cover
Από τη στιγμή που περνάμε στην Γ’ Λυκείου και άρα στο διάβασμα των Πανελληνίων, ξεχνάμε τι θέλουμε πραγματικά και απλώς μας νοιάζει να πετύχουμε τον στόχο μας, που είναι να περάσουμε στο πανεπιστήμιο. Ούτε καν αναρωτιόμαστε αν κάναμε τη σωστή επιλογή κατεύθυνσης κι αν όντως ο τομέας που επιλέξαμε είναι αυτός που θέλουμε να ασχοληθούμε. Αυτό που μετράει σ’ εκείνη τη φάση, είναι να γράψουμε έναν αξιόλογο βαθμό στις Πανελλήνιες, που θα μας εξασφαλίσει μία θέση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Ωστόσο, έρχεται η στιγμή της πρώτης εξεταστικής, της δεύτερης, της τρίτης και πάει λέγοντας, που αποδεικνύεται ότι έχοντας απλώς μπει σε μια σχολή, δε σημαίνει ότι η δουλειά έγινε. Συνειδητοποιείς το λάθος στην επιλογή που έκανες πριν κάτι χρόνια και ουσιαστικά βρίσκεσαι σε αδιέξοδο. Και κάπως έτσι, «γεννιούνται» τα χρωστούμενα, τα έτη από 4 γίνονται 5, 6, 7, ο αιώνιος φοιτητής παίζει πολύ σαν φράση και φτάνουμε να έχουμε σαν χώρα πολλούς φοιτητές αλλά λίγους πτυχιούχους.
Για του λόγου το αληθές, σύμφωνα με τα στοιχεία της τελευταίας έκθεσης της Αρχής Διασφάλισης της Ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση (ΑΔΙΠ) που παρουσίασε η «Καθημερινή», το 2017 στα ελληνικά ΑΕΙ ήταν καταγεγραμμένοι 735.027 φοιτητές, προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί, ενεργοί και «αιώνιοι».
Μιλάμε για έναν πολύ υψηλό αριθμό, καθώς αντιστοιχεί στο 6,83% του συνολικού πληθυσμού της χώρας.
Το υψηλότερο μεταξύ των 28 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σχεδόν διπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου, που είναι 3,87%.
Για τη Γερμανία, παρά το γεγονός ότι διαθέτει αριθμητικά τους περισσότερους φοιτητές στην Ε.Ε., το αντίστοιχο ποσοστό των φοιτητών επί του συνολικού πληθυσμού της χώρας είναι μικρότερο του μέσου όρο, 3,75%. Ανάλογη εικόνα διακρίνεται για τη Γαλλία και τη Βρετανία, οι οποίες παρότι βρίσκονται στη δεύτερη και στην τρίτη θέση ως προς τον απόλυτο αριθμό των φοιτητών, ως προς το ποσοστό φοιτητών επί του συνολικού πληθυσμού κάθε χώρας κατατάσσονται στην 20η και στην 23η θέση. Μεταξύ 35 χωρών της Ευρώπης (όχι μόνο της Ε.Ε) μόνο η Τουρκία μας ξεπερνά, με ποσοστό 9,02%.
Ωστόσο, η Ελλάδα έχει μία ακόμη ευρωπαϊκή αρνητική πρωτιά.
Συγκεκριμένα, στην τελευταία θέση στην Ευρώπη κατατάσσεται η χώρα μας και στον δείκτη του ποσοστού αποφοίτων επί του συνόλου των φοιτητών: ο δείκτης στην Ελλάδα ήταν 9,41% το έτος 2017, ενώ ο μέσος όρος της Ευρώπης των «28» ήταν 24,15%.
Βεβαίως, όπως επισημαίνεται από την ΑΔΙΠ, τα ποσοστά «επιβαρύνει» και το γεγονός ότι συμπεριλαμβάνονται και οι «αιώνιοι» φοιτητές, η ύπαρξη των οποίων δε νοείται στα πανεπιστήμια της Ευρώπης. Τα στοιχεία της Ε.Ε. καταδεικνύουν και μία διαφορά της Ελλάδος με το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι ως προς την κατανομή των φοιτητών στους τρεις πανεπιστημιακούς κύκλους.
Από τους 735.027 φοιτητές στα ελληνικά ΑΕΙ, το 86,26% βρίσκεται στον προπτυχιακό κύκλο, το 9,84% σε μεταπτυχιακές σπουδές και το 3,9% σε διδακτορικό.
Η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό φοιτητών στον προπτυχιακό κύκλο σε σχέση με την Ε.Ε. των «28», που έχει μέσο όρο 68,42%.
Στην Ε.Ε. όσοι παρακολουθούν μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών αποτελούν το 27,74% του συνολικού πληθυσμού φοιτητών, ποσοστό πολύ μεγαλύτερο του ελληνικού. Σε διδακτορικό επίπεδο βρίσκεται το 3,84% των φοιτητών της Ευρώπης, ποσοστό όμοιο με το ελληνικό.
Μία ακόμη αρνητική πρωτιά έχει η ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Συγκεκριμένα, η Ελλάδα έχει τη χειρότερη μέση αναλογία φοιτητών/διδασκόντων στο 38,7. Η μέση αναλογία στην Ε.Ε. εκτιμάται σε 15,4 φοιτητές ανά διδάσκοντα. Δηλαδή η Ελλάδα απέχει από τον ευρωπαϊκό μέσον όρο κατά 23 μονάδες. Μάλιστα, την Ελλάδα ακολουθεί το Βέλγιο σε απόσταση 18 μονάδων, με αναλογία 20,9.
Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΔΙΠ, η Ελλάδα παρουσιάζει τη δυσμενέστερη αναλογία διδακτικού προσωπικού ανδρών/γυναικών στην Ε.Ε. Στην Ελλάδα το 65,71% των πανεπιστημιακών είναι άνδρες έναντι 57,22% του ευρωπαϊκού μέσου όρου και το 34,29% γυναίκες έναντι 42,78% του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
