Ζούμε σε πολύ καρπερές εποχές για κοινωνικά καρκινώματα και αναμφίβολα, ο ρατσισμός είναι το μακροβιέστερο, αφού μαυρίζει τον κόσμο απ’ όταν υπήρχε καταγεγραμμένη ιστορία. Το σκοτάδι που προέρχεται απ’ αυτήν την αρρώστια, ευθύνεται για κάθε εξαθλίωση, πόλεμο και θηριωδία που έχει γνωρίσει το είδος μας και δεν υπάρχει κανένας απώτερος σκοπός ή κέρδος που να το δικαιολογεί.
Παρόλα αυτά, είμαστε περιτριγυρισμένοι από ζωντόβολα που αντί να προσφέρουν καλοπροαίρετα ή να επιλέξουν κάποια χρήσιμη δράση, βρίσκουν ικανοποίηση στο να φέρονται με μίσος και απανθρωπιά. Απλά κάνε μια βόλτα σε ένα ελληνικό βίντεο στο YouTube, στο οποίο μπορεί να δείχνει μπεκάτσες να κυνηγάνε μυρμήγκια, αλλά και πάλι θα βρεθούν ηλίθιοι που σκυλοβρίζονται για το ποιος τον έχει μακρύτερο. Ίσως σου φανεί αστείο στην αρχή, αλλά από τις μικρότερες σπίθες ξεκινάει η φωτιά…
Ας κάνουμε λοιπόν μια χάρη στον εαυτό μας κι ας ξεστραβωθούμε με λίγο σινεμά! Επιλέξαμε μια χούφτα από εκπληκτικές ταινίες, που έγιναν κραυγές εναντία σε κάθε μορφή ρατσισμού κι ακόμη κι αν δεν έχεις ιδέα για το πόσο σοβαρό είναι το ζήτημα, θα σου δώσουν να το καταλάβεις είτε ωμά, είτε πιο έμμεσα…
Και κάτι ακόμα: Όποιος λέει τη φράση «δεν είμαι ρατσιστής, αλλά…», αυτομάτως είναι τελειωμένος, γιατί αυτές οι γαμωλέξεις δεν οδηγούν πουθενά.
#1 White Dog (1982)
Αν υπάρχει μία ταινία που θα έδενα τους πάντες στην καρέκλα και θα τους υποχρέωνα να δουν, είναι αυτή. Ένα σοκαριστικό, οργισμένο και απόλυτα ακριβές πορτραίτο της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης, μέσα από τα μάτια του καλύτερου μας φίλου… Μια κοπέλα παίρνει σπίτι της ένα γερμανικό ποιμενικό, όμως σύντομα καταλαβαίνει ότι το πανέμορφο σκυλί έχει εκπαιδευτεί να επιτίθεται θανάσιμα σε ανθρώπους μαύρου δέρματος…
Βάναυσα σκληρή και τραγική, αυτή η εργάρα θα σου κάνει την καρδιά κομμάτια, αλλά παραμένει μια συγκλονιστική και άψογη μελέτη για το βαθύτερο Κακό που ριζώνει στην ψυχή, αν αυτή μολυνθεί με το δηλητήριο του ρατσισμού. Αυτός είναι ο αληθινός τρόμος…
#2 Κάνε το Σωστό (Do the Right Thing, 1989)
Όσο κομπλεξικός καραγκιόζης κι αν έχει γίνει πλέον ο Σπάικ Λι, κάποτε έκανε σινεμά πολύ ανωτέρου επιπέδου. Εδώ, στην κορυφαία του ταινία, μας ξεναγεί σε μια εθνολογικά πολύχρωμη γειτονιά του Μπρούκλιν, κατά τη διάρκεια της πιο ζεστής μέρας του χρόνου.
Ο καιρικός καύσωνας είναι ο τέλειος συμβολισμός για την ένταση που συσσωρεύεται μεταξύ των κατοίκων, μέχρι το βίαιο ξέσπασμα που υπενθυμίζει τις εύθραυστες διαφυλετικές σχέσεις, που γεννιούνται και μεγαλώνουν σε κάθε γενιά, αλλά και το πόσο εύκολα μπορούν ανά πάσα στιγμή να εκραγούν για το τίποτα, αφήνοντας πίσω τους μόνο συντρίμμια…
#3 Μαθήματα Αμερικανικής Ιστορίας (American History X, 1998)
Ένας νεαρός νεοναζί σκοτώνει άγρια έναν Αφροαμερικανό που πήγε να τον κλέψει και φυλακίζεται. Εκεί συνειδητοποιεί τι κτήνος έχει γίνει, αλλά όταν αποφυλακιστεί, θα δει τον μικρότερο αδερφό του να έχει γίνει τα ίδια και χειρότερα… Η πιο διάσημη ταινία στη λίστα και επίκαιρη όσο ποτέ για τη χώρα μας, συνεχίζει να δείχνει ότι ο ναζισμός ζει, βασιλεύει και μαίνεται αδυσώπητα, σε μια κοινωνία που δεν σταματά να τον ταΐζει.
Σ’ έναν από τους πρώτους Α’ ρόλους του, ο Έντουαρτ Νόρτον, δίνει μια ανυπέρβλητη ερμηνεία που τον έκανε σταρ στα επόμενα χρόνια. Το ότι δεν κέρδισε το Όσκαρ για το οποίο ήταν υποψήφιος, συζητιέται ακόμα ως μια απ’ τις μεγαλύτερες αδικίες στα χρονικά του θεσμού.
