Αν σας ρωτήσουν ποτέ τι χαρακτηρίζει τη νεολαία της χώρας μας, «η ανεργία» απαντήστε τους. Κι αν δεν τους το πείτε εσείς, θα το μαρτυρήσουν οι έρευνες της Eurostat, που έχουν βαρεθεί να μας τοποθετούν συνέχεια στις πρώτες θέσεις για τους λάθος λόγους.
Τον Απρίλιο για παράδειγμα, αγγίξαμε κορυφή στην ανεργία ατόμων κάτω των 25 ετών, με ποσοστό 36,8%. Το ακόμα πιο ενδιαφέρον ήταν πως ανεβήκαμε 10 ολόκληρες μονάδες συγκριτικά με την ίδια εποχή το 2021.
https://www.facebook.com/socialeurope/posts/pfbid034aBDKjYPrYyt1yqYukoEjtUmEWQR4rSqENEuLs2yaG9Sx6dvocaxuvX3M44wTRril
Ωστόσο, η «επιτυχία» μας σε αυτού του είδους τις διακρίσεις συνεχίζεται, και αυτή τη φορά καλούμαστε να δούμε λίγο πιο ολιστικά τη χαμηλή διασύνδεση της εκπαίδευσης με την απασχόληση στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με την Eurostat ξανά, πάνω από 9 στους 10 μαθητές και φοιτητές, ηλικίας 15-29 ετών, δεν έχουν καμία επαφή με την αγορά εργασίας. Βρίσκονται δηλαδή εκτός εργατικού δυναμικού της χώρας, αφού δεν είναι ούτε μισθωτοί ούτε δηλώνουν άνεργοι, ώστε να αναζητούν εργασία και να είναι διαθέσιμοι για την κάλυψη κάποιας κενής θέσης.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας το 2021, το 91,8%, ήταν εκτός εργατικού δυναμικού, το 6,1% των νέων που συμμετείχαν σε κάποια βαθμίδα της επίσημης εκπαίδευσης ή κατάρτισης, απασχολούνταν ταυτόχρονα, ενώ μόλις το 2,1% αναζητούσε δουλειά και ήταν διαθέσιμο να αρχίσει να εργάζεται – ήταν δηλαδή άνεργοι με βάση την επίσημη ορολογία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Και οι λόγοι που μπορούμε να σκεφτούμε είναι αρκετοί.
Από τη μία, το πρόγραμμα των ελληνικών πανεπιστημίων δε διευκολύνει ιδιαίτερα τους φοιτητές να εργαστούν παράλληλα (καθημερινά μαθήματα μες στο καταμεσήμερο ftw),κι από την άλλη οι εργοδότες κοιτούν πώς θα εκμεταλλευτούν στο μέγιστο βαθμό τον νέο εργαζόμενο και όχι πώς θα φτιάξουν ένα πρόγραμμα που να συνδυάζεται με τις ακαδημαϊκές του υποχρεώσεις. Α ναι, και μην ξεχνάμε τα χρόνια προϋπηρεσίας που απαιτούν. Κι όλα αυτά, για να εργαστούμε ως αδήλωτοι σερβιτόροι συνήθως.
Επίσης, είναι καιρός τα προγράμματα σπουδών να εκσυγχρονιστούν και να αποκτήσουν επαφή με το περιβάλλον γύρω τους! Περνάμε 4 τουλάχιστον χρόνια μαθαίνοντας πράγματα τα οποία δεν έχουμε ιδέα πού θα μας χρειαστούν στην αγορά εργασίας, και όντως, αποδεικνύονται ανούσια.
Επικρατεί μια σύγχυση γενικότερα όταν πρόκειται να συνδυαστούν οι έννοιες «σπουδές» και «εργασία» και το αποτέλεσμα είναι τα μεγάλα αυτά ποσοστά.
Φοιτητές κι απασχολησιμότητα στην Ευρώπη
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το 73,4% των νέων έως 29 ετών είναι τελείως αποκομμένο από την αγορά εργασίας, το 23,4% σπουδάζει κι εργάζεται ταυτόχρονα και το 3,2% αναζητούσε δουλειά και ήταν διαθέσιμο να αρχίσει να εργάζεται (δηλαδή άνεργοι).
Όπως αναφέρει η Καθημερινή, σε ορισμένες χώρες οι νέοι αρχίζουν να εργάζονται π.χ. με τη μορφή μερικής απασχόλησης, Σαββατοκύριακου ή φοιτητικής εργασίας, ενώ παράλληλα συμμετέχουν στην επίσημη εκπαίδευση. Αυτό καθορίζεται από τα εθνικά συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και από άλλους παράγοντες, όπως τα χαρακτηριστικά της εθνικής αγοράς εργασίας και τους πολιτιστικούς παράγοντες.
Στην Ολλανδία συναντάται το υψηλότερο ποσοστό μαθητών και μαθητευόμενων ηλικίας 15-29 ετών που εργάζονταν ενώ βρίσκονταν ακόμη στην εκπαίδευση, ήτοι 70%, και ακολουθούν η Δανία (49%) και η Γερμανία (42%). Αντίθετα, τα χαμηλότερα ποσοστά απασχόλησης μεταξύ φοιτητών και μαθητευομένων ηλικίας 15-29 ετών βρέθηκαν στη Ρουμανία (2%), τη Σλοβακία (4%), την Ουγγαρία και τη Βουλγαρία (και οι δύο 5%). Αμέσως μετά κατατάσσεται η Ελλάδα με 6,1%.
Το υψηλότερο ποσοστό φοιτητών και μαθητευόμενων ηλικίας 15-29 ετών που ήταν άνεργοι (αναζητούσαν δηλαδή δουλειά και ήταν διαθέσιμοι να αρχίσουν να εργάζονται ενώ σπουδάζουν) καταγράφηκε στη Σουηδία (14%), ακολουθούμενη από τη Φινλανδία (9%) και την Ολλανδία (7%). Από την άλλη πλευρά, λιγότερο από το 1% των μαθητών και των μαθητευομένων σε αυτή την ηλικιακή ομάδα ήταν άνεργοι στην Τσεχία, τη Ρουμανία, την Ουγγαρία και την Κροατία. Το αντίστοιχο ποσοστό στη χώρα μας ήταν 2,1%.
Όπως επισημαίνουν παράγοντες της εγχώριας αγοράς εργασίας, η μετάβαση των νέων από το σχολείο στην εργασία αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την Ελλάδα, που όπως είπαμε και στην αρχή, μαστίζεται και από σημαντικά υψηλά ποσοστά ανεργίας των νέων. Συνδέουν, μάλιστα, την αδυναμία διασύνδεσης της εκπαίδευσης με την εγχώρια αγορά εργασίας όχι μόνο με τον κατακερματισμό της ελληνικής αγοράς, αλλά και με τις πάγιες παθογένειες των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, και τη χαμηλή ικανότητα της πολιτείας να παρέχει προσωποποιημένες υπηρεσίες στους νέους.
