Μια βροχερή Πέμπτη του Νοέμβρη ανηφόρισα προς τα Εξάρχεια από το Πανεπιστήμιο, με τελικό προορισμό το γραφείο του Γιoνούς Μουχαμμαντί, υπευθύνου του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων στη χώρα μας.
Παραδόξως, έφτασα 20 λεπτά νωρίτερα και ανέβηκα πάνω. Εκεί με υποδέχθηκε ο υπεύθυνος της επικοινωνίας, Χρήστος Λαζαρίδης, και συνομιλήσαμε μέχρι να τελειώσει ο κύριος Μουχαμμαντί το μάθημα του.
Είναι Γερμανοί φοιτητές,
έχουν έρθει για να ενημερωθούν για το προσφυγικό
…μου είπε ο Χρήστος. Την λίγη ώρα που περίμενα, είχα την ευκαιρία να περιεργαστώ τον χώρο, ο οποίος ήταν αρκετά όμορφος και ευρύχωρος, και που μέσα σε αυτόν εργάζεται μία ομάδα ανθρώπων. Τρεις και μισή, ακριβώς στην ώρα που είχαμε πει, κατευθύνομαι προς το γραφείο του κυρίου Μουχαμμαντί και η συνέντευξη ξεκίνησε αμέσως.
Είστε ιδρυτής και Πρόεδρος του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων, πείτε μου με λίγα λόγια για το τι είναι αυτό.
Το Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων είναι σαν παιδί μου. Ουσιαστικά είναι ένα δίκτυο των προσφυγικών και μεταναστευτικών κοινοτήτων. Ξεκίνησε επίσημα το 2010, ενώ σαν σκέψη υπήρχε ήδη από το 2001, όπου ήρθα στην Ελλάδα από το Αφγανιστάν και ζούσα για αρκετό καιρό στο Πεδίο του Άρεως. Κατά τη διάρκεια της διαμονής μου εκεί μας χτύπησαν πολλές φορές, μέλη εξτρεμιστικών οργανώσεων και κάθε φορά που πήγαινα να μιλήσω για αυτό σε αρμόδιους φορείς, είτε στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, έπεφτα πάνω σε τοίχο. Δεν είχαμε φωνή μέσα στην κοινωνία, δεν μας άκουγε κανείς και νιώθαμε απομονωμένοι. Ήταν σαν να φταίγαμε εμείς που μας χτυπούσαν. Για αυτό δημιουργήσαμε τις κοινότητες αρχικά και το φόρουμ αργότερα, για να ενωθούμε ενάντια σε αυτές τις τακτικές.
Αρχικά, συσπειρώθηκε η Αφγανική κοινότητα, αφού οι πρόσφυγες από το Αφγανιστάν ήταν περισσότεροι στην Ελλάδα και ακολούθησαν όλες οι υπόλοιπες Ώσπου, ενωθήκαμε όλες οι κοινότητες και φτιάξαμε το φόρουμ προσφύγων που αφορά όλους τους πρόσφυγες και τους μετανάστες που ζουν στην Ελλάδα. Σήμερα έχουμε φτάσει να μας αναγνωρίζουν σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο και να εκπροσωπούμε τη χώρα όπου χρειαστεί σχετικά με το προσφυγικό ζήτημα και όχι μόνο. Έχουμε οργανώσει, μάλιστα, ένα ευρωπαϊκό αντίστοιχο φόρουμ το R.I.S.E., όπου συμμετέχουν 17 ευρωπαϊκές χώρες. Σαν φόρουμ προσφύγων δεν έχουμε υπηρεσίες, ωστόσο έχουμε επικοινωνία με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες που έρχονται στην Ελλάδα.
Το Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων λειτουργεί ως ο ενδιάμεσος μεταξύ των προσφυγικών και μεταναστευτικών κοινοτήτων και των φορέων της πολιτείας. Δουλειά μας είναι η ευαισθητοποίηση, η συνηγορία η ενημέρωση όλων των εμπλεκόμενων μερών κι η δημιουργία γεφύρων επικοινωνίας στην Ελλάδα, αλλά και σ’ όλη την Ευρώπη.
