Γράφει ο Άγγελος Κούλης
Η αναζήτηση φαγητού αλλά κι άλλων πολύτιμων προς πώληση απορριμμάτων , δεν αποτελεί κάτι καινοφανές για την Ελλάδα της κρίσης. Αυτό όμως, που οπωσδήποτε δεν περνά πλέον απαρατήρητο από κανέναν μας, είναι η ολοένα αυξανόμενη αυτή αναζήτηση – και μάλιστα με καλπάζοντες ρυθμούς- και η παρατήρηση ατελείωτων καροτσιών είτε με τρόφιμα, είτε με κομμάτια μετάλλων, που τα κινούν είτε Έλληνες, είτε αλλοδαποί (βλέπετε, η κρίση δεν γνωρίζει από φυλετικές διακρίσεις). Όλοι αυτοί οι καθημερινοί βιοπαλαιστές, επιδίδονται καθημερινώς και αδιαλείπτως σε αυτό το ιδιότυπο, θα μπορούσε κανείς να πει, «κυνήγι θησαυρού», που βεβαίως για πολλούς από αυτούς έχει καθαρά χαρακτήρα ζωής και θανάτου.
Η αλλαγή του κυβερνητικού θώκου δε σήμανε ασφαλώς κάποια σημαντική μεταστροφή στην κατάσταση. Ακόμη κι αν υποθέσουμε πως είχε όλη τη θέληση και τη διάθεση να το κάνει, αποδείχτηκε πως δεν μπορούσε να προβεί σε κάποια αξιοσημείωτη πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση και στήριξη των παθόντων. Ως κάτοικος του κέντρου της Αθήνας, αποφάσισα την περασμένη εβδομάδα να βρεθώ και να συνομιλήσω από κοντά με κάποιους από αυτούς τους συνανθρώπους μας. Κατέστη δυστυχώς δυνατό, να επικοινωνήσω περισσότερο με ιθαγενείς και λιγότερο με αλλόγλωσσους «ρακοσυλλέκτες» ( ας μου επιτραπεί ο δημοφιλής αυτός παραδομένος όρος).
Ξεκινώντας από το Γουδί έναν περίπατο απόγευμα Τετάρτης – μετά το τέλος της καθιερωμένης λαϊκής – όπως ήταν αναμενόμενο βρέθηκα μπροστά σε πολλούς ανθρώπους που έσπευσαν να περισυλλέξουν ό,τι αξιοποιήσιμο, κατά τη κρίση τους, προς βρώση. Ο κύριος Γιάννης στα 58 του χρόνια, μεταξύ άλλων μου ανέφερε: «Πούλησα το σπίτι μου κακήν κακώς το 2007, φυσικά τα όσα χρήματα μάζεψα, πέταξαν τώρα. Για κάποιους μήνες έμενα σε μια γκαρσονιέρα ενός ξάδερφού μου, δεν μου ζητούσε ενοίκιο, όμως δεν είχα και για ρεύμα. Άλλους συγγενείς που να ενδιαφερθούν δεν είχα. Έτσι μετά από λίγο καιρό έμεινα στο δρόμο. Τώρα μαζεύω με ένα καρότσι που έχω, ό,τι βρω για φαί και κανά ρούχο και τη βγάζω σε μια πολυκατοικία εδώ πιο πέρα, στην πυλωτή».
Πιο κάτω, κοντά στα Ιλίσια , βλέπω μια ηλικιωμένη κυρία να ψάχνει επίμονα σε δύο κάδους παίρνοντας ό,τι της φαινόταν χρήσιμο από την ανακύκλωση και κατόπιν, ψάχνοντας στον διπλανό κάδο μια σακούλα σκουπιδιών, προσπαθώντας να διακρίνει αν υπάρχει κάτι σχετικά ανέπαφο για να φάει. «Κάτι έγινε και σήμερα, τη βγάλαμε». Έτσι μου λέει, χωρίς καν εγώ να τη ρωτήσω κάτι και βγάζει μερικά ψιλο-σάπια πορτοκάλια από μία τσάντα και λίγο ρύζι από μια διπλανή. Ρωτώντας έπειτα, την κυρία Δέσποινα, αν καταφέρνει να βρίσκει συχνά αρκετό και «καθαρό» ( όσο μπορεί να είναι βέβαια) φαγητό, μου αποκρίνεται: «Δόξα τω Θεώ, υπάρχουν και μερικοί που αφήνουν ό,τι τους περισσέψει από το μεσημεριανό, σε μια τσάντα πάνω ή δίπλα στους κάδους. Αν είμαι τυχερή και δεν την προλάβει κάποιος άλλος , πάει καλά η μέρα. Ντάξει, σάμπως έχω και πολλή ζωή ακόμα παλικάρι μου; Μόνη μου είμαι, να δω ποιος θα με βρει να με θάψει…»
Χθες από την άλλη, δε χρειάστηκε καν να κινηθώ από το σπίτι, για να βρω έναν ακόμη ρακοσυλλέκτη. Κοιτάζοντας από το μπαλκόνι, είδα έναν νεαρό άνδρα με καροτσάκι. Αυτός δεν μάζευε φαγητό. Αντί αυτού, μάζευε θραύσματα μετάλλων. Τσίγκος, μικρές λαμαρίνες, αλλά κι άδεια μπουκάλια ήταν μερικά από αυτά που είχε μέσα στο καρότσι.
«Από πού είστε; – Πακιστάν. Είστε καιρό Αθήνα, έχετε κάπου να μείνετε ή όπου τύχει τη βγάζετε το βράδυ; – Είμαι οκτώ χρόνια, όχι, μένω με παρέα, 8 φίλοι από Πακιστάν, υπόγειο εδώ στη Μικράς Ασίας αλλά μαζεύω ανακύκλωση για ευρώ». Δεν έδωσε παραπάνω πληροφορίες, αλλά αυτά μόνο τα λίγα, εντούτοις αξιοπρεπέστατα ελληνικά. Και φυσικά, όπως σχεδόν όλοι οι ρακοσυλλέκτες που παρατηρεί κανείς, έφυγε κι αυτός βιαστικά βιαστικά να πάει στον επόμενο κάδο, στην επόμενη γωνία. Δεν θα αποσπούσα πολλά αν τον ρωτούσα κι άλλα.
Εικόνες και μαρτυρίες όπως αυτές που συνοπτικά σας ανέφερα, είναι γνωστές σε όλους μας. Καθημερινά, ιδιαίτερα οι κάτοικοι του κέντρου της Αθήνας, βιώνουν από κοντά το δράμα και την προσωπική ιστορία κάθε τέτοιου ρακοσυλλέκτη, κάθε τέτοιου «ήρωα» που μάχεται για την επιβίωσή του. Κάποιοι με οικογένειες, κάποιοι μοναχικοί βιοπαλαιστές ζουν δίπλα μας και ζητούν, όχι ελεημοσύνη, αλλά κάτι πολύ πιο απλό και συνάμα ανέξοδο για τους υπόλοιπους:
Μην πετάτε το φαγητό που περισσεύει μέσα στους κάδους αλλά αφήστε το έξω. Πάντα θα βρεθεί ένας από εμάς που το έχει ανάγκη για να βγάλει μία ακόμη μέρα…
