Αν χρειαστεί ποτέ να μετονομάσουμε την τριτοβάθμια εκπαίδευση, μπορούμε κάλλιστα να την πούμε «ατελείωτο κυνήγι τίτλων για εμπλουτισμό του βιογραφικού». Λίγο μακροσκελές μεν, αλλά ό,τι πιο αντιπροσωπευτικό για την κατάσταση στη σύγχρονη εποχή δε.
Όπως έχουμε ξαναπεί, πλέον το πτυχίο έχει αποκτήσει τη σημασία του απολυτηρίου λυκείου. Δεν προσφέρει σε καμία περίπτωση την εξασφάλιση όπως κάποτε, πόσο μάλλον αν δε συνοδεύεται από άλλους τίτλους, πολυετή προϋπηρεσία, σεμινάρια κλπ. Οι νέοι, οι οποίοι συχνά κατηγορούνται για τεμπελιά, παίζουν επί χρόνια ένα εκπαιδευτικό Pokemon GO, κυνηγώντας πτυχία από ‘δω κι από ‘κει, για να έχουν την ελπίδα (ούτε καν τη σιγουριά – όχι τουλάχιστον στην Ελλάδα) μιας καλής δουλειάς.
Ετοιμαστείτε λοιπόν να υποδεχτείτε ένα νέο «πόκεμον» στο παιχνίδι: το κοινό ευρωπαϊκό πτυχίο.
Την ανακοίνωση αυτού έκανε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επισημαίνοντας ότι πρόκειται για ένα πτυχίο που αναγνωρίζεται ταυτόχρονα σε όλη την ΕΕ και σκοπό έχει να πατάξει τη γραφειοκρατία και να δώσει ένα boost στη διασυνοριακή συνεργασία ακαδημαϊκών ιδρυμάτων.
Στο κοινό ευρωπαϊκό πτυχίο μπορείς να στοχεύσεις αφού πρώτα έχεις στην κατοχή σου bachelor, master ή διδακτορικό, και θα απονέμεται από κοινού σε εθελοντική βάση από μια ομάδα πανεπιστημίων σε όλη την Ευρώπη.
Uh-oh! The day we’ve been waiting for is here!
We couldn’t be prouder to announce that the College has adopted today a blueprint for a #EuropeanDegree.
A passport to opportunity, opening doors all over Europe to study and train, to embrace the 🇪🇺 identity.
— Erasmus+ (@EUErasmusPlus) March 27, 2024
Λίγα λόγια για το πρόγραμμα που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Σύμφωνα με την Κομισιόν, απαιτούνται τρεις πρωτοβουλίες προκειμένου να προωθηθεί η διακρατική συνεργασία μεταξύ ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με απώτερο στόχο τη δημιουργία ευρωπαϊκού πτυχίου.
Στα θετικά του ευρωπαϊκού αυτού πτυχίου, η Επιτροπή συγκαταλέγει την ενίσχυση της μαθησιακής κινητικότητας εντός της ΕΕ και των εγκάρσιων δεξιοτήτων των σπουδαστών. Επίσης, τονίζει ότι θα συμβάλει στην κάλυψη της ζήτησης της αγοράς εργασίας και θα καταστήσει τους αποφοίτους πιο ελκυστικούς για τους μελλοντικούς εργοδότες, προσελκύοντας παράλληλα φοιτητές από όλο τον κόσμο και ενισχύοντας την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα.
Όπως τονίζεται ακόμα στην ανακοίνωση της ΕΕ, οι προτάσεις βασίζονται στη θεσμική αυτονομία και την ακαδημαϊκή ελευθερία των πανεπιστημίων και σέβονται πλήρως τις αρμοδιότητες των κρατών-μελών και των περιφερειακών κυβερνήσεων στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Many universities across the EU, one degree.
A new #EuropeanDegree built on common criteria, recognised across the EU. 🇪🇺
It will prepare students for work and life in a globalised world, and promote EU competitiveness and open strategic autonomy.
👉 https://t.co/kLQP2gRyvl pic.twitter.com/i51VgmLw9x
— Iliana Ivanova (@Ili_Ivanova) March 27, 2024
Το σχέδιο ευρωπαϊκού πτυχίου που παρουσιάστηκε ανοίγει το δρόμο για ένα νέο είδος κοινού προγράμματος, το οποίο θα υλοποιηθεί σε εθελοντική βάση σε εθνικό, περιφερειακό ή θεσμικό επίπεδο και θα βασίζεται σε ένα κοινό σύνολο κριτηρίων που συμφωνούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ένα τέτοιο ευρωπαϊκό πτυχίο θα μείωνε τη γραφειοκρατία και θα επέτρεπε στα ΑΕΙ διαφόρων χωρών να συνεργάζονται απρόσκοπτα σε διασυνοριακό επίπεδο και να καταρτίζουν κοινά προγράμματα.
