Ο Χάρης Κυριακόπουλος ανοίγει το χρονοντούλαπο του κινηματογράφου για να βρει cult, ακατέργαστα ή και ξεχασμένα διαμάντια απ’ το μακρινό αλλά και πρόσφατο παρελθόν, και σας προ(σ)καλεί να τα ανακαλύψετε!
They Live
Έτος: 1988
Ελληνικός τίτλος: Ζουν Ανάμεσά Μας
Σκηνοθεσία: John Carpenter
Με τους: Roddy Piper, Keith David, Meg Foster κ.α.
Ένας περιπλανώμενος άντρας ονόματι Nada, ανακαλύπτει ένα ζευγάρι γυαλιά ηλίου που όταν τα φοράει, συνειδητοποιεί ότι ο κόσμος έχει καταληφθεί από εξωγήινους, οι οποίοι ελέγχουν τη ζωή και τον τρόπο σκέψης των ανθρώπων. Σύντομα, θα τα βάλει μόνος του με ένα ολόκληρο σύστημα, που θέλει να τον «φιμώσει»…
Φτάσαμε αισίως στο δέκατο άρθρο αυτής της «στήλης», οπότε η φάση σηκώνει κάτι πολύ σπέσιαλ!
Αν έστω και λίγο ασχολείσαι με το σινεμά, είναι αδύνατο να μην έχεις πέσει κάποια φορά επάνω στο όνομα Τζον Κάρπεντερ. Ο “master of horror” όπως τον αποκαλούν οι σινεφίλ, είναι ένας απ’ τους σημαντικότερους δημιουργούς της έβδομης τέχνης και οι ταινίες του αποτελούν αναπόσπαστα κομμάτια της ποπ κουλτούρας. Παρόλο που καμία δεν αναγνωρίστηκε όπως της άξιζε στην εποχή της (εκτός από το Halloween), σήμερα θεωρούνται από τις κορυφαίες όλων των εποχών. Ρίχνοντας μια ματιά στην εποχή που ακόμα μεγαλουργούσε, το “They Live” ήταν η τελευταία ταινία που γύρισε στα 80s και πραγματικά, δεν θα μπορούσε να κλείσει καλύτερα τη δεκαετία…
Η ιδέα για το φιλμ ξεκίνησε απ’ την αηδία που είχε πιάσει τον Κάρπεντερ με τα Reaganomics, τις οικονομικές πολιτικές του τότε προέδρου των ΗΠΑ, Ρόναλντ Ρίγκαν. H ανεργία είχε φτάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα, το ίδιο όμως συνέβαινε και με τον καταναλωτισμό (σου θυμίζει τίποτα…;). Βλέποντας τηλεόραση, ο σκηνοθέτης κατάλαβε ότι όσα έβλεπε, είχαν μοναδικό σκοπό να του πουλήσουν κάποιο προϊόν και να τον κάνουν να αγοράζει ασύστολα. Οργισμένος, αντέδρασε γυρίζοντας ένα σατιρικό sci-fi/horror movie, στο οποίο εμμέσως πλην σαφώς, σου λέει ότι κάτι γύρω σου δεν πάει καλά κι εσύ κοιμάσαι όρθιος…
Κύριε υπουργέ, εσείς…;
Αρχικά το σενάριο πήρε έμπνευση από μια μικρή ιστορία (Eight O’ Clock in the Morning), στην οποία ένας άντρας ξυπνάει από τον υπνωτισμό και βλέπει εξωγήινους να ελέγχουν την ανθρωπότητα, έχοντας υπνωτίσει τους πάντες. Ο Κάρπεντερ προτίμησε μια πιο «ρεαλιστική» εκδοχή, χρησιμοποιώντας ένα ζευγάρι γυαλιά (φτιαγμένα από ανθρώπους της αντίστασης) σαν μέσο αφύπνισης. Επίσης, έβαλε τους εξωγήινους να είναι η κυρίαρχη τάξη: πλούσιοι, πολιτικοί, δυνάμεις καταστολής, καναλάρχες, δημοσιογράφοι και γενικά, άτομα που ελέγχουν ή επηρεάζουν την κοινή γνώμη, έχοντας γεμίσει τον κόσμο με υποσυνείδητα μηνύματα που περνάνε μέσα από αφίσες, περιοδικά, εκπομπές κλπ.
