήσουν τη λειτουργία τους το ακαδημαϊκό έτος 2019-2020, ενώ ακόμα τρία τμήματα που ιδρύονται, Υδροβιολογίας και Υδατοκαλλιεργειών, Πληροφορικής στη Γεωργία και στο Περιβάλλον και Διαιτολογίας και Ποιότητας Ζωής δεν θα λειτουργήσουν πριν από το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021.
Συγχωνεύσεις και ίδρυση νέων τμημάτων
Συνοπτικά, οι σημαντικές αλλαγές στο νέο μηχανογραφικό δελτίο, όπως αναφέρει ο κ. Ταουσάνης, είναι οι παρακάτω:
• Το Τεχνολογικό Ιδρυμα Ηπείρου συγχωνεύτηκε με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων ιδρύοντας και νέα τμήματα, όπως τα Τμήματα Ψυχολογίας, Μετάφρασης και Διερμηνείας, Επιστημών Τροφίμων και Διατροφής, Μηχανολόγων Μηχανικών. Από τα προαναφερθέντα μόνο το Τμήμα Ψυχολογίας θα ξεκινήσει από αυτό το ακαδημαϊκό έτος.
• Το ΤΕΙ Ιονίων Νήσων εντάχθηκε στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, ιδρύοντας επίσης νέα τμήματα όπως τα Περιφερειακής Ανάπτυξης, Τουρισμού και Εθνομουσικολογίας, που θα ξεκινήσουν τη λειτουργία τους από το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021.
• Το ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας εντάχθηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών στο οποίο ιδρύονται νέα Τμήματα Κοινωνιολογίας, Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών, Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας, Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου, Αγροτικής Ανάπτυξης, Αγροδιατροφής και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων, Τεχνολογιών Ψηφιακής Βιομηχανίας, Διατροφής και Διαιτολογίας, Τουριστικών Σπουδών και Εναλλακτικού Τουρισμού. Μόνο τα δύο τελευταία τμήματα δεν θα ξεκινήσουν από το εφετινό ακαδημαϊκό έτος.
• Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας επεκτείνεται ιδρύοντας αρκετά τμήματα που δεν υπήρχαν ως επιλογές σε προπτυχιακό επίπεδο τα προηγούμενα χρόνια, όπως τα Πολιτισμού και Δημιουργικών Μέσων και Βιομηχανιών, Γλωσσικών και Διαπολιτισμικών Σπουδών, Συστημάτων Ενέργειας, αλλά και τμήματα πιο οικεία στους μαθητές, όπως τα Περιβάλλοντος, Δημόσιας και Ενιαίας Υγείας, Ψηφιακών Συστημάτων, Φυσικής και Μαθηματικών. Τα Τμήματα Ψυχολογίας, Αγωγής και Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία και Λογοθεραπείας δεν θα λειτουργήσουν νωρίτερα από το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022.
• Το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο δεν έχει πλέον τμήματα μόνο με έδρα στην Αθήνα, αλλά επεκτείνεται και στο Καρπενήσι, στη Θήβα και στην Αμφισσα, όπως και το Πανεπιστήμιο Αθηνών θα έχει αρκετά τμήματα πλέον στα Ψαχνά.
• Στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, το οποίο αναμένεται να απορροφήσει το αντίστοιχο ΤΕΙ, θα ιδρυθούν Πολυτεχνική Σχολή αλλά και νέα τμήματα όπως Κτηνιατρική, Στατιστική και Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Επιστήμη και Τεχνολογία.
• Τα ΤΕΙ Θεσσαλονίκης, Κεντρικής Μακεδονίας και Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης επίσης οδηγούνται σε συγχώνευση με το Διεθνές Πανεπιστήμιο, με τμήματα που έχουν προκύψει από την αναδιοργάνωση παλαιότερων ΤΕΙ αλλά και νεοσύστατα, όπως τα Διοίκησης Οργανισμών, Μάρκετινγκ και Τουρισμού, Λογιστικής και Πληροφοριακών Συστημάτων, Δημόσιας Διοίκησης, Βιοϊατρικών Επιστημών. Το νέο πανεπιστήμιο θα έχει έντονη γεωγραφική διασπορά αφού αναμένεται να έχει τμήματα σε Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Σέρρες, Κιλκίς, Δράμα και Κατερίνη.
• Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης στοχεύει στο να ιδρύσει νέα Τμήματα Ψυχολογίας, Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών και Μηχανικών Γεωπληροφορικής, Μηχανικών Ορυκτών και Φυσικών Πόρων, Εργοθεραπείας, Νοσηλευτικής, Κτηνιατρικής, Διαιτολογίας και Διατροφής, Επιστήμης Τροφίμων και Ποτών.
• Αναμένονται περαιτέρω συζητήσεις και πορίσματα για το ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, ενώ οι πρώτες διεργασίες για το ΤΕΙ Κρήτης έχουν ήδη γίνει.
Δρομολογημένα σχέδια
Οπως τονίζει ο κ. Ταουσάνης, υπάρχει τέσσερις βασικές παραμέτρους που θα πρέπει να συνυπολογίσει η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, αν δεν θέλει να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στους φετινούς υποψηφίους. Αυτά είναι:
1. Να ανακοινώσει σύντομα την κατανομή των τμημάτων στα Επιστημονικά Πεδία προκειμένου οι υποψήφιοι να μη μάθουν τον Ιούνιο για το ποιες θα είναι οι δυνητικές επιλογές τους στο Επιστημονικό Πεδίο που θα δηλώσουν. Η παράμετρος αυτή είναι πολύ σημαντική, καθώς ειδικά στα νέα τμήματα, αν δεν είναι εκ των προτέρων γνωστή η ένταξή τους στο Πεδίο, ο μαθητής μπορεί να μην έχει προνοήσει να “ανοίξει” το σχετικό Πεδίο και να προετοιμαστεί ενδεχομένως και για το 5ο μάθημα.
2. Να ανακοινώσει παράλληλα αν και σε ποια τμήματα θα χρειαστεί να δώσουν οι υποψήφιοι ειδικό μάθημα (γλώσσα, σχέδιο κ.λπ.). Η εμπειρία έχει δείξει πως υπάρχουν τμήματα τα οποία τη μια χρονιά δεν απαιτούσαν ειδικό μάθημα ενώ την επόμενη ήταν προαπαιτούμενο!
3. Να επισπεύσει ή να διασαφηνίσει όλες τις αλλαγές που θα υλοποιηθούν στα ιδρύματα και στις πόλεις όπου θα λειτουργήσουν νέα ή υπό συγχώνευση τμήματα προκειμένου να διευκολύνουν τον οικογενειακό προγραμματισμό. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις μαθητών που εκ των προτέρων στοχεύουν σε τμήματα που εδρεύουν σε πόλεις όπου ήδη σπουδάζει μεγαλύτερος αδελφός/ή.
4. Τελευταίο και βασικότερο» καταλήγει ο κ. Ταουσάνης, οι επερχόμενες αλλαγές στο Λύκειο και στην αναδιάρθρωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης πρέπει να έχουν δυο βασικά χαρακτηριστικά: Να υλοποιηθούν σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα προκειμένου οι άμεσα ενδιαφερόμενοι να έχουν το απαραίτητο χρονικό διάστημα να σχεδιάσουν απρόσκοπτα τις επιλογές τους και να μην αφήσουν αιωρούμενες λεπτομέρειες, είτε αυτές σχετίζονται με τα επαγγελματικά δικαιώματα, είτε με τα προγράμματα σπουδών ή οτιδήποτε άλλο που αντικειμενικά μπορεί να καθορίσει τις αποφάσεις ενός νέου ανθρώπου να επιλέξει ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα σπουδών και ένα ίδρυμα».