#4 Ο Βασιλιάς (2002)
Καμία άλλη ταινία δεν εξέφρασε τόσο τέλεια την ξενοφοβία, τον συντηρητισμό και τη μισαλλοδοξία του νεοέλληνα μικροαστού, όσο το αριστούργημα του Νίκου Γραμματικού. Ένας νεαρός αποφυλακίζεται κι αφήνει την Αθήνα, για μια νέα ζωή σε ένα μικρό και ήσυχο χωριό. Οι κάτοικοι όμως, βλέποντας ένα διαφορετικό από αυτούς (κοινώς, ξένο) άτομο, φέρονται με έντονη καχυποψία, που γρήγορα μετατρέπεται σε απροκάλυπτη εχθρότητα…
Εδώ ο ρατσισμός κινείται υπόγεια κι αθόρυβα, μέσα από μια φαινομενικά ήρεμη επαρχιακή κοινωνία, όπου το να είσαι ο εαυτός σου χωρίς να ακολουθείς τη μαζοποίηση, σε θέτει κατευθείαν κόντρα στο ρεύμα. Διότι θυμίζεις στους άλλους τη δική τους μίζερη ύπαρξη και τους «ξεβολεύεις» απ’ τη σάπια άνεση τους… Ένα αγέραστο έργο που σε αφορά άμεσα, γιατί μιλάει για καταστάσεις που βλέπεις γύρω σου καθημερινά.
#5 District 9 (2009)
Οι κορυφαίες ταινίες επιστημονικής φαντασίας, πάντα είχαν μια αλληγορία πίσω απ’ τη φανταχτερή τους εμφάνιση. Ένα βαθύτερο νόημα, που μελετάει τον κόσμο μας και φανερώνει αυτά που τον απασχολούν. Έτσι κι εδώ, όπου οι εξωγήινοι αποτελούν μόνο μια ευφυή αφορμή, προκειμένου η ανθρώπινη φύση να ξεβρακωθεί ολοσχερώς για άλλη μια φορά.
Χρησιμοποιώντας σαν αφηγηματικό όχημα αυτά τα πλάσματα που όλοι κοιτούν και τους φέρονται σαν τερατώδη παράσιτα που μπαστακώθηκαν στον πλανήτη μας, ο Νιλ Μπλόμκαμπ σκηνοθέτησε αυτήν την ανατριχιαστική προφητεία, που εκπληρώθηκε πριν καν δούμε αληθινούς εξωγήινους. Απλά τσέκαρε όσα συμβαίνουν με τους Σύριους….
#6 12 Χρόνια Σκλάβος (12 Years A Slave, 2013)
https://www.youtube.com/watch?v=TxNvYB-K0wY
Η αληθινή ιστορία του Σόλομον Νόρθαπ, ενός ελεύθερου μαύρου Νεοϋορκέζου, που απήχθη κι έζησε σα δούλος το 1841 (λίγο πριν τον αμερικανικό Εμφύλιο). Απ’ το πρώτο λεπτό αυτής της βραβευμένης με 3 Όσκαρ ταινίας, θα αναρωτηθείς πώς γίνεται να ζούσαν άνθρωποι κάτω από τέτοιες συνθήκες, αλλά συνέβαινε. Η δουλεία ήταν απόλυτα αποδεκτό κομμάτι της κοινωνίας, με την απάνθρωπη συμπεριφορά να είναι απλά μια καθημερινή ρουτίνα.
Πολύ ζόρικη προβολή, που δε θα σου φτιάξει τη μέρα (τουλάχιστον όχι άμεσα), αλλά μιλάει χύμα για μια πραγματικότητα που οφείλεις να ξέρεις, γιατί όντως υπήρξε και σε κάποιες χώρες υπάρχει ακόμα. Μετά το τέλος, θα θες να κάνεις ένα τσιγάρο και να εκτιμήσεις όσα έχεις στην εποχή που ζεις, όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν πλέον καθιερωθεί.
#7 Ο Μεγάλος Δικτάτωρ (The Great Dictator, 1940)
Ήταν η πρώτη ομιλούσα ταινία του….
Η ΠΡΩΤΗ….
Και πω ρε φίλε, την έκανε να μετρήσει… Ο Τσάρλι Τσάπλιν ήταν μια ιδιοφυΐα που απλά γύριζε κωμωδίες, αντί να ασχολείται ξέρω γω, με την κβαντική φυσική. Τι κι αν οι ταινίες του είναι 80φεύγα χρονών; Όχι μόνο εξακολουθούν να είναι ξεκαρδιστικά αστείες, αλλά δεν έχουν χάσει στάλα από τη δύναμη τους, χάρη στη διορατικότητα ενός μέγιστου δημιουργού…
Το πιο “fuck-my-life” απ’ όλα, είναι να τις βλέπεις συνειδητοποιώντας ότι περιγράφουν τη σημερινή μας κατάσταση, λες κι ο αλητάκος είχε προβλέψει τα πάντα… Κι αυτό δεν είναι πουθενά αλλού πιο εμφανές, από τον «Δικτάτορα» και τον αθάνατο τελικό μονόλογό του, στον οποίο πολύ απλά, τα λέει ΟΛΑ… Και να σκεφτείς ότι όταν πρωτοπαίχτηκε στην εποχή της αυτή η σκηνή, πολλοί πέταγαν ντομάτες στην οθόνη, βρίζοντας τον με κουβέντες τύπου «κωλοεβραίε», «βρωμοκομμούνι» (δεν ήταν τίποτε απ’ τα δύο) κι άλλα τέτοια ωραία…