Στον Α’ ρόλο συναντάμε τον παλαιστή Ρόντι Πάιπερ (RIP γίγαντα, σ’αγαπάμε), τον οποίο ο σκηνοθέτης συνάντησε στο WrestleMania 3 και αναγνώρισε επάνω του κάτι που οι υπόλοιποι δεν είχαν: Ο Κάρπεντερ έψαχνε έναν action hero που να είναι πιο φυσιολογικός και πιο ανθρώπινος απ’τους παραφουσκωμένους μπρατσαράδες που κυριαρχούσαν τότε στις ταινίες δράσης. Έναν ήρωα που δεν ήταν μια ανίκητη, μυώδης καρικατούρα, αλλά είχε μια ανθρωπιά που σε έκανε να ταυτιστείς μαζί του. Δεν είναι τυχαίο ότι Nada σημαίνει «τίποτα» στα ισπανικά, γιατί ο δημιουργός του ήθελε ο χαρακτήρας να είναι ένας δικός σου άνθρωπος. Ένας φτωχός και μόνος καουμπόι τυπάκος απ’ το πουθενά, που μπλέκεται σε μια περιπέτεια πολύ μεγαλύτερη απ’ αυτόν. Είναι ιδιοφυές.
O Ρόντι ετοιμάζεται να τινάξει την αμερικανική υποκρισία στον αέρα.
Έχοντας έναν πρωταγωνιστή που ήξερε να παλεύει, ήταν αναμενόμενο η ταινία να έχει μπουνίδια. Κανένας όμως δεν φανταζόταν ότι θα βλέπαμε μια απ’ τις κορυφαίες σκηνές ξύλου στην ιστορία του σινεμά! Ο υπέροχος Κιθ Ντέιβιντ (εδώ σε άλλη μια καταπληκτική ερμηνεία) ήταν ο συμπρωταγωνιστής, με τον οποίο θα πλακωνόταν ο Πάιπερ. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, οι δυο τους έγιναν φίλοι και αλληλοβοηθήθηκαν (ο ένας στην πάλη κι ο άλλος στην υποκριτική).
Το αποτέλεσμα είναι μια ξεκαρδιστική εξάλεπτη μάχη, που χαρακτηρίζεται κλασική σε δεκάδες σχετικές λίστες και έχει τιμηθεί σε σειρές όπως το South Park, μέχρι και βιντεοπαιχνίδια όπως το Saints Row IV. Απίστευτο, αν σκεφτείς ότι δεν έχει ούτε σουπερ-ήρωες που γκρεμίζουν πόλεις, ούτε ξωτικά που ξιφομαχούν, ούτε φωτόσπαθα. Απλά δύο φίλους σ’ ένα σοκάκι, που πλακώνονται σαν μαλάκες μέχρι τελικής πτώσης και μετά σέρνονται με πρησμένη μούρη σαν πτώματα, κάτι που κανένας «σταρ» της εποχής δεν θα έκανε…
Ακόμη κι αν δεν έχεις ιδέα από την ταινία, στάνταρ έχεις ακούσει κάπου αυτήν την ατάκα! Duke Nukem anyone…?
