Η μίνι σειρά του HBO ήρθε λίγο πριν τελειώσει οριστικά το Game of Thrones, και το timing ήταν εξαιρετικό θα λέγαμε, καθώς κατάφερε να στρέψει την προσοχή πάνω του και να κάνει εκατομμύρια απογοητευμένους φανς να ξεχαστούν για λίγο και να θαυμάσουν ένα άλλο αριστούργημα, όπως πολλοί το αποκαλούν. Βρίσκεται στην κορυφή της βαθμολογίας της IMDB, με 9,6/10!
Κατά τη γνώμη μου βέβαια, το “Chernobyl” δεν μπορείς να το συγκρίνεις με σειρές τύπου Game of Thrones, καθώς μιλάμε για δύο τελείως διαφορετικά είδη, με την πρώτη να αγγίζει αυτό του ντοκιμαντέρ. Δεύτερον, πρόκειται για μία μίνι σειρά, με 5 μόλις επεισόδια, οπότε οι πιθανότητες να αποτύχει είναι αρκετά μικρότερες. Αυτό που είχε να κάνει ήταν να παρουσιάσει τα γεγονότα με όσο μεγαλύτερη ακρίβεια μπορούσε και να μεταδώσει το σωστό κλίμα μέσω σκηνοθεσίας. Για το τελευταίο ωστόσο, το κομμάτι της σκηνοθεσίας δηλαδή, δεν αμφισβητήσαμε ποτέ ούτως ή άλλως και το Game of Thrones. Η διαφορά τους λοιπόν βρίσκεται στην ιστορία την οποία πραγματεύονται, με την πρώτη να βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και τη δεύτερη να αποτελεί σειρά φαντασίας.
Στο θέμα μας όμως, το οποίο είναι το κατά πόσο κατάφερε να επιτύχει στο πρώτο κομμάτι το “Chernobyl”.
Σύμφωνα με μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν από κοντά τα γεγονότα και μάλιστα είχαν άμεση σχέση με το πυρηνικό εργοστάσιο, στη σειρά υπήρξαν κάποιες αστοχίες, ως επί το πλείστον όμως, κατάφερε να μεταφέρει με αρκετή εγκυρότητα τα γεγονότα στη μικρή οθόνη.
Πιο συγκεκριμένα όμως, ένας πρώην εργαζόμενος του εργοστασίου, Αλέκσι Μπρους, ο οποίος κατάφερε να επιζήσει μέχρι σήμερα, παρά το γεγονός ότι την αμέσως επόμενη μέρα του ατυχήματος βρέθηκε στο κέντρο ελέγχου του αντιδραστήρα 4, όπου σημειώθηκε η έκρηξη, μιλάει για τα σημεία όπου η σειρά δεν παρουσίασε με απόλυτη αλήθεια τα γεγονότα.
Αρχικά, μίλησε για την πρώτη του επαφή με το εργοστάσιο την επομένη της έκρηξης, δηλώνοντας έκπληκτος που τους πήγαν εκεί, καθώς ο αντιδραστήρας φαινόταν εντελώς κατεστραμμένος και άρα δεν μπορούσαν να κάνουν κάτι. Κάποια από τα γεγονότα που έλαβαν χώρα εκείνο το πρωί, μεταφέρθηκαν με ακρίβεια στη μικρή οθόνη, με άλλα ωστόσο να αποτελούν μυθοπλασία.
Σύμφωνα με αυτόν λοιπόν η καταστροφή του Τσερνόμπιλ, το αντίκτυπό της, καθώς και τα συναισθήματα και το κλίμα που επικρατούσε τόσο στον απλό κόσμο όσο και στις αρχές, παρουσιάζονται με ακρίβεια.
Ωστόσο, από τεχνολογικής πλευράς, υπάρχουν κάποιες ασυνέπειες, οι οποίες δεν έχουν να κάνουν απαραίτητα με ψέμματα, αλλά κυρίως με μυθοπλασία.
Όσον αφορά την παρουσίαση των Βίκτορ Μπριουχάνοφ, επικεφαλής μηχανικός, Νικολάι Φόμιν και Ανατόλι Ντιάτλοφ, ο Μπρους είναι πιο κατηγορηματικός, λέγοντας χαρακτηριστικά πως «δεν πρόκειται για μυθοπλασία, αλλά για ένα μεγάλο ψέμα».
Οι χαρακτήρες τους εμφανίζονται να είναι οι κακοί της ιστορίας. Δεν είχαν καμία σχέση όμως.
