Θαυμασμός, κολακεία, ναρκισσισμός. Κοινές λέξεις που λένε κάτι διαφορετικό στον καθένα και για τον καθένα.
Και σήμερα;
Η απόγνωση, η πίεση και η καταπίεση είναι επίσης λέξεις που θέλουμε να ξεχνάμε καθότι μας θυμίζουν την κοινωνία, την πολιτική. Εμάς. Πόσοι μιλούν για ουτοπίες και ιδανικά, για πρόοδο στην κρίση και η στασιμότητα συνεχίζει να υπάρχει;
Επειδή εν μέρει, πολλοί έχουν στο μυαλό τους την ιδέα του τέλειου. Της τέλειας εικόνας. Ποιας τέλειας εικόνας όμως; Της δικής τους ή της πολιτείας; Μάλλον της δικής τους πολιτείας…
Επί της ουσίας, η τελειότητα δεν υπάρχει. Είναι μια έννοια που καθορίζεται καθαρά με υποκειμενικά κριτήρια και ορίζεται βάσει προσωπικών νοημάτων. Η τελειότητα είναι σαν ένα απείκασμα ανάμνησης μιας κρίσιμης κοινωνικά και προσωπικά εμπειρίας. Εντούτοις, όσο κι αν η ένταξη σε ομάδες προσπαθεί να την καθορίσει μέσω της κοινωνικής σύγκρισης, η τελειότητα δεν ορίζεται απόλυτα και ίδια για τον καθένα. Άρα η έννοια της τελειότητας είναι περισσότερο αόριστη παρά αυτούσια και ειδική παρά γενικευμένη. Τα πρότυπα που μαζικά προβάλλονται την αναπλάθουν, αλλά δεν τη γεννούν ίδια. Γι’ αυτό κανείς αναζητά τη γνώμη, παρά τη γνώση για να την προσεγγίσει. Μπορεί κάτι τέλειο για κάποιον, να μοιάζει για κάποιον άλλο αδιάφορο και πληκτικό.
Η μοναδικότητα του καθενός δεν μπορεί να περιοριστεί απόλυτα με όρους, αυστηρότητα και καθορισμό συμπεριφοράς. Αν κάτι τέτοιο επιδιώκεται, έρχεται η στέρηση της ελευθερίας. Ο εξαναγκασμός αυτός, η αρνητική αυτό-κριτική, ο συνεχής αυτοέλεγχος, μάλλον σε κάποια στιγμή, οδηγούν στη δυστυχία. Η ατέλεια, γίνεται ένας δυνάστης, ο οποίος κερδίζει τη δύναμή του, από ένα μεγάλο Υπερ-εγώ, έναν αυστηρό εαυτό, ένα αυστηρό πρότυπο. Και όταν η μοναδικότητα περιορίζεται εν ονόματι της τελειότητας, τότε έρχονται τα συμπτώματα, ο πόνος που νιώθει κανείς από τη σύγκρουση της υποκειμενικότητάς του και των εξωγενών επιταγών που προσπαθεί να αφομοιώσει.
Κι αν οφείλουμε κάτι στον εαυτό μας, πρωτίστως για να το ορίσουμε, χρειάζεται να αναζητήσουμε βαθιά ό, τι πραγματικά μας αφορά. Οφείλουμε αυτού του είδους τη σιγουριά και την εμπιστοσύνη, αναγνωρίζοντας τη μικρότητα της ύπαρξής μας. Οι εμπειρίες μας και η διαχείρισή τους μας κάνουν τρωτούς ή άτρωτους, αλλά χρειάζεται να θυμόμαστε πως είμαστε άνθρωποι. Και έχουμε ανάγκη να βρισκόμαστε παράλληλα και όχι αντίθετα με τα συναισθήματα και τις επιθυμίες μας.
Μα και βέβαια, σε κανέναν δεν αρέσουν τα πολύ μέτρια έργα. Ο άνθρωπος προτιμά το μόχθο και την αρμονία σε κάθε τι που φτιάχνει. Η τελειότητα όμως, βρίσκεται στο άλλο άκρο. Σε αυτό της ψευδαίσθησης της παντοδυναμίας. Γι’ αυτό λοιπόν ας χειραφετηθούμε από τον Άλλο, όποιος Άλλος και αν είναι αυτός κι ας εστιάσουμε περισσότερο όχι στο τι ζητά ο Άλλος, αλλά στο τι θέλουμε εμείς.
Δεν μπορούμε ούτε να μαντέψουμε την τελειότητα, αλλά ούτε και κάτι τέτοιο χρειάζεται. Αρκεί να δει κανείς κατάματα το φόβο του: «Νιώθω το αντίθετο από αυτό που θέλω». Και πράγματι. Το απόλυτα εφικτό δεν εντοπίζεται στο χώρο και στο χρόνο.
Δεν υπάρχει πουθενά.