Η επιμονή του Πάιπερ να παίξει στην ταινία, εκνεύρισε πολύ το μεγάλο αφεντικό της WWE, τον Βινς ΜακΜάν, ο οποίος από τότε τον έβαλε στη «μαύρη λίστα» και έψαχνε τρόπο να τον ξεφορτωθεί. Όταν όμως η ταινία άνοιξε στο Νο1 του Box Office, ανέβασε κατακόρυφα τη δημοτικότητα του Ρόντι σαν παλαιστή κι όταν επέστρεψε στα ρινγκ, ο κόσμος τον λάτρευε και τον επευφημούσε όσο ποτέ. Καταλαβαίνοντας ότι ο διωγμός του θα έκανε ζημιά στην εταιρία, ο ΜακΜάν αποφάσισε να τον κρατήσει. Σε πολλές συνεντεύξεις, ο Ρόντι δήλωνε ότι η ταινία σε μεγάλο βαθμό έσωσε την καριέρα του στο wrestling. Όχι και λίγο, αν κρίνεις ότι σήμερα θεωρείται ένας θρύλος του αθλήματος, που το 2005 εισήλθε στο Hall of Fame της WWE, μέσα σε αποθέωση!
Η επιτυχία της ταινίας φρέναρε από τις κακές κριτικές της εποχής, όπως συνέβη με κάθε δουλειά του συγκεκριμένου σκηνοθέτη. Χαρακτηρίστηκε από τους «ειδήμονες» ως ρηχή, επίπεδη, απογοητευτική και διάφορα άλλα όμορφα. Ιδού λοιπόν, κοντά τριάντα χρόνια μετά και θεωρείται ένα έργο-ορόσημο. Τρανή απόδειξή ότι α) ο χρόνος είναι ο μεγαλύτερος κριτής και β) οι επαγγελματίες κριτικοί έχουν κάψει φλάντζα (ή μήπως είναι εξωγήινοι;).
Άντρες με τα μαύρα, φάτε την σκόνη μας…
To They Live είναι ένα σπουδαίο φιλμ, που κανένα άρθρο δεν αρκεί να το περιγράψει. Κόστισε γύρω στα τέσσερα εκατομμύρια, ένα ποσό αστείο για τέτοιου είδους ταινίας (σκέψου ότι το Transformers 4 κόστισε πάνω από 200), αλλά κατάφερε πάρα πολλά. Η κληρονομιά του είναι τεράστια κι αν εξαιρέσεις τις κομμώσεις που μαρτυράνε την 80ίλα, δεν είναι εύκολο να το χρονολογήσεις. Αυτό συμβαίνει επειδή εξακολουθεί να είναι επίκαιρο όσο ποτέ. Η εμπορευματοποίηση ήταν σκατά από τότε, αλλά σήμερα είναι εκτός ελέγχου! Δεν μπορείς να δεις μια σειρά ή ένα μουσικό βιντεοκλίπ χωρίς τοποθέτηση προϊόντων ή να ακούσεις ραδιόφωνο χωρίς ο παρουσιαστής να αναφέρει σαράντα φορές «πόσο φανταστικό είναι το κολλαγόνο που μας προσφέρει την εκπομπή». Αν ο Κάρπεντερ τα ‘χε πάρει τότε, δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα νιώθει σήμερα!
Ευτυχώς για εμάς, το αποτύπωσε σε μια πολύ διασκεδαστική ταινία, της οποίας το μήνυμα χαράχτηκε στη συνείδηση του κοινού μέχρι σήμερα (αναρωτηθήκατε ποτέ από που προέρχεται το σήμα της OBEY;). Οι χειρισμοί του κόσμου απ’ τις δυνάμεις εξουσίας, που μας θέλουν άβουλα πιόνια που τρωγόμαστε μεταξύ μας, σε κάνει να αναρωτιέσαι αν όντως μας κυβερνούν ανθρώπινα όντα! H τηλεόραση γέμισε πολυλογάδες που βγαίνουν να μας λένε τι είναι σωστό, πρέπον και φυσιολογικό, λες και τους ρωτήσαμε. Επίσης, με τη μανία των Μέσων Μαζικής Εξημέρωσης να ασχολούνται με ναρκομανείς, ανεγκέφαλες πριμαντόνες που οφείλουν τη διασημότητα τους μόνο και μόνο στο ότι είναι πλούσιες, δεν είναι και πολύ ακραίο να σκέφτεσαι ότι μπορεί να παίζει κάτι πολύ πιο… μη ανθρώπινο κατά βάθος. Απλά τσέκαρε αυτό το gif…