«Ενδεχομένως, ο Ανατόλι Ντιάτλοφ να έγινε ο κύριος αντι-ήρωας στη σειρά, επειδή αυτός ήταν ο τρόπος με τον οποίο είχε γίνει αντιληπτός στην αρχή από τους εργάτες, τους κατώτερούς του και τη διοίκηση. Αυτή η αντίληψη αργότερα άλλαξε.» σημειώνει.
Το συγκεκριμένο πρόσωπο, πιθανότατα να ήταν και το πιο μισητό για όσους παρακολούθησαν τη σειρά, ανάμεσα σε αυτούς που ασχολήθηκαν και συμμετείχαν στο ατύχημα, ειδικότερα μετά το τελευταίο επεισόδιο και τα στοιχεία που παρουσίασε ο Βίκτωρ Λεγκάνοβ κατά του.
Ωστόσο ο Μπρους παραδέχεται πως επρόκειτο για έναν άνθρωπο που προκαλούσε φόβο στους χειριστές, ενώ όταν βρισκόταν στο κτίριο προκαλούσε εντάσεις. «Η αυστηρότητά του όμως δεν αναιρεί το γεγονός ότι ήταν επαγγελματίας υψηλού επιπέδου», σημειώνει.
Από την άλλη, στο κομμάτι της ραδιενέργειας και της επίδρασής της, ο Μπρους συμφωνεί με τον τρόπο που τα παρουσίασε η σειρά.
Ο ίδιος, λίγες ώρες μετά την έκρηξη, μίλησε με τον Αλεξάντρ Ακίμοφ, τον επόπτη της νυχτερινής βάρδιας στο Τσερνόμπιλ, καθώς και με τον Λεονίντ Τοπτούνοφ, ανώτερο μηχανικό, οι χαρακτήρες των οποίων παρουσιάζονται στη σειρά. «Δεν έδειχναν καλά, για να το θέσω ήπια. Ήταν ξεκάθαρο ότι ήταν άρρωστοι. Ήταν πολύ χλωμοί. Ο Τοπτούνοφ είχε στην κυριολεξία ασπρίσει», αναφέρει.
«Είδα και άλλους συναδέλφους που δούλευαν εκείνη τη νύχτα. Το δέρμα τους είχε ένα έντονο κόκκινο χρώμα. Πέθαναν αργότερα στο νοσοκομείο της Μόσχας».
Τις εβδομάδες που ακολούθησαν μετά την έκρηξη, 29 εργαζόμενοι και πυροσβέστες πέθαναν από την έκθεση στη ραδιενέργεια, σύμφωνα με τις σοβιετικές αρχές. Δύο ακόμη πέθαναν από τραυματισμό. Η σορός ενός εκ των δύο, του Βαλέρι Χοντέμτσουκ, δεν ανασύρθηκε ποτέ από τα συντρίμμια του αντιδραστήρα.
Όσον αφορά τη φωτιά που προκλήθηκε, οι πυροσβέστες κλήθηκαν από το Πρίπιατ για να την αντιμετωπίσουν από τις πρώτες στιγμές μετά την έκρηξη.
Ένας εκ των πυροσβεστών ήταν και ο Βασίλι Ιγκναλένκο, που παρουσιάζεται στη σειρά, και ο οποίος πέθανε από οξύ ακτινικό σύνδρομο στις 13 Μαϊου του 1986, λιγότερο από δύο εβδομάδες μετά την έκρηξη. Ούτε ο ίδιος ούτε οι υπόλοιποι πυροσβέστες γνώριζαν για την ραδιενέργεια τότε.
Ο Μπρους λέει πως φτάνοντας στη δουλειά εκείνο το πρωί, δεν είδε φωτιά. «Είδα την καταστροφή του αντιδραστήρα. Μπορούσες να δεις τις αντλίες και τον εξοπλισμό εκτεθειμένα. Δεν υπήρχε καπνός ή φωτιά, μόνο αναθυμιάσεις.»
Από τους πυροσβέστες ζητήθηκε επίσης να βοηθήσουν στην εκκαθάριση των ραδιενεργών θραυσμάτων από τη στέγη, μετά την κατάσβεση της φωτιάς.
Ο Μπρους μίλησε επίσης και για την αναπαράσταση των εργαζομένων στη σειρά.
Στο «Chernobyl» είδαμε αρκετές σκηνές ηρωισμού, τις οποίες όμως ο Μπρους έρχεται να… προσγειώσει κατά κάποιο τρόπο.
