Αν η άσκηση είναι το μέσο για ένα όμορφο κορμί, η διατροφή είναι το μέσο για έναν υγιή οργανισμό. Οι περισσότεροι λένε ότι ένα καλό αποτέλεσμα οφείλεται πενήντα τοις εκατό στην γυμναστική και πενήντα τοις εκατό στην διατροφή. Κάνουν λάθος. Και τα δύο σκέλη είναι εκατό τοις εκατό απαραίτητα. Αυτή την εβδομάδα θα εξετάσουμε πως πολλοί από τους βασικούς κανόνες του fitness που θέσαμε την περασμένη φορά μπορούν να εφαρμοστούν, λίγο πολύ, και στην διατροφή μας.
ΠΟΙΚΙΛΙΑ
Τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το σώμα μας για να λειτουργεί είναι υπερβολικά περίπλοκα. Υπάρχουν οι υδατάνθρακες, τα λίπη, η πρωτείνη. Οι βιταμίνες, τα ιχνοστοιχεία, ένα σωρό ένζυμα, προβιοτικά και πολλά ακόμη που οι επιστήμονες καν δεν έχουν ανακαλύψει ακόμη. Κάθε λίγο και λιγάκι, ανακαλύπτουμε μία νέα «υπερτροφή» ή κάτι το οποίο θεωρούσαμε βλαβερό, τελικά δεν ήταν και τόσο κακό (χαρακτηριστικό παράδειγμα τα αυγά). Απ’την άλλη έχουμε το ανθρώπινο σώμα το οποίο είναι εξίσου περίπλοκο όσο και τα πράγματα που καταλώνουμε – ίσως ακριβώς επειδή είναι φτιαγμένο από αυτά. Ηρέμησε. Δεν χρειάζεται να έχεις διδακτορικό στην διατροφική βιολογία για να βγάλεις άκρη. Η λύση είναι απλή. Να τρως μια μεγάλη ποικιλία τροφίμων. Όσο μεγαλύτερη ποικιλία τροφίμων τρως, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες έχεις να καλύψεις τις ανάγκες του σώματος σου. Αν νιώθεις καλά και υγιής, δεν έχεις πόνους και ενοχλήσεις μάλλον έχεις προσεγγίσει αρκετά την χρυσή τομή. Αν όχι, να είσαι ανοιχτός στην ιδέα να δοκιμάσεις άλλα πράγματα για κάποιο χρονικό διάστημα, όπως η διατροφή paleo, vegetarian ή καθαρά vegan – ή οποιοσδήποτε συνδυασμός αυτών.
ΣΥΝΕΠΕΙΑ
Σε σχέση με την διατροφή, πρέπει να επιδεικνύεις συνέπεια ως προς την ποιότητα των γευμάτων σου. Φρούτα, λαχανικά, πρωτείνες χαμηλών λιπαρών, υδατάνθρακες ολικής αλέσεως. Κάθε σου γεύμα θα πρέπει να στηρίζει το lifestyle και τους στόχους σου. Ότι τρως επηρεάζει άμεσα τις προπονήσεις σου – και όχι μόνο. Το ήξερες οτι αντιοξειδωτικά όπως οι βιταμίνες Α, C και E βοηθούν στην επαναφορά της ζημιάς (ή οξείδωσης) που υφίσταται το σώμα σου από την πίεση της καθημερινής ζωής; Χωρίς αυτές το σώμα σου είναι πιο ευάλωτο σε ένα σωρό ασθένειες. Να ξεκαθαρίσω από τώρα ότι ένα σωστό πρωινό δεν ισούται με ελευθερία να πλακωθείς στις τούρτες και στα πιτόγυρα. Σαφώς, κανείς μας δεν πρόκειται να μετατραπεί ξαφνικά στον Δαλάι Λάμα της διατροφής – μια αρκετά σωστή αλλά σταθερή διατροφή θα αποφέρει πολύ καλύτερα αποτελέσματα από την μία στο τόσο εβδομάδα άψογης διατροφής. Βελτιωνόμαστε και αλλάζουμε όταν κάνουμε πράγματα συχνά, είτε συγκεκριμένα στην διατροφή μας είτε γενικότερα στην καθημερινότητα μας. Η συνέπεια είναι η βάση της επιτυχίας.