Δεδομένης της ποικιλομορφίας των ευρωπαϊκών συστημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε ολόκληρη την Ευρώπη, η Επιτροπή προτείνει μια σταδιακή προσέγγιση για τα κράτη μέλη προς ένα ευρωπαϊκό πτυχίο, με δύο πιθανά σημεία εισόδου:
• Προπαρασκευαστικό ευρωπαϊκό σήμα: ένα σήμα θα παρείχε ένα ισχυρό ευρωπαϊκό branding. Θα δοθεί σε προγράμματα κοινών πτυχίων που πληρούν τα προτεινόμενα ευρωπαϊκά κριτήρια. Οι σπουδαστές λαμβάνουν πιστοποιητικό ευρωπαϊκού πτυχίου μαζί με το κοινό τους πτυχίο.
• Ένα ευρωπαϊκό πτυχίο: Θα απονέμεται είτε από κοινού από διάφορα πανεπιστήμια διαφορετικών χωρών, είτε, ενδεχομένως, από ευρωπαϊκή νομική οντότητα που έχει συσταθεί από τέτοια πανεπιστήμια. Το «ευρωπαϊκό πτυχίο» που θα λαμβάνουν οι σπουδαστές, θα αναγνωρίζεται αυτόματα.
Η Επιτροπή θα διευκολύνει και θα στηρίξει τα κράτη μέλη στις εργασίες για την απόκτηση ευρωπαϊκού πτυχίου μέσω μιας σειράς συγκεκριμένων δράσεων, συμπεριλαμβανομένου ενός εργαστηρίου πολιτικής για τα ευρωπαϊκά πτυχία που θα υποστηριχθεί από το πρόγραμμα Erasmus+, το οποίο θα συσταθεί το 2025, με στόχο τη συμμετοχή των κρατών μελών και της κοινότητας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών για την απόκτηση ευρωπαϊκού πτυχίου.
Το 2025, η Επιτροπή σχεδιάζει να δρομολογήσει «σχέδια για την πορεία των ευρωπαϊκών πτυχίων» στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus +, για την παροχή οικονομικών κινήτρων στα κράτη μέλη, μαζί με τους οργανισμούς διαπίστευσης και διασφάλισης της ποιότητας, τα πανεπιστήμια, τους φοιτητές, τους οικονομικούς και κοινωνικούς εταίρους, ώστε να συμμετάσχουν στην πορεία προς την απόκτηση ευρωπαϊκού πτυχίου.
Η Επιτροπή συνεχίζει κάνοντας λόγο για απλούστερη και καλύτερη διασφάλιση της ποιότητας και αυτόματη αναγνώριση των πανεπιστημιακών τίτλων σπουδών. Οι προϋποθέσεις αυτές, όπως επισημαίνει, είναι απαραίτητες για τη λογοδοσία και την εμπιστοσύνη – και για τη βελτίωση των επιδόσεων των πανεπιστημίων. Τα κράτη μέλη καλούνται να λάβουν μέτρα που θα επιτρέψουν στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να προσαρμόσουν ταχύτερα τα προσφερόμενα προγράμματα στις κοινωνικές ανάγκες.
Η παρούσα σύσταση θα εγκρίνει καινοτόμες παιδαγωγικές προσφορές και θα διασφαλίζει ότι τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μπορούν να δημιουργούν διακρατικά προγράμματα που είναι εγγυημένα και αυτομάτως αναγνωρισμένα σε ολόκληρη την ΕΕ. Ο ευρωπαϊκός τίτλος σπουδών θα εξαρτηθεί από την ισχυρή διασφάλιση της ποιότητας και την αυτόματη αναγνώριση.
Ισότιμη αποτίμηση των διαφορετικών ρόλων του ακαδημαϊκού προσωπικού
Επίσης, η προτεινόμενη σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με ελκυστικές και βιώσιμες σταδιοδρομίες στην τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει ως στόχο να δώσει στο προσωπικό που ασχολείται με τη διασυνοριακή εργασία στην εκπαίδευση και σε καινοτόμες μεθόδους διδασκαλίας την αναγνώριση και την επιβράβευση που του αξίζει. Διατυπώνει συστάσεις για να διασφαλιστεί ότι τα εθνικά συστήματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αντιμετωπίζουν την άνιση αναγνώριση των διαφορετικών ρόλων που αναλαμβάνει το προσωπικό πέραν της έρευνας, όπως η διδασκαλία και η επένδυση στην ενσωμάτωση της βιώσιμης ανάπτυξης. Ενθαρρύνει επίσης τα κράτη μέλη να προωθήσουν διακρατικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες.
Η Επιτροπή λοιπόν, καλεί το Συμβούλιο, τα κράτη-μέλη, τα πανεπιστήμια, τους φοιτητές και τους οικονομικούς και κοινωνικούς εταίρους να εργαστούν από κοινού για την υλοποίηση του ευρωπαϊκού πτυχίου.