Μία από αυτές ήταν και τη στιγμή που τρεις εργάτες μπαίνουν εθελοντικά σε μια υπόγεια σήραγγα, κάτω από τον κατεστραμμένο αντιδραστήρα, με σκοπό να ανοίξουν μια βαλβίδα αποστράγγισης. Κι αυτό γιατί υπήρχαν φόβοι ότι η «λάβα» από τον αντιδραστήρα θα μπορούσε να φτάσει στο νερό, προκαλώντας μια νέα, πιθανότατα ισχυρότερη έκρηξη.
Κατ’ αρχάς, σε αντίθεση με τις αναφορές ότι και οι τρεις πέθαναν από την ακτινοβολία, και οι τρεις επέζησαν. Ο Μπόρις Μπαρόνοφ, πέθανε το 2005, ενώ ο Βαλέρι Μπεζπάλοφ και ο Αλεξέι Ανάνενκο είναι ακόμα ζωντανοί και ζουν στο Κίεβο.
«Ήταν η δουλειά μας», λέει μάλιστα ο ένας εκ των επιζώντων, Αλεξέι Ανάνενκο. «Αν δεν το έκανα, θα μπορούσαν να με απολύσουν. Πώς θα έβρισκα άλλη δουλειά μετά από αυτό;»
Ωστόσο, αναφέρει κάποιες ανακρίβειες στον τρόπο που παρουσίασε το συμβάν η σειρά. Τα πρόσωπά τους δεν ήταν καλυμμένα ώστε να μπορούν να μιλάνε ο ένας στον άλλο, κανείς δεν τους έδωσε μπόνους και δε δέχτηκαν τα χειροκροτήματα των υπολοίπων όταν επέστρεψαν.
«Ήταν απλά η δουλειά μας, ποιος θα χειροκροτούσε γι΄αυτό;».
Επίσης, το σημείο με τους ανθρακωρύχους που είχαν φέρει για να σκάψουν μια σήραγγα να βγάζουν εντελώς τα ρούχα τους, λόγω υψηλών θερμοκρασιών, στην πραγματικότητα δε συνέβη ακριβώς έτσι. Έβγαλαν μεν τα ρούχα τους, όχι όμως σε σημείο να μη φοράνε τίποτα.
Πιο αξιοσημείωτο όμως, είναι το γεγονός ότι οι ανθρακωρύχοι τελείωσαν τη δουλειά τους βάσει προγράμματος, αλλά μέχρι τότε ο πυρήνας είχε κρυώσει και δεν υπήρχε πλέον κίνδυνος.
Μιλώντας και για τη γνωστή πλέον ως «γέφυρα του θανάτου», ο Μπρους θεωρεί πως οι περισσότεροι κάτοικοι κοιμόντουσαν εκείνη την ώρα, μαθαίνοντας τα νέα το πρωί.
Επομένως, δεν πιστεύει ότι μαζεύτηκε κόσμος εκείνη τη νύχτα για να παρακολουθήσει το «θέαμα» κι άρα δεν πέθανε κανείς από αυτό. Παραδέχεται ωστόσο: «Στο νοσοκομείο συνάντησα έναν άντρα που είχε πάει στη γέφυρα με το ποδήλατο το πρωί για να παρακολουθήσει. Έπαθε οξύ ακτινικό σύνδρομο, αλλά σε ήπια μορφή. Ένας άλλος φίλος είπε ότι είχε ραντεβού με την κοπέλα του κοντά στη γέφυρα. Είχε αργότερα προβλήματα υγείας.»
Τέλος, για την απεικόνιση της Σοβιετικής Ένωσης, ο Μπρους λέει ότι το ατύχημα βοήθησε ώστε να έρθουν στην επιφάνεια σημαντικά προβλήματα του σοβιετικού συστήματος.
«Για παράδειγμα αυτή η άχρηστη μυστικοπάθεια που έγινε μια από τις αιτίες πίσω από την καταστροφή του Τσερνόμπιλ. Όταν οι χειριστές πάτησαν το κόκκινο κουμπί, ο αντιδραστήρας δε σταμάτησε, αλλά έγινε έκρηξη».
Επίσης, παρά το γεγονός ότι πολλοί σχολιάζουν πολύ θετικά την επιμονή της σειράς στις λεπτομέρειες, ο ίδιος πιστεύει πως αποτελεί ένα από τα ελαττώματά της.
«Εμφανίζονται πολλά στερεότυπα, τυπική δυτική απεικόνιση της Σοβιετικής Ένωσης.», σημειώνει ο Αλέκσι Μπρους.
Γενικότερα όμως, δηλώνει χαρούμενος με τη σειρά, η οποία έχει επαναφέρει την προσοχή σε αυτό το γεγονός και την παρουσιάζει ως μία καταστροφή που είχε επίδραση σε παγκόσμιο επίπεδο!