ΣΤΟΧΟΣ
Μπορεί ο άμεσος στόχος σου να είναι να καταφέρεις να χάσεις 20 κιλά ή να εξαφανίσεις αυτό το τελευταίο, πεισματάρικο λίπος στο κάτω μέρος των κοιλιακών σου. Είναι καλοί λόγοι για να ξεκινήσεις την προσπάθεια σου… αλλά πρέπει να βλέπεις μακρύτερα από αυτούς. Ο βασικός λόγος να ξεκινήσεις μια σωστή διατροφή είναι να έχεις μία καλύτερη ζωή. Θα νιώθεις καλύτερα – και όταν νιώθεις καλύτερα, θα κάνεις περισσότερα. Θα είσαι σε θέση να συμμετέχεις, να προσφέρεις και να κάνεις περισσότερα για τους οικείους σου και τον εαυτό σου. Το να τρως σωστά και να ασκείσαι σε επηρεάζει και εσωτερικά: Ενισχύεις το ανοσοποιητικό, το καρδιαγγειακό, το πεπτικό, και το ενδοκρινικό σου σύστημα. Σκέψου τώρα τι σημαίνει συγκεκριμένα για εσένα το «καλύτερη ζωή». Για ποιον λόγο θα ήθελες να είσαι υγιής και γεμάτος ζωή μετά από 20 χρόνια; Τι απαιτήσεις, τι προσδοκίες έχεις από τον εαυτό σου; Μήπως η αξία μιας υγιούς διατροφής είναι κάπως πιο καθαρή τώρα;
ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ
Υπάρχουν τρία σκέλη σε αυτόν τον κανόνα: Πρώτον, το να τρως σωστά δεν γίνεται μόνο για την εμφάνιση σου. Είναι πολύ πιθανό να τα κάνεις όλα σωστά και ακόμη και έτσι το σώμα σου να μην μεταμορφωθεί στο κορμί του 19-χρονου supermodel που θαυμάζεις – δεν τρέχει κάτι. Σημασία έχει οτι συνειδητά επιλέγεις να κάνεις καλό στον εαυτό σου, να προστατεύσεις τα όργανα σου και την υγεία σου και να ξυπνάς κάθε μέρα δυνατότερος. Μην μπαίνεις στο εγωιστρικό τριπάκι του τι «θα έπρεπε» να κάνει η διατροφή στο σώμα σου. Δεύτερον, λάθη συμβαίνουν. Μη σκας, προχώρα παρακάτω. Okay, μπορεί να έπεσες μέσα σε ένα κουβά μερέντα αλλά δεν ήρθε το τέλος του κόσμου. Αύριο ξημερώνει μία νέα μέρα. Αν είσαι καλεσμένος για φαγητό κάπου έξω, και δεν υπάρχει μια κατάλληλη διατροφικά επιλογή, τότε τι; Θα πάρεις τα κουβαδάκια σου και θα γυρίσεις σπίτι; Φυσικά και όχι. Κάποιες φορές, life happens. Μην πυροβολείς τον εαυτό σου για αυτό. Το τρίτο και τελευταίο σκέλος είναι, και εδώ θέλω να δώσεις μεγάλη βάση: Να είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου στο τι τρως. Μπορεί ναι, να τρως στεγνό, άπαχο κοτοπουλάκι– αλλά το γεύμα σου παύει να είναι καλό όταν αντί για κοτόπουλο τρως ένα κοτέτσι ή κάνεις την λαχανοσαλάτα σου να κολυμπάει ταυτόχρονα σε 4-5 sauce.
ΑΠΛΟΤΗΤΑ
Kάθε μέρα εμφανίζεται και από μία νέα, πολύπλοκη διατροφή με ένα σωρό αχρείαστους αριθμούς και βέλτιστα ποσοστά πρωτείνης, υδατάνθρακα και λιπών τη μέρα. Ναι, δε λέω, εάν δεν γνωρίζεις τα βασικά, σε κάποιο βαθμό θα οφελειθείς από όλη αυτή την αριθμητική και θα καταλάβεις πάνω-κάτω τι χρειάζεται το σώμα σου. Μην ξεχνάς όμως ότι κάθε τέτοια δίαιτα δεν παύει να είναι ένα απλό guideline. Η ζωή είναι από μόνη της αρκετά περίπλοκη – νομίζω δεν έχεις ιδιαίτερο λόγο να την κάνεις ακόμη πιο δύσκολη και να τρελαίνεσαι για το αν θα λάβεις 25 ή 35 γραμμάρια πρωτείνης σε κάθε γεύμα. Δεν θα μπορέσεις ποτέ να υπολογίσεις τι ακριβώς χρειάζεται το σώμα σου για να ευδοκιμήσει με τέτοιες γενικευμένες μεθόδους καθώς οι μεταβολικές ανάγκες του καθενός μας είναι διαφορετικές. Κάνε αυτό που λειτουργεί για εσένα και σε γεμίζει, κράτα το απλό και μην αναλώνεσαι σε περιττούς υπολογισμούς.