Παρατηρώντας τα γραφεία, βλέπω έναν όμορφο και προσεγμένο χώρο και αναρωτιέμαι πόσο εύκολη θα ήταν η δημιουργία του από το μηδέν και πόσα προβλήματα θα αντιμετωπίσατε.
Το πρώτο μας γραφείο δεν είχε ρεύμα και έπιπλα. Ήταν ένας άδειος χώρος. Όλα τα φέραμε από τα σπίτια μας και από τα σκουπίδια. Συνολικά έχουμε αλλάξει τέσσερα γραφεία, το πρώτο από αυτά ήταν στον Άγιο Παντελεήμονα. Ήθελα να ρισκάρω, για αυτό το άνοιξα εκεί. Ήθελα να μας μάθει ο κόσμος, να δει ότι δεν ήμασταν κακοί. Στην αρχή, η πολυκατοικία που στεγαζόμασταν, μάζεψε υπογραφές να φύγουμε την πρώτη κιόλας εβδομάδα. Μετά όμως μας συμπάθησε, μας ήθελε και μας βοήθησε τόσο στις επιθέσεις που δεχτήκαμε αρκετές φορές όσο και στα διάφορα μαθήματα που έλαβαν χώρα στο γραφείο μας.
Γιατί επιλέξατε την Ελλάδα, δεδομένου ότι η πλειοψηφία των προσφύγων και μεταναστών θέλουν να φύγουν από τη χώρα; Τι σας οδήγησε να εγκατελείψετε τη χώρα σας;
Ήρθα για την Ελλάδα. Είμαι από τους λίγους πρόσφυγες που ήρθαν με σκοπό να μετοικίσουν εδώ. Επέλεξα την Ελλάδα, γιατί είχα στο μυαλό μου μια ιδεατή μορφή κοινωνίας. Πίστευα ότι ήταν ένα μέρος μαγικό, αφού ξεκίνησαν από εδώ η Δημοκρατία, οι Επιστήμες, το θέατρο. Εγώ την Ελλάδα την έμαθα μέσα από την επιστήμη. Έχω σπουδάσει ιατρική και έχω ασχοληθεί γενικότερα με τις θετικές επιστήμες, όπου ακούγαμε συνέχεια για σπουδαίους Έλληνες της αρχαιότητας, ελληνικά γράμματα, όπως τα “Π,Χ,Ψ,Ε”, αλλά και τον όρκο του Ιπποκράτη.
Πρώτη μέρα μπαίνοντας στο πανεπιστήμιο τον μαθαίνεις και τελευταία μέρα ορκίζεσαι σε αυτόν. Τις σπουδές μου τις ολοκλήρωσα αλλά δεν πρόλαβα ποτέ να πάρω το πτυχίο μου. Την αγαπώ την Ελλάδα, για αυτό όταν πήρα την υπηκοότητα τρελάθηκα από τη χαρά μου. Μια ακόμη στιγμή χαράς ήταν όταν κατέβηκα υποψήφιος στις ευρωεκλογές, τότε έλεγα στους φίλους μου ότι
Όχι μόνο είμαι πολίτης αυτής της χώρας,
αλλά ζητάω και από τα παιδιά του Ιπποκράτη
να με ψηφίσουν
…και ένιωθα τεράστια χαρά και τιμή. Ποτέ δεν μετάνιωσα που ήρθα στην Ελλάδα, παρά τις δυσκολίες. Στην αρχή ήμουν εθελοντής στους γιατρούς του κόσμου για 11 χρόνια, ωστόσο επειδή οι γιατροί έβλεπαν το πάθος και την αγάπη μου για το επάγγελμα, κρατούσαν ένα μέρος από τον μισθό τους και μου το έδιναν. Ήταν κάτι πάρα πολύ σημαντικό για μένα, καθώς αυτή η ενότητα και η σύμπνοια, με βοήθησαν να βρω ένα οίκημα και να φύγω από το Πεδίο του Άρεως.
