Η τελευταία δεκαετία έχει φέρει πολλές αλλαγές στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, στις οποίες βάζουμε και τις επιλογές των φοιτητών. Από εκεί που το πανεπιστημιακό πτυχίο αποτελούσε κύριο στόχο για τους περισσότερους, οι νέοι πλέον συνειδητοποιούν ότι το μέλλον τους δεν κρύβεται απαραίτητα εκεί. Είναι ο μύθος των ΑΕΙ που γκρεμίζεται και που έδινε τόσα χρόνια την εντύπωση πως μόνο αυτά μπορούν να προσφέρουν επαγγελματική κατάρτιση και κύρος (ειδικότερα οι υψηλόβαθμες Σχολές).
Όπως προκύπτει λοιπόν κι από έρευνα του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΚΑΝΕΠ) της ΓΣΕΕ (επιμέλεια: Χρήστος Γούλας και Νίκος Φωτόπουλος) που πραγματοποιήθηκε το 2020 σε 1.504 ανθρώπους, τα πανεπιστήμια έχουν «απογοητεύσει» τους αποφοίτους τους, γι’ αυτό και στρέφονται ολοένα και περισσότερο στα ΙΕΚ.
Τα νούμερα μιλούν από μόνα τους άλλωστε, αφού ο αριθμός εκείνων που ενώ κατείχαν πανεπιστημιακό τίτλο επέλεξαν να σπουδάσουν μια τεχνική ειδικότητα σε ΙΕΚ, έχει σχεδόν πενταπλασιαστεί συγκριτικά με 10 χρόνια πριν.
Ειδικότερα όπως παρουσιάζει η Καθημερινή, το 2020 το 23,9% των αποφοίτων ΙΕΚ είχε περάσει προηγουμένως από πανεπιστήμιο ή ΤΕΙ, ενώ το 2012 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 5,2%. Ακόμη μεγαλύτερη εντύπωση ωστόσο, προκαλεί το γεγονός ότι το 4,8% του ποσοστού που σημειώθηκε το 2020 είχε μεταπτυχιακό ή διδακτορικό τίτλο, έναντι 0,5% που ήταν το 2012. Πρόκειται δηλαδή για άτομα που αφοσιώθηκαν σημαντικά στις σπουδές, θέλησαν να αποκτήσουν όσο περισσότερα εφόδια και δεξιότητες, αλλά εν τέλει κατάλαβαν ότι… η τύχη τους βρίσκεται αλλού.
Για την ιστορία, οι 10 πιο δημοφιλείς ειδικότητες είναι του:
• σεφ
• ξενοδοχοϋπαλλήλου (για διάφορες θέσεις)
• αισθητικού
• βρεφονηπιοκόμου
• φυσικοθεραπευτή
• κομμωτή
• αρτοποιού – ζαχαροπλάστη
• προπονητή αθλημάτων
• βοηθού φαρμακείου και
• του τεχνικού εφαρμογών πληροφορικής.
Με λίγα λόγια, τομείς που βλέπουμε να βρίσκονται στην επιφάνεια τα τελευταία χρόνια και να προσφέρουν πολλές θέσεις.
Στο ερώτημα λοιπόν «γιατί κάνουν αυτήν την επιλογή;», οι απόφοιτοι ΙΕΚ δηλώνουν πως η ενίσχυση των ευρύτερων κοινωνικών δεξιοτήτων τους, η απόκτηση περισσότερων τυπικών προσόντων, η εξειδίκευση στο αντικείμενό τους, αλλά και η διευκόλυνση πρόσβασης στην αγορά εργασίας αποτελούν τα βασικά κίνητρα.
Με τα ΙΕΚ να έρχονται σαν δεύτερη επιλογή για πολλούς, έχει αυξηθεί και η μέση ηλικία των σπουδαστών τους αλλά και το οικογενειακό τους προφίλ.
Με λίγα λόγια, η μέση ηλικία των αποφοίτων ΙΕΚ είναι τα 33,1 έτη, αυξημένη σε σημαντικό βαθμό από την έρευνα του 2012, με τα 28,1 έτη ως μέσο όρο ηλικίας. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η υποχώρηση του ποσοστού των αποφοίτων που δήλωσαν άγαμοι και πως ζουν με τους γονείς τους (από 71,3% το 2012 σε 36,4%). Αντίστοιχα, σημαντική αύξηση εμφανίζει ο αριθμός όσων δήλωσαν παντρεμένοι (το ποσοστό τους μεταξύ των αποφοίτων ΙΕΚ αυξήθηκε κατά 137,5%), άγαμοι που ζουν μόνοι (+181,1%) και σε διάσταση (+200%).
Τέλος, οι φίλοι και τα κοινωνικά δίκτυα παραμένουν ο κύριος τρόπος με τον οποίο οι απόφοιτοι κατάφεραν να βρουν μια θέση εργασίας, αν και τα εν λόγω ποσοστά παρουσιάζονται μειωμένα στην έρευνα του 2020 σε σχέση με το 2012, προς ενίσχυση άλλων τρόπων, όπως οι αγγελίες, η υποβολή βιογραφικού αλλά και η συμμετοχή σε διαγωνισμούς του Δημοσίου – όπου παρουσιάζεται και η μεγαλύτερη αύξηση, από 4,1% το 2012 σε 17,1% το 2020.
Να σημειώσουμε εδώ πως οι απόφοιτοι των ΙΕΚ πιθανόν να αυξηθούν μέσα στα επόμενα χρόνια, αφού φέτος, για πρώτη φορά, δινόταν η δυνατότητα στους υποψήφιους των Πανελληνίων να συμπληρώσουν παράλληλο μηχανογραφικό δελτίο για την κάλυψη θέσεων δημόσιων ΙΕΚ σε περίπτωση που δεν περνούσαν στις πρώτες επιλογές τους. Θα δούμε αν θα συνεχιστεί αυτό, και αν ναι, αν θα προσελκύσει πολλούς υποψήφιους.