ΥΠΝΟΣ ΚΑΙ STRESS
Ας γνωρίσουμε τον Κωστάκη. Ο Κωστάκης είναι μια χαρά παιδί αλλά έχει αφήσει το stress να κυριαρχεί στην ζωή του. Εξαιτείας αυτού, δεν κοιμάται πάνω από 4-5 ώρες την νύχτα. Το ανοσοποιοτικό του είναι σκατά, αρρωσταίνει συχνά και είναι πολύ πιο πιθανό να κάνει κακές διατροφικές επιλογές μέσα στη μέρα. Δεν έχει ενέργεια και για να ανταπεξέλθει στη ζωή του αναγκάζεται να καταφεύγει σε διάφορα energy drinks – που τον εμποδίζουν απ’το να κοιμηθεί την νύχτα. Νιώθει την ανάγκη να τρώει φαγητά πλούσια σε ζάχαρη, λίπος και αλάτι. Και όχι μόνο τρώει junk food, αλλά το τρώει και γρήγορα, δημιουργώντας ένα σωρό πεπτικά προβλήματα. Πως μπορούμε να μην είμαστε σαν τον Κωστάκη; Αρχικά: Χαλάρωσε. Τι θα συμβεί αν βγάλεις το άγχος και το stress από την ζωή σου; Η ζωή σου θα γίνει αυτομάτως πιο εύκολη. Πάντοτε θα έχεις προβλήματα, και μπορείς να πανικοβάλλεσαι όσο θέλεις, αλλά η ζωή θα συνεχιστεί είτε το κάνεις είτε όχι.. Οπότε επικεντρώσου στις λύσεις, όχι στα προβλήματα. Και ας φτάσουμε στο σημαντικότερο αγχολυτικό, τον ύπνο. Η έλλειψη ύπνου αυξάνει την γκρελίνη, που σε κάνει να πεινάς και μειώνει την λεπτίνη, που σε κάνει να παύεις να πεινάς. Η έλλειψη ύπνου μπορεί να προκαλέσει ακόμη και διαβήτη. Μήπως τελικά να ελαττώσεις κάπως τον καφέ, και να αφιερώνεις περισσότερο χρόνο στο κρεβάτι σου;
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ
Αν τρώς 4 με 6 ισορροπημένα γεύματα με καλά, βιολογικά προιόντα χωρίς συντηρητικά και προσθετικά τότε γιατί χρειάζεσαι συμπληρώματα διατροφής; Η απάντηση είναι απλή: Δεν τα χρειάζεσαι. Βέβαια, όλα αυτά με την επιπλέον προυπόθεση πως ζεις σε κάποιο μαγικό νεραιδόκοσμο όπου δεν υπάρχει χώρος για τοξίνες και stress, όπου μπορείς να είσαι σίγουρος ότι τα τέλεια γεύματα που τρως καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες σου. Εδώ, στον πλανήτη Γη, δυστύχως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Υπάρχουν φορές που το μόνο που μπορείς να φας είναι πατατάκια ή κάποιο τριτοτέταρτης διαλογής sandwich. Δεν το λες και πλούσιο γεύμα. Σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις, είναι καλό να μπορείς να έχεις ως back-up μια πολυβιταμίνη. Να τονίσω όμως ότι τα συμπληρώματα πρέπει να δρουν ως συμπληρώματα, όχι ως αντικαταστάτες μια υγιεινής ζωής. Υπάρχει ένα όριο στο πόσο μπορούν να βοηθήσουν μεμονωμένα. Ο συνδυασμός καλής διατροφής και καλών συμπληρωμάτων είναι που θα σε οδηγήσει στο βέλτιστο αποτέλεσμα.
ΑΓΑΠΑ ΤΟ. Ή ΠΑΡΑΤΑ ΤΟ!
Παραπάνω ουσιαστικά αναλύσαμε το σκέλος «να τρως για να ζεις καλά». Σε αυτή την παράγραφο θα το αντιστρέψω στο «Να ζεις για να τρως». Με άλλα λόγια, σου αρέσει το φαγητό που τρως; Όπως και η άθληση, έτσι και η σωστή διατροφή, απαιτεί συνέπεια, αποφασιστικότητα, προγραμματισμό και δέσμευση. Αν δεν σου αρέσει αυτό που τρως δεν πρόκειται να το διατηρήσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αν βλαστημάς την ώρα και την στιγμή που τρως το μπρόκολο το απόγευμα, είναι πολύ πιθανό το βράδυ να ρημάξεις μια οικογενειακή pizza. Το κόλπο είναι να checkάρεις ανά τακτά διαστήματα αν είσαι ευχαριστημένος με το τι τρως. Αν παύει να σε ευχαριστεί είναι ώρα να το αλλάξεις – αν η αλλαγή γίνει με κάτι εξίσου υγιεινό, είναι καλή αλλαγή. Προσωπικά σιχαίνομαι τα βραστά λαχανικά. Κάποιος ίσως να μην αντέχει τα ψάρια. Ωστόσο υπάρχουν πολλά, πάρα πολλά γευστικά τρόφιμα με τα οποία μπορεις να τα αντικαταστήσεις. Παίξε με την διατροφή σου, κάνε σωστές επιλογές που σου ταιριάζουν, αλλαγές εκεί που χρειάζονται και θα έχεις ήδη ξεκινήσει τον δρόμο προς μια καλύτερη διατροφή. Μάλλον, μια καλύτερη ζωή.