Έφυγα από το Αφγανιστάν το 1997 και έφτασα στην Ελλάδα το 2001. Το να αφήνεις το σπίτι σου δεν είναι εύκολη υπόθεση. Είναι μια από τις χειρότερες αποφάσεις που μπορείς να πάρεις. Πρώτα πήγα στα διπλανά χωριά και στις διπλανές χώρες, γιατί είχα την ελπίδα ότι θα γύρναγα πίσω. Όταν η ελπίδα αυτή κατέρρευσε ξεκίνησα το ταξίδι μου για την Ευρώπη και την Ελλάδα. Το ίδιο συμβαίνει και με τους πρόσφυγες σήμερα. Η πόλη μου ήταν η τελευταία πόλη που έπεσε στα χέρια των Ταλιμπάν, για αυτό έφυγα. Προτιμούσα να πεινάσω, να μπω φυλακή, να μην έχω να πουθενά να μείνω από το να πεθάνω.
Ας συζητήσουμε για ένα φλέγον και πάντα επίκαιρο ζήτημα, το προσφυγικό/μεταναστευτικό. Πρόσφατα ανακοινώθηκαν κλειστά κέντρα κράτησης και επίσπευση της διαδικασίας ασύλου από την κυβέρνηση. Τι έχετε να πείτε;
Προσωπικά, σαν κινήσεις τις βρίσκω λάθος. Και τώρα υπάρχουν κλειστά κέντρα κράτησης για τους παραβατικούς και τους εγκληματίες. Ωστόσο, δε γίνεται με το που έρχεται ο άλλος να τον βάζεις κατευθείαν σε κλειστό κέντρο. Οι ανθρωπιστικές συνέπειες της πράξης αυτής θα είναι τεράστιες. Υπήρχαν και παλαιότερα τέτοια κέντρα για πρόσφυγες και μετανάστες και η Ελλάδα καταδικάστηκε, με αποτέλεσμα να κλείσουν, γιατί να ανοίξουν ξανά τώρα; Σχετικά με το άσυλο, μακάρι να γίνει η επίσπευση αλλά να μην αλλοιωθεί η ποιότητα της διαδικασίας. Η διαδικασία αυτή είναι σημαντική, γιατί το άτομο θέλει να πει τα προβλήματα και τα επιχειρήματα του για να πάρει άσυλο. Φοβάμαι μην καταλήξει να γίνει δουλειά του ποδαριού.
Τι συμβαίνει με τα ασυνόδευτα παιδιά και τι ισχύει για αυτά;
Τα ασυνόδευτα παιδιά βάσει νομοθεσίας πρέπει να εντοπίζονται αμέσως και να πηγαίνουν σε ξεχωριστούς χώρους, ειδικά διαμορφωμένους για παιδιά, όπως ξενώνες. Ωστόσο, δεν γίνεται η ταυτοποίηση όλων πάντα, με αποτέλεσμα να υπάρχουν και στα κέντρα φιλοξενίας ασυνόδευτα ανήλικα. Το πιο εξωφρενικό από όλα είναι ότι κρατούνται ανήλικα παιδιά ακόμα και σε κρατητήρια, επειδή δεν έχουν χαρτιά, κάτι που απογορεύεται, είτε με συνοδεία είτε ασυνόδευτα. Πρέπει να γίνει σαφές ότι τα ασυνόδευτα παιδιά είναι πολύ εύκολο να πέσουν θύματα εκμετάλλευσης είτε σεξουαλικής, είτε οικονομικής.
