Ένα από τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα είναι αυτό του brain drain. Δεν είναι απλό μία χώρα να χάνει τους επιστήμονές της. Για την ακρίβεια, παίζει καθοριστικό ρόλο για το μέλλον της.
Είναι εύκολο να κάνεις σχέδια στα λόγια, να προσβλέπεις σε ένα καλύτερο αύριο και να υπόσχεσαι να διορθώσεις τα κακώς κείμενα του παρελθόντος και του παρόντος, αλλά αν δε διαθέτεις τα εργαλεία (τους ανθρώπους στην προκειμένη) όλα αυτά είναι απλά unrealistic expectations.
Όταν τα «μυαλά» μίας χώρας, οι άνθρωποι δηλαδή που έχουν τη γνώση, τις δεξιότητες και την όρεξη να προσφέρουν, επιλέγουν να ξεδιπλώσουν τις ικανότητές τους στο εξωτερικό, τότε δεν μπορείς να βγεις κερδισμένος από αυτούς. Δεν μπορείς όμως και να τους κατηγορήσεις. Το φαινόμενο του brain drain δεν οφείλεται στη μειωμένη αγάπη κανενός για την πατρίδα του. Το έχουμε ακούσει κι αυτό. Πιο γρήγορα θα λέγαμε ότι οφείλεται στη μειωμένη αγάπη της χώρας προς τους πολίτες. Εκείνη είναι που δεν προσφέρει ασφάλεια κι αναγνώριση στον κόσμο της και τον αναγκάζει να απαντήσει κατ’ αυτόν τον τρόπο.
Η Ελλάδα δυστυχώς έχει κουνήσει το μαντήλι σε πολλούς που αποφάσισαν να αναζητήσουν μια πιο σίγουρη και σταθερή ζωή στο εξωτερικό. Δεν είναι ότι είχαν τρομερές απαιτήσεις. Έφυγαν για να βρουν πιο καλοπληρωμένη εργασία και πάνω στο αντικείμενό τους (το αστείο του «είτε με πτυχίο είτε χωρίς, πάλι σερβιτόρ@ θα καταλήξεις» παύει να έχει τόση πλάκα όταν χτυπάει τη δική σου πόρτα), λιγότερη εκμετάλλευση, προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης, και φυσικά, για να αποφύγουν τη διαφθορά και την αναξιοκρατία.
Σύμφωνα με στοιχεία έρευνας του ΣΕΒ συγκεκριμένα, την περίοδο 2008-2017 έφυγαν από την Ελλάδα από 91.250 έως 123.289 Έλληνες επιστήμονες, με τον αριθμό να κυμαίνεται ανάλογα με τις εκτιμήσεις όσον αφορά το μερίδιο των πτυχιούχων στις συνολικές εκροές και εισροές πληθυσμού.
Αυτό σημαίνει ότι ποσοστό της τάξης του 5,9% έως 8% των Ελλήνων πτυχιούχων αποχώρησε από τη χώρα την περίοδο 2008-2017 και παραμένει στο εξωτερικό. Και δύσκολα θα επιστρέψει, όπως τονίζεις ο Απόστολος Λακασάς σε άρθρο του στην «Καθημερινή».
Ειδικότερα, περίπου 3 στους 4 δήλωσαν ότι θεωρούν απίθανο ή μάλλον απίθανο να επιστρέψουν στην Ελλάδα, όπως έδειξε έρευνα του Τμήματος Ψηφιακών Μέσων και Επικοινωνίας του Ιονίου Πανεπιστημίου.
Το γεγονός αυτό επιβαρύνει την Ελλάδα ποσοστικά αλλά και ποιοτικά, κι αυτό είναι το μεγαλύτερο πλήγμα. Μια χώρα που παλεύει εδώ και χρόνια με την κρίση, για να κάνει μια νέα αρχή χρειάζεται πρώτα απ’ όλα ανθρώπους που μπορούν να κάνουν αυτή την επανεκκίνηση. Το κλειδί λοιπόν είναι να βρει τρόπο να τους προσελκύσει πίσω και προς το παρόν δε δείχνει να τα καταφέρνει.