Γενικότερα επικρατεί ένας έντονος διχασμός τον τελευταίο καιρό στην ελληνική κοινωνία. Πώς μπορεί να εξομαλυνθεί η κατάσταση; Γιατί πλέον η κατάσταση είναι τόσο έκρυθμη;
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή είναι η αρνητική εντύπωση που έχει σχηματιστεί στους Έλληνες για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και από τους πολιτικούς. Οι πολιτικοί πλέον προσπαθούν να γενικεύσουν την εγκληματικότητα, να τη στρέψουν προς συγκεκριμένες εθνικότητες και άτομα και να δημιουργήσουν αρνητικά στερεότυπα.
Οι κακοί Αφγανοί, οι κλέφτες Σύριοι,
θα μας πάρουν τις δουλειές
και τα σπίτια μας…
Δεν είναι όλοι κακοί, ούτε όλοι καλοί. Τα ΜΜΕ ακολουθούν την επιταγή της πολιτικής εξουσίας και δημιουργείται έτσι αρνητική αφήγηση των γεγονότων, με αποτέλεσμα ο ελληνικός λαός να τρομάζει και να αγριεύει. Από την πλευρά των προσφύγων δεν υπάρχει ενημέρωση σωστή. Για το πού έρχονται, πού θα μείνουν, τι ισχύει για τα σύνορα, ποιες είναι οι συνθήκες διαβίωσης και τι ισχύει στην Ελλάδα σήμερα. Είναι τόσο μεγάλο το πρόβλημα της παραπληροφόρησης και από τις δύο πλευρές. Πρέπει να ευαισθητοποιηθούν και οι μεν και οι δε και να δείξουμε όλοι κατανόηση. Αυτό το κλίμα που επικρατεί είναι η καταστροφή της κοινωνίας.
Ποιό είναι το όνειρο σας; Ποιό μήνυμα θέλετε να περάσετε από τη συζήτηση μας;
Θέλουμε να μεταφέρουμε την πραγματικότητα του προσφυγικού/μεταναστευτικού σε όλους, μακριά από την προπαγάνδα των μέσων ενημέρωσης και ο καθένας με τη σειρά του να τη μεταδίδει ως έχει. Έτσι μόνο θα έρθει η αλλαγή στην κοινωνία. Για αυτό διοργανώνουμε εκδηλώσεις και ομιλίες, για να γνωρίσουν οι Έλληνες τους πρόσφυγες/μετανάστες και το αντίστροφο. Το φόρουμ προσφύγων θέλω να γίνει κομμάτι της κοινωνίας, να μην έχει ως επίκεντρο τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, αλλά όλη την κοινωνία. Να γίνει μια κοινωνική δομή που να ασχολείται με όλα τα προβλήματα του σήμερα, του αύριο και του χθες. Να γίνει ένας χώρος βοήθειας και συζήτησης για όλους τους ανθρώπους.
Μήνυμα μας είναι ότι οι πρόσφυγες/μετανάστες δεν είναι μόνο άτομα που χρειάζονται τη βοήθεια μας, αλλά και άνθρωποι που μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της κοινωνίας και στην επίτευξη κοινωνικών λύσεων, άτομα με δικαιώματα και υποχρεώσεις, να θεωρηθούν κομμάτι της κοινωνίας. Όταν μιλάμε για δικαιώματα παρεξηγούμαστε κάποιες φορές. Το δικαίωμα πάει μαζί με την υποχρέωση. Ποτέ μόνο του. Αν εγώ δε γνωρίζω την υποχρέωση που συμβαδίζει με το δικαίωμα μου ως άτομο και μέλος της κοινωνίας, έχω παραβιάσει, αρχικά, εγώ το δικαίωμα μου.
Η ζωή τελειώνει
εκεί που σταματάς να είσαι χρήσιμος.
Στην Ελλάδα νιώθω χρήσιμος
γι αυτό μου αρέσει εδώ.
Βρες τον Γιονούς Μουχαμμαντί στο :
- http://yonous.com/#Welcome
- Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων:
Ναυάρχου Νοταρά 12, Εξάρχεια
Συνέντευξη – Ερωτήσεις: Ρούλα Βαθίστα
Επιμέλεια: Δαμιανός Σανταλίδης
